Bero-beroan


2021eko uztailaren 27an

Defizit demokratikoa

EAEko hauteskunde autonomikoetarako Espainiako legediaren aurkako zerrenda aurkeztu du azkenean Batasunak, legalki aurkezterik izango ez duela jakitun, baina aurkezteko duen zilegitasunari indar ahalik eta handiena emanez. Eta legez baliorik gabeko ahalik eta boto gehien biltzeko, jakina. Horretarako funtsezkoa da tentsio estrategia bat, hiruko gobernuko alderdiak eta PSE-EEren artean izango den lehiak botorik erakarri ez dezan. Datozen aste eta hilabeteetan hauteskundeetako aurretikoek eta ondorengoek irentsiko dute eta alde horretatik eszenatokia ez da berria, baina bai berau inguratzen duen testuingurua. Hauteskundeetako parentesia zabaldu da, eta berau noiz eta nola itxiko den oso garrantzitsua izango da gatazkaren konponbidearen norabidean. Eusko Legebiltzar berria defizit demokratiko oso garrantzitsuarekin jaioko da, baina »egungo udalen eraketa lekuko» horrek ez du behar beste asaldatzen gizartea. Hori ere oso esanguratsua da, guztiontzat.


Europako Konstituzioa: abstentzio mailari begira

Iazko Europako Legebiltzarrerako hauteskundeetan abstentzioa %54,56koa izan zen Hego Euskal Herrian, frankismoaren ondoren hauteskunde batzuetan inoiz izandako abstentzio mailarik handiena. Denak ematen du aditzera, datorren igandeko erreferendumean oraindik herritarren partehartze txikiagoa izango dela. Europakoaz gain, dena den, beste kontu batzuk ere neurtuko dira erreferemdumean, bi behintzat nabarmen. Batetik, ea Espainian zein partehartze maila dagoen eta horri ematen zaion zilegitasun maila, bistan da, Ibarretxe Plana dela eta iragarritako erreferendumarekin konparatzeko besteak beste. Bestetik, Hego Euskal Herrian ezezkoak lortzen duen maila interesgarria izango da, batez ere kontuan hartuta hiru alderdi nagusienak (EAJ, PSOE, PP-UPN) baiezkoaren aldeko jarrera agertu dutela. Konstituzio Itun hau onartzeko lehen erreferenduma izango da Europako Batasunean eta begi ugari izango dira Espainiara begira.


EGA azterketak on-line

Internet&Euskadi elkarteak Euskararen Gaitasun Agiria lortzeko gainditu behar diren atariko frogak interneten jarri ditu: www.interneteuskadi.org/euskara/ega. Zazpi urtetako azterketak daude sarean eta aplikazioak galderen erantzun zuzenak zein diren jakitea ahalbidetzen du. Elkartearen asmoa EGAko azterketaren beste atalak ere, idatzizkoa adibidez, sarean jartzea da.


Ereduzko Prosa Gaur euskarak sarean duen testu corpusik handiena da

Ereduzko Prosa Gaur testu arakatzaileak aurrea hartu dio XX. mendeko corpus estatistikoa izeneko euskarazko corpusik handienari. Ereduzko Prosa Gauren 87 liburu zeuden sartuta arakatu ahal izateko eta orain 152 liburu daude, zazpi milioi hitz, alegia. Dena den, kopuruz euskarazko corpusak urruti dabiltza beste hizkuntza batzuenekin alderatuz. Bank of English-ek (ingelesa) 300 milioi hitz ditu, Frantext-ek (frantsesa) 150 milioi hitz eta CORDE-k (gaztelania) 136 milioi hitz.


Euskal material Didaktikoaren I. Topaketak UEUren eskutik

UEUko Pedagogia Sailak zenbait hezkuntza esparrutan euskal material didaktikoan hutsune handiak sumatu ditu eta martxoaren 4an eta 5ean hezkuntza premia berezien atalean gai hori jorratzea erabaki du. Asmoa ikastetxe, pertsona eta erakundeen indarrak bildu eta kalitatezko euskal material didaktikoa sortzeko zubiak egitea da.


Oinarriak-ek deituta manifestazioa

Nafarroako Parlamentuak euskararen alorreko aurrekontuak aurkeztuta Oinarriak taldeak kanpaina hasi zuen. Euskara Nafarroa osoan ofiziala izan dadin eskatzen ari da Oinarriak eta otsailaren 26an manifestazioa egingo dute Iruñean. Bortzirietako Mankomunitateak ere bat egin du kanpainarekin.


