Makina bat kontu

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Itsas ondo abisaleko biztanleak
Itsas ondoan 11 km-ko zuloan bizitzea organismo mikroskopikoen esku baino ez dago. Hiroshi Kitazato eta lagunek Challenger deituriko eta 10.896 m-ko sakonerako itsas ondoan foraminiferoak aurkitu dituzte. Ozeano Pazifikoan dagoen itsas ondo hau Lurreko sakonena omen da eta bertan dagoen presioa itsas azalekoa baino 1000 aldiz handiagoa da.
Foraminiferoak itsas azalean ere aurkitzen dira eta plaktonaren osagaietako bat dira eta beren hezurdura kaltzio karbonatozkoa da. Baina aipatu itsas ondoan kaltzio karbonatoaren kontzentrazioa hain da txikia non mikroorganismoek kaltzio karbonatozko hezurdura horma malgu batez ordezkatu duten.
Kitazato eta lagunen arabera, Challenger itsas zuloa orain 6 edo 9 milioi urte sortu zen eta arteko biztanleen oinordeko bakarrak foraminiferoak dira, hauek izan baitira arteko biztanletik presio aldaketara egokitu diren bakarrak.
Laginak lortu ahal izateko, Japoniako itsas ikerketa eta teknologiarako agentziak (JAMSTEC) kaiko deituriko submarinoa jarri du. Submarino honek murgilketa ugari egin zituen Challenger zegoen Mariana irletan eta horietako batean itsas ondoan galdu zen.

Saturnoko gune bero harrigarria
Glen Orton-ek zuzendutako astronomo-talde batek gertaera klimatologiko harrigarri bat topatu du eguzki-sisteman, hots Saturnon zurrunbilo polar bero bat topatu dute. Aurkikuntza hau Lurreko Kech teleskopioan oinarrituz egin da eta une honetan Cassini-k zundak bidaliko dituen datuen azterketen zain daude, ea hobeto ulertzen den eraztunen planetan gertatzen dena.
Berri hau joan den astean argitaratu zen Science aldizkarian.
Lurrean zurrunbiloak edo vortex-ak Artiko eta Antartikoaren gainean sortzen dira. Latitude altuko eta ertainen arteko tenperatura desberdintasunak korronte polarrak sortzen ditu eta aire-masa hotzak isolaturik geratzen dira. Antartikoan, neguan adibidez, zurrunbilo polarrak ozono-geruzaren ahultzean parte hartzen du eta Artikoan, adibidez, Ipar Amerikara haize hotza bidaltzen du.
Orain arte, Lurrean, Artizarrean, Jupiterren edo Marten topatutako zurrunbilo polar guztiak haize hotzez osaturikoak izan dira, Saturnokoa izan ezik. Honen hego poloa berez da beroa Eguzkiaren aurrez aurre baitago orain hamabost urtetik gaurdaino. Polo honetan 30°ko latitudera topatu dute ikerlariek poloetakoa baino beroagoa den gune bat.
Uste denez, partikula ezezagun batzuk Eguzki-izpiak xurgatzean gertatzen da aipatu fenomenoa, baina hipotesi honek ez du oraingoz oinarri zientifikorik. Cassini zundak martxoaren eta maiatzaren artean neurketak egingo ditu zona horretan eta orduan itxaron da datu zehatzagoak izatea.


Azkenak
Zergatik Durangora joan abenduaren 7an?

Euskalgintzaren Kontseilua hizkuntza larrialdia bizi dugula ohartarazten ari da azken astetan. Urte dezente pasa dira euskararen biziberritze-prozesuaren egoera bidegurutzean, errotondan, inpasse egoeran eta antzeko hitzekin deskribatzen hasi zenetik, hizkuntza politikek... [+]


Iruñerriko hondakinak bilduko dituen Imarkoaineko gunea %33 garestitu da

Iruñerriko Mankomunitateak Imarkoaineko Hondakin Zentroaren proiektuaren aldaketa onartu zuen ostegun honetan eta, horren arabera, azpiegitura 2026ko urtarrilaren 21ean hasiko da lanean.


Tuterako alkateak aurrekontuak aurkeztu ditu talde neonazi baten abestiarekin

Estirpe Imperial da talde neonazia, besteak beste ezagun egin dena erabiltzen dituen letra faxista eta arrazistengatik.


2024-11-29 | Axier Lopez
EAJ, PSE eta PPk mendietako gurutze katolikoak babestu nahi dituzte “euskal kultura eta ohituren parte” direlako

Gipuzkoako Batzar Nagusietako Kultura Batzordeak, EAJ, PSE eta PPren aldeko botoekin, azaroaren 22ko bilkuran erabaki du Eusko Jaurlaritzari eskatzea azter ditzala “euskal kulturan hain esanguratsuak diren” gurutzeak eta haien inguruko “ohiturak”... [+]


Boikota Israelgo datilei (eta datil horiek saltzen dituzten supermerkatuei)

Israelek gosea erabiltzen du palestinarren aurkako gerra-arma gisa, eta nekazaritza-produktuak mundu osoan merkaturatzen ditu.<


2024-11-29 | Gedar
Etxebizitzarako eskubide unibertsala aldarrikatu dute Iruñean

Etxebizitza Sindikatu Sozialistak eta Harituk antolatuta, manifestazio bat izan zen ostegun arratsaldean Iruñeko Alde Zaharrean. "Etxebizitzaren negozioaren aurrean, eta hura sustatzen duten politikarien aurrean, etxebizitza eskubide unibertsalaren benetako defentsa... [+]


2024-11-29 | Estitxu Eizagirre
EH Bizirik sarearen manifestazioa martxoaren 22an Gasteizen
“Indarrak batuta soilik lortuko dugu makroproiektuen oldarraldi hau gelditzea”

EH Bizirik sarea makroproiektuen aurkako plataformen elkargunea da eta martxoaren 22an manifestazio nazionala deitu du Gasteizen: "Lekuko borrokez gain, esparru zabalagoan lan egitea ezinbestekoa dela jakitun, manifestazio honek sare osoari eragiten dien puntuak izango ditu... [+]


Gaindegiaren 20 urteko argazkia
Euskal Herriak biztanlerian, energian eta pobrezian gora egin du, CO2 isurketetan eta elikagaien kontsumoan behera

Hogei urte bete ditu Gaindegiak, Euskal Herriaren garapen sozial eta ekonomiko iraunkorrerako Behategiak. Horren harira, denbora horretan Euskal Herriak esparru horietan izan duen garapenaren berri ematen duen azterketa aurkeztu dute, eta datuok Europar Batasunekoekin konparatu... [+]


2024-11-29 | Euskal Irratiak
Eguberriko merkatu solidario, etiko eta euskaltzale bat Baionan

Lau egunez idekia izanen den merkatu bat antolatzen du Plazara kooperatibak euskararen aldeko beste hamar bat eragilerekin –horien artean ARGIA–.


Komunikazio libreago baterantz

Azaroaren 21ean Errenteriako Torrekuan eta Badalaben egon nintzen "Komunikazio libreago baterantz trantsizioan" izeneko jardunaldian.


Eguneraketa berriak daude