Blog-ak: Interneteko bitakoren iraultza


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Adituen iritziz, Interneti dagokionez 2004. urtea weblog edo blog delakoen urtea izan zen. Bloga Interneten jartzen den dietario pertsonala da, bitakora. Edonork sor dezake bere bloga eta bertan nahi duenari buruz idatz dezake. Irakurtzea gogoko duenak literaturari buruz egingo du berba, musika maite duenak musikari buruz, informatikariak teknologia berriez, komikizale amorratuak komikiez, bidaiatzea atsegin duenak bisitatutako lekuez, nazioarteko gaietan aditua den kazetariak egoera sozio-politikoaz, unibertsitateko ikasleak bere irakasleez, parrandazale amorratuak asteburuko komeriez... Bakoitzak nahi duen edukia paratuko du bere bitakoran: eguneroko gorabeherak, barrenak jaten dizkioten gogoetak, gai konkretuen inguruko iritziak, hedabideetan agertzen diren albisteen iruzkinak eta abar.

Beste herrialde batzuekin -Galizia eta Kataluniarekin, adibidez- alderatuz, Euskal Herrian oraindik atzeratu xamar gabiltzan arren, estilo askotariko blogak sortu dira azkenaldian, baita euskaraz ere. Horietako bat Jabi Zabalaren Sarean.com bloga da. Gorlizko kazetari eta web editoreak azaldu digunez, bere helburua internautei informatikari buruzko aholkuak ematea da eta web gune, joera eta fenomeno interesgarriak nabarmentzea. Alegia, "internauta euskaldunen sareko ibilerak ganorazkoak eta baliagarriak izan daitezen laguntzea". Zabalaren iritziz, blogek abantaila ugari eskaintzen dituzte euren artikulu, iritzi, gomendio, bitxikeria, esperientzia eta abarrak zabaldu nahi dituzten lagunentzat, berehala, abian jarri eta editatzeko errazak eta merkeak baitira. "Idazten dakien edonork agerkari txukuna egin dezake", diosku.

Irakurriko ote du jendeak nire bloga?

Blogger edo blog egileen helburuetako bat irakurleen erantzunak jasotzea da, interaktibitatea bultzatzea. Eta horixe da, hain juxtu, buruan biraka dabilkien galdera: «Erabiltzaileek irakurriko ote dituzte nik idatzitakoak? Eta hizpide dudan gaiaz euren iritzia helaraziko ote dute?». Kezka hau are handiagoa da euskaraz idazten dutenen artean. Igor Leturiak bere blogan idatzi berri duenez, ez du mezu askorik jasotzeko itxaropenik, eta monoblog bihur daitekeela dio. Berak esandakoak erantzun dezente jaso ditu. Blogger euskaldunek azpimarratzen dutenez, euskaraz nabigatzen duen internauta gutxi dago, eta are gutxiago dira blogak irakurtzen dituztenak. Eta zer esanik ez parte hartzera animatzen direnen kopuruaz. Jabi Zabalak ere azken hilabeteotan buruan antzeko gogoetak darabiltzala esan digu. "Aspaldion internauta euskaldunen topaleku bilakatutako Sustatun horren eragina igarri duten irudipena dut, artikulugile eta iruzkingile fin batzuk buru-belarri dabiltzalako orain, nor bere bitakoran. Bestalde, bitakora horiek guztiak monologo bilakatzen direla dirudi, bakoitzak irakurle eta iruzkin gutxiago dutelako". Dena den, aurrera jarraitzeak merezi duela diote. "Zuk idatzitakoa berria, polemikoa edo bitxia bada, hori irakurriko dute batzuek, idatzi horretarako lotura jarriko dute, jendeak hori irakurriko du eta feedback-a somatuko da iruzkinetan".

