Lan istripuak eta antzeko erasoak


2021eko uztailaren 27an
Azken asteotan zoritxarrez Euskal Herrian ohikoa den argazkia berretsi ahal izan da: politikariek, instituzioek, gobernuak eta patronalek lan-osasunaren aurkako erasoen aurrean dituzten jarrera ezberdinak; autonomia fiskalaren aurkakoak ere, Auzitegi gorenak EAEko sozietateen zergari onura fiskalak ezabatzea ebatzi baitu; baita interes ekonomiko eta turistikoen aurkakoak ere, Getxo eta Deniako azken erasoak adibide. Autonomia fiskalaren eta interes ekonomiko eta turistikoen kontrako erasoek ez dute hildakorik izan. Lan-osasunaren aurkakoek, berriz, gutxienez hamabi hildako eragin dituzte urtarrilean bakarrik.

Zein izan da alderdi, instituzio, gobernu eta patronalen erantzuna? Betikoa. Ez dute denbora alferrik galdu: iritzi publikoaren bozeramaile, autonomia fiskalaren aurkako erasoa deritzatena salatu eta kondenatu dute, enpresa eta enpresarien defentsan, eta aldi berean ETA Denia eta Getxon burututako ekintzak kondenatu dituzte. Ustez bizitza eta giza eskubideen babesle sutsuenak izaki, betiko hutsarte isila mantendu dute Euskal Herriko lan-zentroetako hamabi langile euskaldun hil diren urteko lehen hilabetean. 2004an hildako ehun langile euskaldunen aurrean ere berdin isildu ziren, azken hamar urteetako 1.200 langile hilekin egin izan duten bezala.

Langileen odolak ez al du politikari, polizia eta enpresarienak beste balio? Zeren zain daude? Hogeita hamar edo berrogeita hamar hileko lan-istripuren bat gertatu behar ote da alderdi, patronal, instituzio eta gobernuek euren eginkizunak betetzeko? Izan ere, inbertsioak egitea, lan-legedia betetzea, betearaztea, jarduerak etetea, lutu nazionalerako eta gizartearen mobilizaziorako deia egitea ezinbesteko urratsak beharko lirateke izan langileen osasunaren aurkako erasoen kasuetan. Zenbat hipokresia, zinismo eta lotsagabekeria dagoen gure herriko arlo politiko, sozial eta instituzionalen inguruan!

Gaindegia, ezinbesteko behatokia. Iragan den urtarrilean Gaindegia sortu zen, Euskal Herriko garapen sozio-ekonomikorako behatokia. Aldizkarian dagoeneko Gaindegiaren helburuen berri eman izan dugu. Gure artean ongi hartu ondoren, argi utzi nahi dugu Behatokia, gure ustez, beharrezkoa eta ezinbestekoa dela Euskal Herriaren egituraketarako, gaur egun Espainia, Frantzia, Euskal Autonomia Erkidego eta Nafarroako administrazioen artean zatitua baitago. Sortu izan ez balitz, asmatu beharko genukeen. Erakunde edo instituzio gutxi batzuek baino ezin bete ditzakete Euskal Herriko beharrizan globalak. Edozein kasutan, ez da instituzio edo erakunderik Euskal Herriko errealitate sozio-ekonomiko osoari aurre egin diezaiokeenik.

Komunikabideen arloan lanean dihardugunok, adibidez, badakigu aski zaila dela, ez bada ezinezkoa egungo baldintzen arabera, datu estatistiko distortsionatuekin lan egitea, ezin delako zazpi lurralde euskaldunen irudi nazional errealik bideratu. Ezin eskain genezake Euskal Herriaren argazki erreala eta, arlo sozio-ekonomikotik, nekez lagundu diezaiokegu zazpi lurralde euskaldunen egituratzeari. Ondorioz, GAINDEGIAk, beste zeregin batzuen artean, euskal errealitate sozio-ekonomikoa hurbil badiezaguke, sekulako aurrerapausoa izango da. Eta, batez ere, komunikabideok baliabide hobeak izango ditugu iritzi publikoari geografiak batu eta politikak bost administraziotan (Espainia, EAE, Nafarroa, Pirinioak eta Frantzia) banatutako argazki erreal hori helarazteko. Ongi etorri, Gaindegia! Sinbolikoa baino, eraginkorra izan dadin, euren burua Euskal Herriaren defendatzailetzat jotzen duten pertsona eta instituzioen laguntza eta lankidetza beharrezkoa izango da.

Europako konstituzioa multinazionalen esanetara. Hurrengo igandean Europako Konstituzioaren gaineko erreferenduma izango da. Euskal Herrian jarrerak anitzak dira: baietza, ezetza eta abstentzioa. Kontsiderazio politikoak alde batera utzita, ikuspegi sozio-ekonomikotik begira -kronika honi dagokiona hain zuzen ere-, Konstituzioaren printzipioek Europa kapitalista dute oinarri »gaur egun eufemismo gisa "neoliberal" deitua», multinazionalen eta merkatarien Europa. Globalizazio kapitalista sendotu, erraztu eta potentziatzen du: merkatu kapitalista, merkantzia eta kapitalen zirkulazio askea, malgutasuna eta lan-prekarietatea. Enpresa publikoen pribatizazioaren aldekoa da, laguntza estatalak debekatzen dizkie krisialdiko sektore ekonomikoei, etab. Langileen eta gizartearen aurkako Europako Konstituzio horrek milaka euskaldun eta europar bilduko ditu, ez, ordea, euren interesak.


Azkenak
Denboraren harrizko gurpila Iruñeko katedralean

"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]


Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


Teknologia
Oinak lurrean

Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]


Materialismo histerikoa
Zuentzat

Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Alerta laranjak

Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]


Jendetasun zolatik, Kittof gogoan

Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]


2024-12-18 | Jesús Rodríguez
Borroka aro berria Herrialde Katalanetan

2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]


Izar Mendiguren. Saltsa berrietan beti
“Ni euskaraz bizitzeak ez du esan nahi beste hizkuntzei eta kulturei ateak ixtea”

Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]


Eguneraketa berriak daude