Lanbide Heziketaren eskaria aztertzeari ezetz esan diote UPNk eta CDNk

Eusko Alkartasunak mozioa aurkeztua zuen eta bertan Lanbide Heziketako zenbat ikaslek euskaraz ikasi nahiko luketen galdetu nahi zuen. UPNk eta CDNk ez dute onartu EAren mozioa. EAk emandako datuen arabera Lanbide Heziketako 235 ziklotatik 10 eskaintzen dira euskaraz, hau da, 8.000 ikasletik 200ek ikas dezake euskaraz.


Valentziera eta katalana hizkuntza bera da

Valentzieraren hizkuntza akademiak hala erabaki du. Katalunian, Andorran eta Balear Uharteetan hitz egiten den hizkuntza bera dela erabaki dute. Bestalde, Valentziako hizkuntzari katalana edo katalan-valentziera deitzea errefusatu dute eta valentziera onartu.


Euskara eztabaidagai Foru Legebiltzarrean

PSNko parlamentari Carlos Cristobalek prestatu duen ponentzia atzera botako dute UPNren eta CDNren gehiengoak, baina datozen hilabeteetan euskararen gaiak une interesgarria bizi dezake. PSNk azken urteetan euskararekiko izan duen jarrera gogorragatik bitxia bada ere, indar abertzaleak, Ezker Batuak eta PSNk topatu dezakete osagai bateraturik euskararen garapenean aurrera egiteko.


Emaitza ‘teknikoak‘ eta emaitza politikoak

ARCOren inaugurazio egunean ETAk Madrilen lehertarazitako bonba-autoak hildako eta zauritu larririk gabeko atentatu politika baiezten du, baina jadanik politika hori bere muturrera eramanez. ETAren historian jarritako bonba-auto ugariek erakusten dute, atentatu mota horrekin, une batetik aurrera gerta litekeena ez dagoela jadanik erankunde armatuaren esku. Indar agerpena, bestalde, agerikoa da eta lorturiko eragin mediatikoa ere bai. Molde horretan jarraituz gero, dena den, Anoetako ispirituaren garra bertan behera geratuko da, berandu baino lehen gainera. Indar metaketak balizko negoziazio 'tekniko' batean zer eragina duen baloratzea aski zaila da; horren zaila ez dena zera da, Anoetako adierazpenak iradokitzen duenetik -edo gizartearen gehiengoak ulertu duenetik- ezin dela espero emaitza politiko azkarrik.


ASTEKARIA
2005eko otsailaren 20a
Azoka
Azkenak
2025-04-11 | El Salto-Hordago
“Gatazka eta abusua ez dira gauza bera”, feminismoko eztabaidei heltzeko

Laura Macayaren liburua ekarri du euskarara Katakrakek. Amaia Astobizak itzuli du, feminismoaren baitako eztabaidak ireki eta beste begirada batzuetatik ekiteko helburuarekin.


Palestinaren alde mobilizatu diren 300 ikasleri bisa kendu diete AEBek

Palestinaren aldeko manifestazioetan parte hartzen duten atzerriko ikasleak kanporatzea baimentzen duen dekretua izenpetu zuen urtarrilaren 30ean AEBetako presidente berriak. Orduz geroztik ikasleen bisen baliogabetzeak errepikatzen dabiltza.


2025-04-11 | Irutxuloko Hitza
Helena Tabernak irabazi du Giza Eskubideen Zinemaldiko Saria

Helena Taberna zinegileak jasoko du aurten Donostiako Giza Eskubideen Zinemaldiaren Saria. Sariaren entrega ostiralean, apirilak 11, 20:00etan Viktoria Eugenia Antzokian ospatuko den bukaera emanaldian izango da.


Oloro-Donamariako suprefetura okupatu du ELBk, behi tuberkulosiaren kontrako protokolo “gogorregia” salatzeko

Eritasunaren kontrako protokoloa salatzeko eta prefeturarekin hitzordu bat lortzeko asmoz, bideratu dute okupazioa ehun bat laborarik. Tuberkulosia kasu batzuk agerturik Zuberoan, eritasunaren kontrako neurri sanitarioak segitu beharrean dira inguru horietako 280 etxalde... [+]


2025-04-11 | ARGIA
Uztaritze, Domintxaine eta Angeluko hiru ikastetxetan izandako hamahiru eraso salatu dituzte

Hamaika eraso Uztaritzeko (Lapurdi) San Frantses Xabierko ikastetxe katolikoan gertatu ziren, beste biak Domintxaineko (Zuberoa) ikastetxe katolikoan eta Angeluko (Lapurdi) San Josepe ikastetxe publikoan. Uztaritzeko ikastetxean ikasitako bost gizonek beren testigantzak eman... [+]