Jabi Zabala bat omen dator Josu Landak Euskarazko Kazetaritza Kongresuan esandakoarekin: "Euskarazko hitzaldi batean agian lau entzule baino ez dira agertuko baina nork daki, beharbada hor gerora garrantzitsua bilakatuko den beste zerbaiten hazia egon daiteke. Hemen ezin dugu zenbaki hutsetan pentsatu, erdaldunentzat erridikuluak liratekeen kopuruetan mugitzen garelako, baina gure hizkuntzarentzat ezinbestekoa da besteetan sortzen diren joera garrantzitsu horiek gurean ere isla edukitzea, kopuruz xumea bada ere. Euskarazko bitakorak sortzeak merezi ez duela pentsatzen duenak, finean, euskara galdutzat ematen du".

Kazetaritza egiteko modua aldatu dute

Kazetaritzara blogek aldaketa handiak ekarri dituztela diote adituek, eta aurrerantzean ere ekarriko dituztela. Edonork jarri dezake abian bloga eta munduan zehar gertatzen diren gauzei buruz hitz egin, kazetari izan ala ez. Hedabide tradizionalen erabiltzaileek informazioa jaso eta zabaltzeko tresnak eskuragarri dituzte eta edukien sortzaile bilakatu dira. Edonor izan daiteke kazetari.

Gainera, irakurleek eskertzen duten zerbait eskaintzen dute: ikuspegi kritikoa. Blogen atzean enpresa handirik ez dagoenez, ohiko hedabideek ezagutarazten ez duten informazioa zabaldu ohi dute, sarri albistea jazo den lekutik bertatik. Jabi Zabalaren hitzetan, "kazetarioi komunikabideko zuzendaritzak zer esango duen beldurrik gabe idazteko aukera ematen digu bitakora batek, nahi dugun gaia aukeratuta eta nahi dugun beste luzatuz". Albisteak ikuspegi subjektiboz idatzi ohi dira eta emozio eta sentipenek tarte berezia dute. Irakurleei, ordea, ez zaie axola. Badakite blog batean zer topatuko duten eta, gainera, badakite ustez objektiboak diren hedabide handiak ere errealitatean hala ez direla. Bitakoren arrakastaren ispilu dira, adibidez, New York edo Madrilgo atentatuei, Prestige itsasontziaren hondoratzeari nahiz Irakeko Gerrari buruzko albiste, irudi, iritzi eta zuzeneko lekukotasunak jaso dituzten guneak. Blog ugari tragedia hurbiletik bizi duten internautek jarri dituzte abian, baina badira bertan izan diren militarrek edota euren hedabideetan esan ez dituztenak aireratzeko irrikitan dauden kazetariek sortutakoak ere. Bitakorak errealitatea bere osotasunean jasotzeko ezinbesteko informazio iturri bilakatu dira kasu horietan, eta hedabide nagusiek kontuan hartu beharreko elementu.

Euskarazko blog batzuk
Eibar.org elkarteak euskarazko hainbat blog bildu dituen komunitatea -www.eibar.org/blogak- sortu du. Hona hemen blog batzuen izenak eta horien egileak: Ingelesen hilerria -Luistxo Fernandez, Code & Syntax-eko proiektu arduraduna-, Egunen harian -Xabier Mendiguren Elizegi, idazlea-, Dantzing -Oier Araolaza, dantzaria-, Lagun batek esan dit lagun batek esan diola (Julen Gabiria, idazlea), e-gor blog -Igor Leturia, informatikaria- eta Prospectiva -Eneko Astigarraga, Deustuko Unibertsitateko irakaslea-.

Horiez gain, baina, euskarazko blog gehiago dago. Bakar batzuk aipatzearren:

- Sustatu: www.sustatu.com
(bitakora kolektiboa)
- Gaztelumendi.org: www.gaztelumendi.org
(Patxi Gaztelumendi)
- Faroa: http://faroa.blogspot.com
(Joxe Aranzabal)
- Filoblogia: http://filoblogia.blogspot.com/
- Telezaborra: http://blogs.ya.com/telezaborra
- Barnemuinetan: http://barnemuinetan.eu.hn.org/
- AmodioBlog: www.amodioblog.tk/

