Lan istripuak eta antzeko erasoak


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Azken asteotan zoritxarrez Euskal Herrian ohikoa den argazkia berretsi ahal izan da: politikariek, instituzioek, gobernuak eta patronalek lan-osasunaren aurkako erasoen aurrean dituzten jarrera ezberdinak; autonomia fiskalaren aurkakoak ere, Auzitegi gorenak EAEko sozietateen zergari onura fiskalak ezabatzea ebatzi baitu; baita interes ekonomiko eta turistikoen aurkakoak ere, Getxo eta Deniako azken erasoak adibide. Autonomia fiskalaren eta interes ekonomiko eta turistikoen kontrako erasoek ez dute hildakorik izan. Lan-osasunaren aurkakoek, berriz, gutxienez hamabi hildako eragin dituzte urtarrilean bakarrik.

Zein izan da alderdi, instituzio, gobernu eta patronalen erantzuna? Betikoa. Ez dute denbora alferrik galdu: iritzi publikoaren bozeramaile, autonomia fiskalaren aurkako erasoa deritzatena salatu eta kondenatu dute, enpresa eta enpresarien defentsan, eta aldi berean ETA Denia eta Getxon burututako ekintzak kondenatu dituzte. Ustez bizitza eta giza eskubideen babesle sutsuenak izaki, betiko hutsarte isila mantendu dute Euskal Herriko lan-zentroetako hamabi langile euskaldun hil diren urteko lehen hilabetean. 2004an hildako ehun langile euskaldunen aurrean ere berdin isildu ziren, azken hamar urteetako 1.200 langile hilekin egin izan duten bezala.

Langileen odolak ez al du politikari, polizia eta enpresarienak beste balio? Zeren zain daude? Hogeita hamar edo berrogeita hamar hileko lan-istripuren bat gertatu behar ote da alderdi, patronal, instituzio eta gobernuek euren eginkizunak betetzeko? Izan ere, inbertsioak egitea, lan-legedia betetzea, betearaztea, jarduerak etetea, lutu nazionalerako eta gizartearen mobilizaziorako deia egitea ezinbesteko urratsak beharko lirateke izan langileen osasunaren aurkako erasoen kasuetan. Zenbat hipokresia, zinismo eta lotsagabekeria dagoen gure herriko arlo politiko, sozial eta instituzionalen inguruan!

Gaindegia, ezinbesteko behatokia. Iragan den urtarrilean Gaindegia sortu zen, Euskal Herriko garapen sozio-ekonomikorako behatokia. Aldizkarian dagoeneko Gaindegiaren helburuen berri eman izan dugu. Gure artean ongi hartu ondoren, argi utzi nahi dugu Behatokia, gure ustez, beharrezkoa eta ezinbestekoa dela Euskal Herriaren egituraketarako, gaur egun Espainia, Frantzia, Euskal Autonomia Erkidego eta Nafarroako administrazioen artean zatitua baitago. Sortu izan ez balitz, asmatu beharko genukeen. Erakunde edo instituzio gutxi batzuek baino ezin bete ditzakete Euskal Herriko beharrizan globalak. Edozein kasutan, ez da instituzio edo erakunderik Euskal Herriko errealitate sozio-ekonomiko osoari aurre egin diezaiokeenik.

Komunikabideen arloan lanean dihardugunok, adibidez, badakigu aski zaila dela, ez bada ezinezkoa egungo baldintzen arabera, datu estatistiko distortsionatuekin lan egitea, ezin delako zazpi lurralde euskaldunen irudi nazional errealik bideratu. Ezin eskain genezake Euskal Herriaren argazki erreala eta, arlo sozio-ekonomikotik, nekez lagundu diezaiokegu zazpi lurralde euskaldunen egituratzeari. Ondorioz, GAINDEGIAk, beste zeregin batzuen artean, euskal errealitate sozio-ekonomikoa hurbil badiezaguke, sekulako aurrerapausoa izango da. Eta, batez ere, komunikabideok baliabide hobeak izango ditugu iritzi publikoari geografiak batu eta politikak bost administraziotan (Espainia, EAE, Nafarroa, Pirinioak eta Frantzia) banatutako argazki erreal hori helarazteko. Ongi etorri, Gaindegia! Sinbolikoa baino, eraginkorra izan dadin, euren burua Euskal Herriaren defendatzailetzat jotzen duten pertsona eta instituzioen laguntza eta lankidetza beharrezkoa izango da.

Europako konstituzioa multinazionalen esanetara. Hurrengo igandean Europako Konstituzioaren gaineko erreferenduma izango da. Euskal Herrian jarrerak anitzak dira: baietza, ezetza eta abstentzioa. Kontsiderazio politikoak alde batera utzita, ikuspegi sozio-ekonomikotik begira -kronika honi dagokiona hain zuzen ere-, Konstituzioaren printzipioek Europa kapitalista dute oinarri »gaur egun eufemismo gisa "neoliberal" deitua», multinazionalen eta merkatarien Europa. Globalizazio kapitalista sendotu, erraztu eta potentziatzen du: merkatu kapitalista, merkantzia eta kapitalen zirkulazio askea, malgutasuna eta lan-prekarietatea. Enpresa publikoen pribatizazioaren aldekoa da, laguntza estatalak debekatzen dizkie krisialdiko sektore ekonomikoei, etab. Langileen eta gizartearen aurkako Europako Konstituzio horrek milaka euskaldun eta europar bilduko ditu, ez, ordea, euren interesak.


