Bero-beroan


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Foro zabalagoetarako aurrekaria

2003ko uztailaren 4an Donostiako Miramon Parke Teknologikoan Nazio Eztabaidagunearen lehen bilera publiko hura egin zenean gutxik pentsa zezaketen talde hark halako garapena izan zezakeenik. Oraingoaz, hilaren 5ean Bilbon aurkeztutako Gatazkaren Konponbiderako Oinarrizko Hitzamen Demokratikoa izan da foro horrek utzi duen emaitzarik esanguratsuena. EAJ ezik, alderdi eta gizarte eragile abertzaleak bildu ditu bere baitan, eta orain ikusi beharko da datozen hilabeteetan beste norbait erakartzeko ahalmenik izango duen. Ez dirudi hori samurra izango denik, baina foro honek balio dezake beste foro zabalago baten aurrekari gisa. Eta balio dezake, halaber, iraganari eta eragile bakoitzaren historiari uko egin gabe, etorkizuna bide politikoetara bakarrik bideratzeko. Bitxikeria baino gehiago da lehenbiziz halako akordio mota batean Euskal Preso Politikoen Kolektiboa eta Iheslarien Kolektiboa izatea: hor izateko borondatea izan dute eta gainerakoek hau onartzeko prestutasuna.


Kataluniako ispilua dantzan

Kataluniako hiruko Gobernuak bere lehen urtemuga ospatu eta gutxira etorri da bigarren krisi handia. Lehena Carod Rovirak ETArekin izandako bileraren haritik sortu zen eta hura gainditu ondoren gobernu hura ezerk gutxik hondoratu ahal izango zuela pentsatu zuten hiruko kideek. %3ko diru sarien aferak, ordea, berriz jarri du kolokan Gobernua edo, hobeto esanda, honen helbururik garrantzitsuena, Estatutuaren erreforma. Hauteskundeak aurreratzearen aldeko ahotsak entzun dira Katalunian, baina halakorik inori ez zaiola komeni aipatu da, ez Gobernuko kideei, ez CiUri ere. Kataluniako bide bereziari etorkizunik ikusten ez ziotela aipatu zuten zenbaitzuek hirukoa osatu zenean, eta PSC-ERC baino, CiU-ERC gobernua hobesten zuten ahots horiek »Xabier Arzalluzek, esate baterako». Estatutuaren erreforma geldotzeko Maragall presidentearen jokaldi makiabelikorik ere ikusi izan du batek baino gehiagok afera honetan. Baina giltzak ERCren eskuetan jarraitzen du, eta pentsatzekoa da giltza hori Estatutuaren erreformarako eta bere interesen arabera mugituko duela. Estatutuaren erreformak bere bidea darama eta hauteskundeak oraindik urruti dira, eta gainera ERCk CiU higatzen jarraitu dezake iragan hurbileko halako kontu ilunekin. Pentsa liteke, beraz, hirukoak krisi handi hau ere gaindituko duela; beste kontua da, Estatutuaren erreforman nola eragingo duen. Laster ikusiko ditugu honi buruzko zantzuak, atzeratuta dabiltzan Estatutu proposamenaren lehen zirriborroak aurkezterakoan, zenbait aste barru.


Gaur egun ezin ei da finantzatu Abiadura Handiko Trenaren proiektua

Alvaro Amann Jaurlaritzako Garraio eta Herri Lanen sailburuak, urteroko bere ohiturari jarraituz, «Y» tren proiektua 2010erako eginda behar duela esan du, baina oraingoan, urrats bat gehiago eman eta lanen hasiera iragarri du uda osterako. Hauteskunde kutsu agerikoa du iragarpenak, eta hala leporatu diote alderdi eta gizarte eragile desberdinek. Edozein eratan, ez da argitu garrantzitsuena, ea nola finantzatuko den proiektu osoa. Aditu askoren arabera, ez dago horretarako dirudik, ez Jaurlaritzan eta diputazioetan, ezta Espainiako Gobernuan ere, honek dagoeneko 2010era arteko bere diruak konprometituak baititu, eta konpromiso horietan ez baitago aurreikusia EAEko «Y» proiektuarena.


823 ziurtagiri

Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak 2004. urtean Bai Euskarari Ziurtagiria lortu edo berritu zutenak omendu zituen joan den astean Donostiako Kursaal Jauregian. Orain, 823 enpresa, saltoki eta entitate dira ziurtagiria dutenak. Iaztik hona ziurtagiria lortu dutenen kopurua %32 igo da. Xabier Mendiguren Kontseiluko idazkari nagusiak esan du helburua epe motzean 823ko kopuru hori bikoiztea dela. Ekitaldi berean kanpaina berria jarri zuten abian: Euskarari bai? Hartu zure konpromisoa.