Nora jo dezake bloga sortu nahi duenak?
Gure bitakora abian jartzeko biderik errazena blogger.com doako zerbitzarian izena ematea dela esan digu Jabi Zabalak, minutu gutxiren buruan bitakora martxan izango baitugu. Zerbitzariak gure bloga bertan sareratzen utziko digu eta hura arduratuko da bitakoraren alderdi teknikoaz. Blogen munduan murgildu berri direnentzako aukera ona da, bitakoraren funtzioen eta itxuraren kontrol osoa ez izan arren, maneiatzeko tresnarik errazena delako. Itxura moldatu eta aukera berriak gehitzeko, berriz, WordPress, Plone edo Movable Type moduko kudeaketa sistema bat instalatu beharko dugu, baina hori korapilotsuagoa da. Badira instalazioa eginda eskainiko diguten beste zerbitzu batzuk ere, blogthing.com edo berriemaile.com kasu.
Code & Sintax enpresak, bestalde, Coreblog software libreko erreminta euskaratu du Eibar.org elkarterako eta hura erabiliz hainbat blog sortu dituzte jada. Inork elkarteko bazkide egin eta blog propioa sortu nahi izanez gero, arduradunekin harremanetan jarri eta kontseilu moduko batek erabakiko du bloga abian jartzerik baduen ala ez. Era berean, kontseilu horrek gainbegiratzen ditu martxan dauden blogak.

Blogintzaren egoera
Pew Internet & American Life Project-ek 2004ko azaroan Amerikako Estatu Batuetan burututako The state of blogging izeneko ikerketaren arabera, otsailetik urte amaierara bitartean blogak irakurtzen zituzten internet erabiltzaileen kopurua %58 igo zen, %17tik %27ra. Alegia, urte amaieran 32 milioi estatubatuarrek irakurri ohi zituzten blogak. Internet erabiltzaileen %12ak, gainera, noiz edo noiz blog batean parte hartu du, gai baten inguruko iritzia emanez nahiz albiste bat sareratuz. Dena den, AEBetako internauten %62k ez omen daki oraindik blog bat zer den.


Azkenak
2024-11-22 | Julene Flamarique
Voxen aurka Bilbon protesta egiteagatik auzipetutako zortzik ituna egin dute Fiskaltzarekin eta bat epaiketara joango da

Atxuriko irakasle eta ekintzaile batek uko egin dio akordioari kontzientzia arrazoiak direla eta. Voxek bost urteko kartzela-zigorra eskatzen du auzokidearentzat, Fiskaltzak aldiz zazpi hilabeteko espetxe-zigorra hauteskunde-delituagatik eta hiru hilabeteko isuna mehatxu... [+]


2024-11-22 | Ahotsa.info
Saskien bidez Nafarroako euskalgintzari inoizko ekarpenik handiena egingo dio Errigorak: 230.000 euro

 Euskarari Puzka azken kanpainan 16.000 saski saldu dituzte, eta euskararen alde lan egiten duten elkarteentzat bideratuko zaie lortutako etekina.


2024-11-22 | Sustatu
Euskarazko esamoldeak baloratzen lagundu online galdetegi honetan

Bi irakasle eta ikerlarik inkesta jarri dute sarean, euskarazko esamolde batzuen inguruko datuak biltzeko. Bost minutu hartuko dizu betetzeak baina adi, bi galdetegi daude, egun bakoitian jaio bazara 1A betetzeko eskatzen dizute, eta egun bikoitian jaioa bazara 1B delakoa.


Nazioarteko Zigor Auzitegiak Netanyahu eta Israelgo Defentsa ministro ohi Gallant atxilotzeko agindu du

Gizateriaren aurkako krimenak eta gerra krimenak egotzi dizkie Hagako auzitegiak bi sionistei. Erabakia "antisemitismotzat" jo du Netanyahuk, eta Hamasek, aldiz, "Justiziarako urrats garrantzitsutzat".