2025-04-10 | Cira Crespo
Carli Pup
“Gure herriak besteak bezalakoak dira, eta ez dugu museo batean egon nahi”

Carli Pup (Udine -friuleraz Udin-, 1973) Friuli [friuleraz, Friûl] herriaren ekintzaile kultural garrantzitsuenetako bat da. Bere hizkuntza gutxituaren idazle, hizkuntzalari eta bere herriaren historialari bihurtu da.
Gaur egun, Informazione Friulana kooperatibako... [+]


Negoziazioa: negarrerako zioa

Hezkuntza publikoko irakasleok  hamabost urtetan berriztu gabeko lan-hitzarmena eguneratzeko eta hobetzeko beharra eta eskubidea dugu. Horretarako, benetako negoziazio batean murgilduta egon beharko genuke, baina errealitatea negargarria da. Negoziazio batean, alde oro ados... [+]


2025-04-10 | ARGIA
Bizi Baratzea Orria jende asko batzen ari da komunitatera

Martxoaren 27an aurkeztu zuen ARGIAk Bizi Baratzea Orria, lurrari begiratzen dion urtarokako aldizkari berria. Martxoaren hasieran zabaldu zen kide egin eta formatu oso berezia duen orri handia etxean jasotzeko aukera. Erantzun oso beroa izan du. Kide hauen profila ezagutu nahi?


Muga zergak 90 egunez %10era jaitsi dituzte AEBek, baina Txinari %125era igo dizkiote

Jaitsiera AEBen muga zergen igoerari erantzun ez dieten eta negoziatzeko prest azaldu diren herrialdeei aplikatu diela argudiatu du Donald Trumpek, Europar Batasuna barne. Txina eta AEBen arteko lehia komertzialak gora egiten jarraitzen du.


2025-04-10 | ARGIA
Maiatzean beste bost greba egun egingo dituzte EAEko hezkuntza publikoko irakasleek

Hirugarren greba zikloa iragarri dute Steilas, ELA, LAB eta CCOO sindikatuek maiatzaren 12tik 16ra bitartean, hezkuntza publikoa indartzearen alde. Azaldu dute Hezkuntza Sailak helarazitako azken proposamenak ez diela euren aldarrikapenei erantzun egokirik ematen.


Ingeles ordu gehiagorik ez dute nahi

Sarriguren, Tafalla, Noain, Buztintxuri eta Gares herrietako D-PAI ereduko ikastetxeetako familiak kalera aterako dira Hezkuntza Departamentuak foru lege bidez ingeleseko orduak handitu nahi dituela salatzera. Euskarazko murgiltze ereduaren kontrako erabakia dela iruditzen... [+]


2025-04-10 | ARGIA
Negoziazioak “boikoteatzea” egotzi diote sindikatuek Nafarroako Gobernuari, funtzio publikoko greban

Nafarroako funtzio publikoan 30.000 langile zeuden grebara deituta asteazken honetan. Deialdiak jarraipen desberdina izan du sektorearen arabera, eta sindikatuek salatu dute foru gobernuak "abusuzko" gutxieneko zerbitzuak ezarri dituela nahita.


2025-04-10 | Gedar
Ertzaintzaren interbentzio batean hil zen pertsona baten kasua ikertzen ari dira

Iazko abuztuan, Irundik gertu, ertzainek atxilotzean izan zuen bihotzekoa gizon batek. Eneko Valdésen heriotzaren ikerketan, Polizia errugabetu zuten.


2025-04-10 | Euskal Irratiak
Maider Hoki eta Ilora Capot
“Libertatearen beharra denek dugu, eta Bekat'uros bestak hori eskaintzen du”

Bekat’uros LGBTQIA+ euskal besta hirugarren urtekoz iraganen da Atharratzen. Apirilaren 12an egun osoko egitaraua antolatu du Prefosta elkarteak, usaiako karrika inguruarekin, kontzertuekin eta ikusgarriekin.


Microsoftek bi langile kaleratu ditu multinazionalak Israelekin dituen harremanak salatzeagatik

Bi langileek Microsoften 50. urteurreneko ekitaldia moztu zuten ostiralean, eta enpresako buruei Gazako genozidioan duten papera leporatu zieten. Adimen artifizialarekin eginiko armak saltzen dizkio multinazionalak Israelgo armadari.


Eguneraketa berriak daude