Landareak: Zizailuaren gozoa
Beheko suaren ondoan paratu berria dut zizailua. Zedro gozozko zizailua.
Zedroak Eurasiarrak dira: himalaiarra bat -Cedrus deodora- eta hiru mediterraniarrak -Atlas mendien inguruetako Cedrus atlantica, Zipreko Troodos mendietako Cedrus brevifolia eta Libano, Siria eta Turkiako Cedrus libanii-. Zuhaitza 2.000 urtetik gora bizi daitekeela uste da eta mila urtetik gora dituztenak ezagutzen dira. Handienak 15 metroko perimetroko enborra du.
Zedro hitza latineko cedrus-etik dator, zeinek grekoko kedrus du jatorri. Grekoek zura nabarmen usaintsua duten zuhaitzei deitzeko erabiltzen dute hitz hau: hego- eta ipar-ipurua, Tetraclinis-a... Honen degenerazioz amerikarrek zura usaintsua damaien zuhaitzei zedro deitzen diete: zedro gorriak -Thuja plicata, Juniperus virginiana eta Cryptomeria japonica-, zedro txinatarra -Toona sinensis-, intzentsu zedroa -Calocedrus decurrens-, Alaskako zedroa -Cupressus nootkatensis-, zedro zuria -Thuja occidentalis-, Goako edo Bussacoko zedroa -Cupressus lusitanica-, Virginiako zedroa -Juniperus virginiana- eta abar.
Zedro-zura ezagutzen direnen artean onenetarikoa eta preziatuenetarikoa da. Milaka urte badira Egipton, Babilonian, Sirian, Libanon eta abar eraikuntza handiak egiteko erabiltzen zela. Guduetako garaipen-ikur nagusi gisa, galtzaileen tenpluetako zedrozko zutabe erraldoiak lapurtu eta eraman ohi zituzten. Zurak, arina izanagatik (550 kg/m3) iraupen mugagabea duela esan ohi da, dituen erretxin eta esentziak medio ontto eta intsektuek ez baitute erasotzen. Erretxin hau gorpuak momifikatzeko erabili izan da eta esentzia eta olioa lurrinak, xaboiak eta abar egiteko. Bere zuraz ur-ontziak eta sarkofagoak egin izan dira.
Bioeraikuntza modernoan aditu direnek zedroa darabilte barra-barra. Neuk etxea berritu nuenean lodi erabili nuen: teilatuko lata edo txila guztia, eskaileretako bantzuak, eguneroko mahaia, ate-markoak... eta hauxe idazten ari naizen zizailua. Urtetara nabarmena da oraindik etxearen usaina... Zedroaren magia originala bizi nahi duenak Libanora joan besterik ez du, hango baso apurretan historiaren hasierako jainko eta jainkosen aldareen arrastoak han diraute...
Asteazkenetik aitzina Ipar Euskal Herrian, eta ostiraletik Hego Euskal Herrian; film oso gutxi estreinatzen dira horrela zinema aretoetan. Halaxe egingo du asteon Faisaien Irla-k. Fikzioa baitira mugak, horrela dio Asier Urbieta (Errenteria, 1979) zuzendariak: ez dira... [+]
Ikaslea zenbat eta adinez txikiagoa izan, orduan eta feminizatuagoa da irakasle lana: Haur Hezkuntzan, 10 irakasletik 9 baino gehiago emakumeak dira munduan, Lehen Hezkuntzan %67a eta DBHn %54a. “Kuriosoa da, zaintza oinarri duten beste lan batzuetan (erizainak, erizain... [+]
Espainiako Estatu mailan, behera egin dute bai ezarritako babes-neurriek bai aurkeztutako eskaerek.
Ekintza sorta ugariko bi eguneko egitaraua eduki dute bertaratu diren irakurleek: besteak beste, liburu azoka, ikuskizunak, tailerrak eta mahai-inguruak izan dituzte. Maider Elcano koordinatzailearen ustez, Biltzarraren indarra idazleei eta sortzaileei lekua ematen dien... [+]
Kondenatutako atzerritarren nazionalitateari buruzko datuak argitaratuko dituela adierazi du Erresuma Batuko Barne ministroak. Bide beretik, pasa den astean ezagutarazi zen Aste Nagusian atxilotutako 79 pertsonaren argazkiak filtratu zituela Ertzaintzak.
2002az geroztik Espainiako Estatuko hainbat kolektibotan infiltratutako hamabi poliziaren berri eman dute La Directa eta El Salto agerkariek. Nieves López izen faltsua baliatzen zuen Espainiako poliziaren kasua da publiko egin duten azkena. El Salto-k argitaratu duenez,... [+]
Militante eta ikerlari antiarrazistak abiapuntu argia adierazten du: arrazakeriaren aurka borrokatzea ez da zeregin psikologiko edo diskurtsibo bat, baizik eta egiturak desegiteko premia.
Espainiako Gobernuak urte amaierarako Defentsara bideratuko duen gastua Barne Produktu Gordinaren %2 izango da: 33.123 milioi euro. Sánchezek adierazi du erabaki horrek "Espainiaren segurtasuna bermatzea" eta armadaren baliabideak "modernizatzea" dutela xede.
"Bakearen" bidean, Errusiak proposatu du kontrolpean ez dituen lurraldeei uko egitea. Trukean AEBk hainbat onura emango dizkio, Financial Timesen arabera. Hala ere, Kremlineko bozeramaile Dmitry Peskov-ek abisu egin du: "Ez fidatu hedabideez, ezta errespetagarriak... [+]
EAEko Auzitegi Nagusiak agindu ostean eskola kirolaren aurkako epaia berehala betetzeko, Gipuzkoako Diputazioak jakinarazi du erabakia "onartu eta errespetatu" egingo duela, helegiterik ez duela aurkeztuko, eta aurrez Espainiako Auzitegi Gorenean jarritako kasazio... [+]
Obrak "abiadura handian" doazela deitoratzen dute makroproiektuaren kontrako kolektiboek. Landetako THT Ez taldeak hitzaldia antolatu du apirilaren 27rako, ozeanoei buruzko nazioarteko hainbat aditurekin, tartean, Paul Watson baleen aldeko ekintzaile... [+]
Ez da lehenengo aldia, aditua izan ei naiz kontraesanetan. Oreka, baietzaren eta ezetzaren arteko muga non marraz daitekeen bilatzen. Analisi topografikoa, neurriz neurri morala triangelatzen. Tatuaje erraldoia bekokian: Bai, baina… Erabaki batera iristeko, inoiz nire... [+]
Almidoiarekin egindako plastiko biodegradagarrietatik sortutako mikroplastikoek saguen osasuna kaltetzen dutela ikusi dute esperimentu batean. Ikertzaileek ohartarazi dute ezinbestekoa dela bioplastikoen segurtasuna hobeto ikertzea, haien erabilera handitzen jarraitu aurretik,... [+]
Arabako artisten 35 lan paratu dituzte Emakumea. Familia eta lana erakusketan, Gasteizen. Aukeraketa egiteko, kanpoan utzi dituzte historian zehar emakumeak sarritan margotu izan diren beste egoera eta estereotipo batzuk, eta lanari lotutakoei eman diete garrantzia. Urriaren... [+]