Umandi izena eta izana

Andoni Urrestarazu Landazabal Araiako herrian 1902ko uztailaren 16an jaio zen eta 1993ko azaroaren 21ean hil zen Gasteizen. 31 urte bete dira jadanik eta bere izena eta izana aitortzeko une aproposa dela deritzot, ez baita ongi ezagutzen utzitako ondarea. Umandi, bere herriko... [+]


Memoriadun euskara

Autobiografia idaztea omen da garapen pertsonalerako tresnarik eraginkorrena, askatzaileena. Iraganeko kontuei tira egin eta gogora ekartzeak, orainaldiko korapiloak askatzen laguntzen omen du. Bai, laguntzen du orainaldia ulertzen eta komeni zaigun etorkizun bat marrazten... [+]


Etorkizuneko apustua

Pandemiaren iragarpenetik Valentziako tragediarainoko errepasoa egin eta ondorioztatu dut gezurra eta forupea suhesi gisa dituen kudeaketa instituzional negargarria klase gobernariaren konstantea dela.

Ez dugu gobernari ordezko baliogarririk sistema pendular hau aldatzen ez... [+]


Gelditu dute emakume baten eta bere alaba adingabearen etxegabetzea Gasteizen

Polizia etxegabetzea geratu nahi zituzten herritarren aurka oldartu da eta hainbat lagun zauritu ditu. Azkenean, etxegabetzea atzeratu duela jakinarazi du epaitegiak.


X-etik irten nahi? Nor dago Mastodonen eta Blueskyren atzean? Nola finantzatzen da bakoitza?

Gaur, azaroak 21, Mastodon.eus komunitateak sei urte bete ditu. Urteurrena ospatzeko Gure aukera, sare libreak kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Izan ere, azken asteetan “eXodoa” ematen ari da: erabiltzaile asko X-tik ihes egiten ari dira, sare... [+]


Iruñeko Erorien Monumentua
Maravillas Lambertoren izena ez erabiltzeko eskatu dute fusilatuen senideek

Nafarroako Fusilatuen Senitartekoen Elkarteak gogor kritikatu du Iruñeko Erorien Monumentuaren inguruan EH Bilduk, Geroa Baik eta PSNek egindako akordioa. "Pedagogia" egiteko toki hobeagoak daudela dio eta interpretazio zentroari Maravillas Lamberto izena... [+]


2024-11-21 | Julene Flamarique
933 nobedade eta 200 ekitaldi Durangoko Azokaren 59. edizioan

Abenduaren 5ean Ikasle Goizarekin hasiko dute azoka. Hurrengo egunean Gazte Eztanda eguna egingo dute, eta gazteei zuzendutako hamaika jarduera egongo da. Egun berean, iazko Sormen Beka irabazi zuen Argizagi. Zubiak adiskidetasunerantz telesailaren aurkezpena egingo du Marramiau... [+]


Mastodon.eus-en “Gure aukera, sare libreak” kanpainarekin bat egin du ARGIAk

ARGIAko lantaldeak bat egin du Mastodon.eus-ek bere seigarren urtemugan abiatutako Gure aukera, sare libreak  atxikimendu kanpainarekin.


2024-11-21 | Sustatu
Sei urte bete ditu gaur Mastodon.eus-ek

Mastodon.eus euskal fedibertsoko instantzia agian nagusiak sei urte bete ditu gaur. Urteurrena ospatzeko "Gure aukera, sare libreak" kanpaina abiarazi dute, atxikimenduak biltzeko. Efemeridea une interesgarri batean dator: Elon Musk-ek, X/Twitterren jabeak,... [+]


Ertzaintzak zaurituriko Realeko zalearen kasua berriz irekitzeko agindu du epaileak

Gipuzkoako Lurralde Auzitegiaren ustez, bideo bateko irudietan ikusten denak "talka" egiten du Ertzaintzaren atestatuarekin, eta Amaia Zabarte foam bala batekin zauritua izan zenaren "ebidentzia erakusten" du, Noticias de Gipuzkoa-k jaso duenez.


Arma nuklearrarekin erantzuteko bidea ireki du Putinek, Ukrainak AEBek eta Ingalaterrak emandako misilekin eraso egin eta gero

Arma nuklearrarekin erantzuteko aukera dakarren dekretua izenpetu du Vladimir Putin presidenteak. Hegazkinekin, gurutzaldi misilekin zein droneekin "eraso masibo bat" pairatzeak ondorioztatu dezake arma horren erabilpena. 


Eguneraketa berriak daude