Makina bat kontu
Poitiers-eko (Frantzia) unibertsitateko Jean-Renaud Boisserie, Fabrice Lihoreau eta Michel Brunet paleontologoek hipopotamo eta baleen hainbat fosil alderatu dituzte eta Pakistanen topatutako baleen aitzindari batek hezur bat zuen oinean, astragaloa, eta hezur hau artiodaktiloen ezaugarri da.
Beraz, orain 50 edo 60 milioi urte, lehorrekoa zen animalia batetik bi talde sortu ziren, zetazeoak edo itsas ugaztunak eta antrakoteroak, lehorreko ugaztun ungulatuak.
Hipopotamoak egun desagerturik dauden antrakoteroen ondorengoak lirateke ikerlariek Proceedings of the National Academy of Sciences-en azaltzen dutenez. Gainera, eta urte askotan uste izan denaren aurka, hipopotamoek ez dute antzekotasun hurbilik Tayassuidae izeneko artiodaktiloen familiarekin.
Itsas belarri gorria bitxitegietarako nakar-iturri da, baina ikerlariek propietate mekanikoak aztertu dituzte. Ikerlari nagusiak argitara eman berri duen artikuluan, xehetasun handiz eta lehen aldiz azaltzen da animaliak nola eraikitzen duen %95 kaltzio karbonatoa eta %5 proteina den bere oskola.
Gauza jakina da kaltzio karbonatoa (klariona) oso hauskorra dela, baina moluskuak sortutako ordenamendu molekularrak erabat iraultzen du hauskortasuna.
Gertaera hau oso interesgarria da biomimetikan, hots, natura imitatzen saiatzen den zientzian. Kasu honetan materialak baino egiturak du garrantzia, hau da, AK47 baten bala ez zukeen moluskuaren oskolak geratuko, baina ezta aluminioz eta beste materialez egindako armadurek ere. Ikerketa burua den Meyers-en ustean, moluskuak oskola eraikitzeko ematen dituen urratsei so eginez, armadura askoz arinagoak eta sendoagoak lor daitezke.
Antza denez, armaduren teknologia agortzeko bidean zegoen, ez zen ikusten armaduraren propietateak hobetzeko biderik, baina aipatu ikerlanarekin badirudi itsas belarriaren oskolak duen xafla egiturak bide berriak zabal ditzakeela ikerketa lerroetan. Izan ere, itsas belarriaren oskolak duen ezaugarri nagusietakoa oskolaren pisuaren eta zabaleraren arteko erlazioa da. Hau da, ohiko armaduratan gogortasuna lortzeko zabalera handitu behar da eta ondorioz pisua ere bai. Moluskuak eskema hori apurtzen du bere egiturarekin.
Herritarrak eskatzen du seinaleak euskaraz jartzeko. Gobernuak erantzuten dio legeak ez duela horretara behartzen. Behatokiak erantzuten dio, legeak ez badu derrigortzen ere, euskaraz jartzeko debekurik ez duela. Gobernuak bereari eusten dio. Alabaina, herritarrak tematzen dira... [+]
Baionako zitadelan proiektu berriak ditu armadak. Eraikin berriak egin nahi ditu eta horretarako oihanaren zati bat deseginen dute eta ura atxikitzeko bi gune ere sortu nahi dituzte.
Turkiar-estatubatuar aktibista irailaren 6an hil zuten Beiti herrian, Nablus hiriaren ondoan, Zisjornadian, Palestinako Lurralde Okupatuetan. Orain forentseen azterketek iradokitzen dutenez, Israelgo soldatuek zuzenean egin zioten tiro aktibistari.
Foru Gobernuak aitortu du motibazio politikoko biktimak direla hirurak. Hiru aitortza berri horiekin dagoeneko 36 pertsonari estuaren biktima izatea ofizialki aitortu die gobernuak.
Ostiral honetan betetzen dira 50 urte ETAk, 1974ko irailaren 13an, Madrilgo Rolando Kafetegian bonba bat lehertarazi eta hamahiru pertsona hil zituela. Ofizialki 2018an onartu zuen erakundeak ETAren egiletza, bere burua desagertze bidean jarri zuenean.
Faxisten aurka protesta egiteagatik auzipetu zituzten Lizarrako bi kideak. Asteazkenean, epaiketaren egunean, Lizarraldeko Kontseilu Sozialistak elkarretaratzea egin zuen epaitegi aurrean. Voxeko faxistak jarrera probokatzailearekin agertu ziren bertara, eta Guardia Zibilak... [+]
“Españolismoaren eta faxismoaren normalizazioan” Hispanitatearen egunak jokatzen duen papera salatzeko urriaren 12an Tafallan mobilizatuko da Ernai. “Gu, Nafarroako etorkizuna gara, haiek, aldiz, iragana. Faxismoak herri honetan lekurik ez duela argi... [+]
Gasteiztarrarekin bederatzi dira ihesaldian parte hartu zuten identifikatutako pertsonak. Guztira, Nafarroako DNA Bankua sortu zenetik 43 pertsonaren datuak lortu dituzte.
Zaurgarritasun ekonomikoaren baldintzak betetzen dituzten arren, Santander bankuak ordainketak epe batez etetea ukatu die bi familiei.
Badakigu gerra bat noiz hasten den, baina ez noiz amaituko den. Hainbatetan entzun dugu esaldi hori, eta topikoa dirudi, baina arrazoirik ez zaio falta, gaur egun munduan barrena bizirik segitzen duten gatazka ugariei erreparatuz gero. Gauza bera esan liteke 1936ko uztailaren... [+]
60 bat zentimetroko diametroa duen amonite bat aurkitu du mendizale talde batek Arabako herriaren inguruetan. "Aurkikuntza handia" dela azpimarratu du Arabako Foru Aldundiko Kirol eta Kultura diputatu Ana del Valek.