Bero-beroan


2021eko uztailaren 27an

Une oso garrantzitsuen atariko doinuak?

Egunetik egunera berotuz doa giroa euskal politikaren esparruan. Batasunak Jose Luis Rodriguez Zapaterori bidalitako gutuna berritzailea da. Ondoren emandako mugimendu batzuek, ordea, une klabetan izandako zenbait pausu ekarri dute gogora. Zapateroren erantzuna ez da izan ezer arbuiatzekoa, El Paisek gutunari emandako tratamendua, ETAren komunikatua eta honi oro har emandako erantzun leuna, biolentzia amaituz gero PSE-EEko zenbait kidek ezker abertzalearekin hitz egiteko erakutsitako borondatea... Eta guztiaren zurrunbiloan ETAren balizko su-etena, berandu baino lehen heldu beharko lukeena, bai une berezi hau baliatzeko eta, batez ere, Batasunak »edo haren ordezko batek?» EAEko hauteskunde autonomikoetan parte hartu ahal izan dezan. Etorkizuna asmatzea aztien kontua da, baina hainbat elkarrizketa eta negoziazio garaitan antzeko aurrekariak egon ohi dira.


Ibarretxe lehendakaria, duin eta euskaldun Madrilen

Ez zen txantxetakoa izan Ibarretxe lehendakariak Madrilen izandako agerraldia eta honek lortu zuen oihartzuna. Egin beharrekoak duintasun eta segurtasun handiz jorratu zituen, non eta bere aurkako ekaitz mediatiko-instituzionalaren bihotzean. Zapaterorekin bildu ondoren, Madrilgo komunikabideen aurrean azalpenak emateko orduan euskaraz »eta luzez» ekin izana izan zen keinu esanguratsuenetakoa euskaldun askoren begietara. Juan Mari Atutxak ere berdin egin zuen Espainiako Kongresuan Estatutu Berriaren proposamena utzi zuenean. Eta ez da oharkabean pasatzen ari azken garaian, oso modu sinbolikoan bada ere, Patxi Lopezek zenbait unetan euskarari emandako lehentasuna, esate baterako joan den larunbateko mitin garrantzitsuan.


Laborarien ganbera: ausardia eta errealismoa

Prefetaren mehatxuaren gainetik, Euskal Herriko Laborarien Ganbera zabaldu berri da Ainhize-Monjolosen, prefetak agindu bezala Chambre (Ganbera) hitza erabili gabe. Ezin uka ganberaren irekitzearen sinbolismo sakona, baina onartu behar da, halaber, sinbolismotik haratago joan direla Iparraldeko laborari abertzaleak, abertzale eta ez abertzaleen zerbitzura aritzeko asmoz. Ipar Euskal Herriaren txikitasunetik eta etorkizunarekiko apustu handia eginez, ausardia eta errealismoa uztartzen jakin izan dute ELBkoek.


Kontsulta saihesteko tresnak

Espainiako Kongresuak martxoan botako ei du atzera Ibarretxe Plana. Orduan, Ibarretxe lehendakariak bere hitza beteko badu, Eusko Jaurlaritzaren hurrengo pausoa herri kontsulta deitzea izango da. PSE-EE eta PPren iturrietan, nahita ere Jaurlaritzak ez luke bitartekorik kontsulta normaltasunez eramateko. Gauzatzea erabakiko balu, ordea, Espainiako legedian honen aurka egiteko dauden tresnen artean asko hitz egiten da Konstituzioaren VIII. (armada) edo 155. (autonomiaren indargabetzea) artikuluez. Behar adinako «inpultsu politikoarekin», dena den, beste tresna batzuk ere izango lirateke, El Correok bildu ditu horietako batzuk, eta hiru azpimarratu ditugu hemen: Konstituzioaren 161.2 artikuluaren arabera, Auzitegi Konstituzionalaren aurrean jarritako helegiteak kontsulta deialdia bertan behera utziko luke Auzitegiak berea »5 hilabete luke horretarako» ebatzi arte. Kode Penalaren 506. artikulua medio, halaber, eskumenen usurpazioaren kontzeptua bitarteko, bat eta hiru urteko kartzela zigorrak egon daitezke; eta kode bereko 410.1 artikuluaren bidez isunak eta kargugabetzeak izan daitezke.


Xaloa Telebista eta Ttipi-Ttapa Telebista lizentziarik gabe

Espainiako Zientzia eta Teknologia Ministerioak Tokiko Telebista Digitalaren Plan Teknikoa 2004ko martxoaren 12an onartu zuen. Erret Dekretuak abenduaren 3an itxi zuen aldaketak sartzeko garaia. Tokiko telebistei emango zaizkien lizentzien banaketaren arabera, Nafarroako euskal eremuan ezingo du emititu telebista bakar batek ere eta orain, bi ari dira emititzen euskara hutsean: Xaloa (Baztan) eta Ttipi-Ttapa (Bortziriak). Planaren arabera, bost eskualde hauetako telebistek emititu ahal izango dute: Iruñerria, Lizarra, Zangoza, Tafalla eta Tutera. Beraz, Nafarroako udalerrien %83ak eta populazioaren %31k ez luke tokiko telebistaren zerbitzurik izango. Zerbitzurik gabe geratzeaz gain, euskarazko toki telebistarik ez lukete euskal eremuan.
Joxe Manuel Irigoien Ttipi-Ttapako koordinatzaileak, ARGIAri adierazi dionez, «gureak zein Xaloak bizirautea zaila dute, emititzeko frekuentziarik gabe geratzeaz gain, diru-laguntzak asko murriztuko zaizkigulako eta telebistak diru asko behar du».
EAko lehendakari Begoña Erraztik bi telebistek beren egoera Nafarroako Parlamentuan azaltzea eskatu du eta otsailaren 15ean izango dira bien agerraldiak.