Justo Mari Mokoroaren esapideak Interneten

Aita Justo Mari Mokoroaren 92.147 esapideak Interneten jarri dituzte www.hiru.com webgunean. Aspaldi hasi zen Mokoroa Euskal Herrian erabiltzen diren esapideak jasotzen. 1931. urtean ekin zion lanari eta ehun koaderno betetzeko astia eta gogoa izan zuen. 1990. urtean Eusko Jaurlaritza, Etor eta Labayruren arteko hitzarmenari esker, Ortik eta Emendik izenburupean, bi tomotan, argitaratu zuten lan guztia. Zortzi urte geroago paperetik euskarri digitalerako saltoa egin zuen bildumak eta CD-ROMa atera zuten. Orain, sarean dira dantzan 90.000tik gora esapide.


Nafarroako Gazte Sozialistak eta euskararen inguruko diskurtso propioa

Joan den larunbatean PSNren bilkuran aurkeztu zuten izen hau zuen txostena: JSN y el euskera: para evitar la apropiación interesada de nuestro patrimonio lingüístico (JSN eta euskera: gure ondare linguistikoa interesen arabera nork bere egitea saihesteko. Nafarroako Gazte Sozialistek Hizkuntza Politikako Zuzendaritza Orokorraren kontzeptua kendu eta Hizkuntza Politikako Nafarroako Bulegoa sortzea proposatu dute. Zuzendaritza Orokorrak «ospe txarra» omen du eta erakunde berria «benetako adituek» osatu behar omen lukete. Bestalde, zonifikazioa berregituratzea proposatu dute eta euskarari koofizialtasuna onartzearen aldekoak dira.


Hizkuntza koofizialik ez kongresuan

Frantziako Legebiltzarrean bota zuen segidakoa, martxoaren 1ean, Jose Luis Rodriguez Zapatero Espainiako Gobernuko presidenteak: «Gaztelaniaren Espainia handia da, baina oraindik handiagoa da katalanaren, galegoaren eta euskararen Espainia gehitzen badizkiogu». Esanak esan, Madrilgo Diputatuen Kongresuko presidente Manuel Marinek ERCko Joan Tarde diputatuari katalanez hitz egiten segitzea debekatu zion. Otsailean adostu zuten katalanez, euskaraz edo galizieraz parte-hartze laburrak egin eta gero itzultzeko aukera. Manuel Marini ordea, luzeegia iruditu zitzaion Tarderen hizketaldia eta alderdien artean lortutako adostasuna bertan behera utzi du. Katalanez, euskaraz edo galizieraz hitz egiteko alderdiek berriz jarri beharko omen dute ados.


Azkenak
2025-03-21 | Euskal Irratiak
Iparraldeko euskalgintzak Senpereko Larraldea etxea galduko du

Euskalgintzak Senpereko Larraldea etxea faltan botako du. Uda gabe, Bertsularien lagunak, bertan gelditzen den azken elkarteak, lekuz aldatuko du eta etxea hetsiko dute. Euskararen, euskal kulturaren eta arteen ohantzea izan da Larraldea, urte luzetan Andoni Iturrioz mezenasak... [+]


2025-03-21 | Elhuyar
Autismoak: normaltasuna zabaltzeko aukera bat

Berrogei urte dira Euskal Herrian autismoaren inguruko lehen azterketak eta zerbitzuak hasi zirela. Urte hauetan asko aldatu da autismoaz dakiguna. Uste baino heterogeneoagoa da. Uste baino ohikoagoa. Normalagoa.


Euskal Herriko Filosofia Zaleen Sarea eratzeko prozesua abian da

Txinparta izeneko prozesua Martxoaren 21ean hasiko da eta urte bete iraungo du. "Udaberriaren hasierarekin batera proiektu herritar berri bat" aurkeztu nahi dutela adierazi dute. 


Duero ibaitik gora otsoa berriz ehizatzea onartu du Espainiako Kongresuak

PP, Vox, Junts eta EAJren botoekin Espainiako Kongresuak onartu du otsoa espezie babestuen zerrendatik ateratzea eta, horren ondorioz, berriz ehizatu ahal izango dute Duero ibaitik iparrera.


