Osasuna: IHESaren birusak erasandakoen erdia baino gehiago emakumeak dira


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Mundu osoan HIESaren birusak erasandako pertsonak ia 40 milioiraino iristen dira, Nazio Batuek HIESaren inguruan martxan jarritako programak emandako datuen arabera. Zifrak ikaragarri igo dira, hirugarren mundua esaten zaion lurraldeetan batez ere, eta sexuen araberako banaketan alde handiak daude lurralde batetik bestera.
Horrela, gizarte garatuetan HIESaren epidemia gizonezkoen kontua da gehienbat. Espainian, adibidez, 2.190 kasu berri diagnostikatu ziren 2003. urtean, aurreko urtean baino %5,2 gutxiago, eta atzemandako kasu horietatik, %80 gizonezkoak ziren. Afrikan edo Asian, ordea, emakumeak askoz ere joera handiagoa du gaitza harrapatzeko, hainbat arrazoi direla medio, eta Afrikan, esate baterako, gaixotasunak emakumezkoen %60 erasaten ditu.
ONUSIDA izeneko erakundeak jendaurrean aurkeztu zuen urteko txostena, eta bertan azaltzen denez, GIBk, alegia giza inmunoeskasiaren birusak erasandako pertsonen kopuruak gora egin du mundu osoan, baina Asian, Afrikan eta Ekialdeko Europan batez ere.
Faktore biologikoen eraginez, emakumeak bi-hiru aldiz probabilitate gehiago ditu gizonezkoak baino HIESa harrapatzeko. Eraso sexualak, gizonarekiko menpetasun emozional eta ekonomikoa, eta kondoia erabili edo ez erabakitzeko orduan duen "gutxiegitasunezko jarrera" dira, txostenaren arabera, gaitza emakumezkoen artean hainbeste ugaltzearen arrazoi nagusiak.
Adituek zera eskatu zioten eliza katolikoari, ez zezala jarri zalantzan preserbatibo edo jagongailuek HIESaren kutsapena saihesteko duten eraginkortasuna, eta bere gaitzespenak moralaren eremura soilik murriztea. ONUSIDAren ordezkariek posibletzat jo zuten osasun-erakundeen eta elizaren arteko lankidetza-jarduerak behar bezala mugatzea. Prebentzioaz arduratuko lirateke sanitarioak »kondoiak eta xiringak banatuz biztanleei», eliza gaixoen harreraz eta zaintzaz arduratuko litzatekeen bitartean.


Azkenak
2024-11-15 | Axier Lopez
Georges Abdallah askatzeko agindu du Frantziako Justiziak, Europako preso politikorik zaharrena

Urriaren 24an 40 urte egin du preso Georges Ibrahim Abdallah libanoarrak Frantziako Estatuan. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea izan zen, eta diplomazialari israeldar eta amerikar bana hiltzeaz akusatua da... [+]


Osakidetzari eginiko erreklamazioak %20 igo dira azken urtean

Kexak eta esker onak paretsu mantendu dira, baina erreklamazioetan bada aldea. Esaterako, aurtengo ekaina iazkoarekin alderatuta, ia %30 igo dira erreklamazioak.


2024-11-15 | Leire Ibar
Iratiko Oihana Biosfera Erreserba izendatu du UNESCOk

UNESCOk Munduko Biosfera Erreserben Sarea zabaldu du hamaika izendapen berrirekin, horien artean da Iratiko Oihana. Astearte honetan jaso dute diploma Zaraitzu eta Aezkoa ibarretako presidenteek Ariben. 


Doakotasuna itunpeko ikastetxeetan: zer dela eta?
Zertarako irakaskuntza kontzertatua?

Eskola publikoko eragile gehienen kontra EAEn onartu den Hezkuntza Lege berriak irakaskuntza kontzertatuaren doakotasuna bermatzea du helburu, beti ere botere publikoen finantzaketaren bidez, jakina. Espainiako Estatuan ere gobernukideek... [+]


2024-11-15 | Gorka Julio
S2 - Sareak berreskuratu eta berrasmatu

Azaroaren 15ean Errenteria-Oreretan Euskal Herria Digitala osatzen dugun eragileek antolatutako hirugarren jardunaldiak egingo ditugu. Autodefentsa digital feminista lantzeko tailer bat eta digitalizazio demokratikoa oinarri izango duen hitzaldi bat izango dira... [+]


“Menopausia patologizatu beharrean, etapa baten parte gisa bizi behar dugu”

Sexologian eta zoru pelbikoan aditua den Juncal Alzugaray Zurimendi fisioak zenbait gako eman ditu klimaterioa eta menopausia hobeto ulertzeko.


Bazterkeria egoeran dauden pertsonen inklusioa lantzen duen zinema festibala abian da Bilbon

Bizitegi elkarteak 2016a geroztik antolatzen duen duen film eta antzerki jaialdia jada abian da Bilbon.


2024-11-15 | Sustatu
The Guardian eta La Vanguardia egunkariek X/Twitter utzi dute

The Guardian egunkari britainiarrak lehenbizi eta La Vanguardia katalanak (espainolez argitaratzen du edizio zabalduago bat, baina katalanezko bertsioa ere badu) erabakia jakinarazi zuten atzo X/Twitter sare soziala uzten dutela, desinformazioaren ukuilua bihurtu delakoan.


2024-11-15 | Gedar
Haserrea Gurutzetako ospitalean, Joint Commission-en auditoriaren astean

 Aste honetan zehar egongo da AEBko auditoria Gurutzetako ospitalean; bere estandarrak betetzen dituzten osasun-zentroei akreditazioa ematen die. Osakidetzak 106.843 euro gastatu ditu bere aurrean itxurak egiteko.


Israelgo justizia ikertzen ari da ea Netanyahuk bazuen urriaren 7ko Hamasen erasoen berri

Hori da Israelgo hedabideetan azken egunotan bolo-bolo dabilen albistea. Baieztapenaren inguruan auzi ugari daude, eta horietako batzuk ikerketa judizialean aztertzen ari dira. Israelgo Estatuko Fiskaltza urriaren amaieratik ikertzen ari da Benjamin Netanyahu Israelgo lehen... [+]


'Zorretan'
Berezko lore bat

ZORRETAN

Testua eta zuzendaritza: Agurtzane Intxaurraga.
Aktoreak: Miren Gaztañaga, Iñake Irastorza, Jabi Barandiaran.
Noiz eta non: Urriaren 25ean, Donostiako Gazteszenan.

----------------------------------------

Bere argi propioa bilatzen ari den loreari... [+]


2024-11-14 | Uriola.eus
Bilboko euskaltzaleen GUKA mugimenduak euskaraz bizitzeko erronkak irudikatu ditu metroko eskailera mekanikoetan

GUKA Bilboko euskaltzaleen mugimenduak euskararen aldeko ekintza esanguratsua burutu du astearte arratsaldean Deustuko metro geltokian, Bilbon euskaraz bizitzeko oztopoak eta aukerak irudikatzeko.


Eguneraketa berriak daude