Azkenak
Usansoloko bizilagunak kexu dira herriko erdigunea tren geltokirik gabe uzteko erabakiaren aurrean

L5 lineak Euskotrenen ibilbidea aldatuko du, eta Usansolo bezalako geltoki batzuk eraitsiko dituzte, trenaren ibilbidea lurperatuko dute eta beste geltoki batzuk gehituko dituzte. 2022an, Eusko Jaurlaritzak linea horren jatorrizko proiektua aldatu zuen Usansoloko geltokia... [+]


Gasteizko txosnagunea arriskuan dagoela salatu dute, Aldundiak TicketBAI ezartzera derrigortu nahi dituelako

Gasteizko jaiak hasteko aste gutxi falta direla, Gasteizko Txosna Batzordeak urgentziazko prentsaurrekoa eman du, salatzeko Arabako Foru Aldundiak txosnetan TicketBAI ezartzera derrigortu nahi dituela. "Parekatu egin nahi dituzte txosnak eta irabazi ekonomikoa helburu duen... [+]


Munillaren adierazpen homofoboek kritika erauntsia eragin dute berriro

Jose Ignacio Munilla gotzainak enegarren aldiz erakutsi du bere homofobia, homosexualitatea “sendatzeko” terapiak defendatuz. Valentzian irakasle bat harrapatu dute ikasleekin birmoldaketa homosexualeko terapiak egiten, eta Donostiako apezpiku ohia irakasle horren... [+]


2024-07-17 | Gorka Menendez
Zenbateraino izan behar dira txikiak nekazari txikiak?

Gaur egungo ezker mugimenduaren zati handi batek, intuitiboki bada ere, eskala txikiko nekazaritza aldarrikatzen du zalantza askorik izan gabe. Hala ere, txikitasunaren aldarrikapen horrek baditu bere kontraesanak: tamaina txikiko ustiategi batek, definizioz, ezingo du elikagai... [+]


Euskaldunak

Eusko Jaurlaritza berriko bozeramaile Maria Ubarretxenak lehenengo elkarrizketa Euskadi Irratiari eman zion. Solasaldian asmoez jardun zuen, kontu orokorrak adierazi zituen, ezinbestean, gobernua martxan jarri berri zegoelako. Adeitsua izan zen tonua kazetari eta eledunaren... [+]


2024-07-17 | Iñaki Barcena
Ekofaxismoa al datorkigu?

Kapitalismoak sortutako krisi ekosoziala ondoez globala ari da eragiten planeta osoan. Baliabide material eta energetikoen "gailurrek", hazkunderako eta metaketarako mugak ezarriz, natura eta gizartearen arteko desorekak ekartzen dituzte. Estraktibismoaren gurpil... [+]


Defendatu behar duguna

Ikasle batek erran zidan, behin, testu bat aztertzen ari ginela: “Pertsonaia eri da: geldi-geldia pentsaketa ari da bere buruan”. Bistan dena, erranaldi horrekin, gaizki adierazi zuen gogoan zuen iruzkina, erran nahi baitzuen pertsonaiaren ezontsa nabari zela haren... [+]


2024-07-17 | David Bou
Agur esaten ikastea

Zerbaiti edo norbaiti agur esatea abandonuarekin, amaierarekin eta, azken batean, dolu-prozesuarekin lotutako ekintza izan ohi da. Seguru noizbait esango zenutela –edo norbaiti entzungo zeniotela– “ez zaizkit agurrak gustatzen” esaldi tipiko eta topikoa... [+]


Bego Ariznabarreta Orbea. Gerrarik ez
“Gure aurrekoek bizitako gerraren traumak eta sintomak ditugu oraindik”

Gurasoak hilik, etxeko ganbara husteari ekin zioten
seme-alabek. Hainbat gauzaren artean, koaderno eta paper sorta, argazkiak eta nahi beste agiri. Bego Ariznabarreta Orbeak aita aspaldi zenduaren gerrako memoria harrigarriak zurian beltz irakurri, eta jabetu zen altxorraz,... [+]


2024-07-17 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Hemengoa

Ordenagailua itxi, txankletak jantzi, eguzki-kremaz laztandu. Nora zoaz oporretan? Oporrak egitea nonbaitera joatea dela normalizatu dugu, deskantsuak distantzia behar duelako, diogu. Eta bidaia egitean, turista bilakatuko gara, izendapen aldaketak deserosotasun bat sortzen... [+]


Materialismo histerikoa
Txatarra

Usainak keinuren bat eskatzen zuen, baina berak egin ez zuenez (ezin zitekeenez beste usainik espero), besteok ere ez. “Ez, ez, ez daude denak. Bizirik dirautenen atalik ez dago, ez dut inor bizirik utzi, adibidez, ezpainik gabe (ikusi dituzue? Horiek perfektuak iruditzen... [+]


Aitor Cevidanes
“Akainak gaitza kutsatzeko denbora behar du, egunean bertan kenduta ez dago arriskurik”

Akainak edo kaparrak batetik, eltxo tigreak bestetik, Euskal Herrian duten presentziaz eta gurean dauden espezieez mintzatu zaigu Aitor Cevidanes ikertzailea. Osasuna eta ingurumena hizpide, dituzten arriskuez, herritarron uste faltsuez eta klima aldaketaren nahiz gizakion... [+]


Gorputz hotsak
“Dragon Boat-arekin gorputzarengan geneukan konfiantza berreskuratzen dugu”

Kirol ugari egin ditu Mercedes Ortega Barrenak (Bilbo, 1967); hala nola atletismoa, paddel surfa eta orain arrauna. Hondarribiko HS2 Surf Center eskolako Dragon Boat taldeko kidea da. Batik bat minbizia duten edo izan duten emakumez osaturiko taldea da. Barrenak nabarmendu du... [+]


Eguneraketa berriak daude