Burlatako gaztetxearen aldeko protesta amaitutzat eman dute Gazte Asanbladako kideek

Protestak 24 ordu bete dituenean, suhiltzaileak bertaratu dira udaletxera eta kateak moztu dizkiete bi gazteei. Bi kateatuek gaua bertan igarotzea "udaletxearen hautua" izan dela adierazi du Gazte Asanbladak, eta udalaren ordezkariek "ekintza deslegitimatzeko eta bi... [+]


Etxegabetzeetara ohitu zaitezke, baina egon, badaude

Ez da gauza berria politikari profesionalak gizarteko arazoak estaltzeko ahaleginetan ibiltzea. Azkenaldian Denis Itxaso -EAEko Etxebizitza sailburua- entzun dugu etxegabetzeei garrantzia kenduz eta aditzera emanez gurean bazterreko fenomenoa direla; eta Begoña Alfaro... [+]


2025-03-20 | ARGIA
“Kateekin ateak hautsi” goiburupean ospatuko da Nafarroaren Eguna apirilaren 27an

Iruñeko Zaldiko Maldiko Elkartean eta Baigorriko Bixentainean aurkeztu da aurtengo Nafarroaren Eguna, egun berean. Ohi bezala, apirileko azken igandearekin bat egingo da festa Baigorrin, eta horrez gain, apirilean hainbat ekitaldi egingo dira eskualdean.


2025-03-20 | Patxi Azparren
Europa eta Euskal Herriaren desmilitarizazioa

Antropozentrismoaren aldaera traketsena eurozentrismoa izan zen. Europako mendebaldea, geografikoki, Kontinente Euroasiarraren penintsula txiki bat besterik ez da, baina lau mende luzez gertaera demografiko, teknologiko eta ideologiko batzuk zirela medio, bazter horretako... [+]


Hezkuntza sistema propioa aldarrikatu dute Hego Euskal Herriko hiriburuetan, Ikamak deitutako ikasle greban

Hezkuntza eredu propioa "ezinbestean" independentziatik etorri behar dela adierazi dute, eta sistema propio hori "publikoa eta komunitarioa" izatea nahi dutela. Ikamak deituta, goizean zehar piketeak egin dituzte Euskal Herriko hainbat hezkuntza zentroetan.


Euskal Pilotan euskal selekzioa aitortzearen alde kokatu da Espainiako Kirol Kontseilu Nagusiko lehendakaria

Euskal Pilotako Nazioarteko Federazioaren eta Espainiako Federazioaren arteko gatazkak bere horretan jarraitzen duen bitartean, Jose Manuel Rodriguez Uribesek euskal selekzioaren aldeko adierazpenak egin ditu. Desadostasunak direla eta, Nazioarteko Pilota Federazioaren eta... [+]


2025-03-20 | Iñaki Inorrez
Euskaraldia ez! Euskal Oldarraldia bai!

Badakizuenok badakizue, beste gauza asko bezala, euskararen aldeko borrokan ere politikoek, eragile batzuek eta hedabideek beraien antzezlana saldu nahi digutela, benetakoa balitz bezala.

Lehen urtean pozik jaso nuen, "Euskaraldi" hau. Zer edo zer zen, ezer ez zegoela... [+]


Euskararen zapalkuntza sistematikoa

Euskarak, mendez mende, zapalkuntza sistematikoa jasan du, eta oraindik ere borrokan dabil egunerokoan bere leku duina aldarrikatzeko. Hizkuntza baten desagerpena ez da inoiz berez gertatzen; planifikazio politiko eta sozialak eragiten du zuzenean. Euskaldunoi ukatu egin izan... [+]


2025-03-20 | Sustatu
‘Eta erasotzailea ni banaiz?’ ziberjazarpena ikuspegi berri batetik

Puntueusek eta Cyberzaintzak elkarlanean ikusentzunezko baliabide pedagogiko bat sortu dute gazteentzat eta haiekin lan egiten duten profesionalentzat: irakasle, guraso eta hezitzaileentzat. Ikusentzunezko honen bidez, ziberjazarpena ezohiko ikuspegi batetik... [+]


BSHko lantokiko sarbidea itxi dute langileek euren etorkizuna negoziatu nahi dutela aldarrikatzeko

Kamioiak ez sartu ez atera. Horrela eman dute goiza BSHko Eskirozko lantokian. Parez-pare langileak aurkitu dituzte protestan. Hilkutxa batekin, elkarretaratze formatuan lehenbizi eta Foruzaingoak esku hartu behar zuela jakin dutenean eserialdia egin dute erresistentzia pasiboa... [+]


Ekologismoaren kontrako oldarraldia AEBetan: Greenpeace 660 milioi euro ordaintzera zigortua

Dakota Access oliobidearen kontrako protestengatik zigortu du Ipar Dakotako epaimahai batek erakunde ekologista, Energy Transfer Partners enpresak salaketa jarri ostean. Standing Rockeko sioux tribuak protesten erantzukizuna bere gain hartu du.


Eguneraketa berriak daude