Kataluniako Autonomia Estatutu berriak katalanez jakitera behartuko du

Horixe adostu du Kataluniako Autonomia Estatutuaren erreforman lanean ari den Parlamentuko batzordeak. Akordioa alderdi guztietako kideen aldeko botoekin lortu da. Adostutako testu berriaren arabera, Kataluniako herritar guztiek katalana jakin beharko dute, gazteleraren maila berean. Baliteke, katalanaren obligazioa produktuen etiketetan ere aplikatzea.


2010erako 20.000 ikasle elebidun lortu nahi dituzte Bretainian

Bretainiako (Frantzia) erregio kontseiluak aho batez onartu du hizkuntza politikan egitasmo berria abian jartzea. Proiektuaren arabera, eskolan frantsesa eta bretoiera ikasten duten 9.700 ikasleren kopurua 20.000ra igo nahi dute 2010erako. 150 irakasle prestatu nahi dituzte urtero helburua lortzeko. Bretoiera hitz egiten dutenen %64ak 60 urte baino gehiago ditu.


Sakanako hezkuntza gida

Nafarroako bailara horretako ikastetxe guztien aurkezpena egin du Sakanako Mankomunitateak. Batez ere seme-alabak matrikulatzeko dituzten gurasoentzat egin du eta arreta berezia jarri die hizkuntz ereduei. Haurrak D ereduan matrikulatzea aholkatu diete gurasoei A ereduak ez duelako euskararen ezagutza bermatzen.


Azkenak
Santa Klausen ejertzito antikapitalista

Kopenhage, 1974ko abenduaren 18a. Eguerdiko hamabietan ferry bat iritsi zen portura eta bertatik 100 Santa Klaus inguruz osatutako taldea lehorreratu zen. Antzara erraldoi bat zeramaten haiekin. Asmoa “Troiako antzara” moduko bat egitea zen, eta, hirira iristean,... [+]


Eski estazioetako festibaletan kutsadurak goia jotzen du

Elur faltak eski estazio ugari kinka txarrean jarri ditu, klima larrialdiaren ondorioz. Baina paisaiari eta naturari ahalik eta etekin ekonomiko handiena ateratzeko batzuen logikak hor jarraitzen du, eta goi mendietan musika festibal erraldoi eta garestiak antolatzea da azken... [+]


2024-12-23 | Estitxu Eizagirre
Jaurlaritzak onartu duen planaren aurka mobilizatu da EH Bizirik
“Egungo eredu kapitalista gainditzea ezinbestekoa da larrialdi ekologiko eta energetikoari aterabide bat aurkitzeko”

Gizartean gatazka sortzen duten proiektuak jai bezperetan onartzeko ohiturari jarraituz, abenduaren 20an onartu du Eusko Jaurlaritzak Energia Berriztagarrien Lurralde Plan Sektorialaren "behin behineko bertsioa". EH Bizirik-ek elkarretaratzea egin du Jaurlaritzaren... [+]


2024-12-23 | ARGIA
Hiru lagunek osatutako lehendakaritza izango du Seaskak

Erik Etxartek, Sophie Layusek eta Antton Etxeberrik osatutako lehendakaritzak ordezkatuko du Peio Jorajuria, 2019tik Seaskako lehendakari dena.


2024-12-23 | Julene Flamarique
Vidalina Morales, nekazaria eta ekintzailea
“Kaleetan gerra tankeak ikustea normalizatu dugu, gerran egon gabe ere”

Santa Marta komunitateko (El Salvador) ADES Garapen Ekonomiko eta Sozialerako Elkarteko presidentea da Vidalina Morales. “Rol horretatik harago, ingurumen ekintzailea ere banaiz, giza eskubideen defendatzailea eta emakume baserritarra; hainbat urtez borrokan egon diren... [+]


2024-12-23 | Julene Flamarique
Emakumeak nola bortxatu aholkuak partekatzeko 70.000 partaideko Telegram kanal bat atzeman dute Alemanian

Mundu osoko 70.000 gizonek baino gehiagok hartzen dute parte emakumeak nola drogatu eta bortxatu hitz egiteko txat-talde batean. Alemaniako ARD irrati publikoko bi kazetarik egin dute ikerketa urtebetez eta erakutsi dute kasu batzuetan biktimak bikotekideak, arrebak eta amak... [+]


2024-12-23 | Ahotsa.info
“HTX-k bukatzen du bere zikloa, baina oraindik daude borrokatzeko eta aldarrikatzeko motiboak”

HTX ROCK jaialdiaren azken-aurreko edizioa izanen da abenduaren 28an, eta Atarrabiako herrian ospatuko den azkenekoa, alegia.


Hegoaldean 222 milioi euro gastatu dira Espainiako Loterian, sarietan jasotakoa baino bost bider gehiago

Gabonetako Loteriaren datuak eman berri ditu Espainiako Gobernuaren menpeko Estatuko Loteriak eta Apustuak elkarteak. Horien arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan batez beste 84,33 euro gastatu ditu herritar bakoitzak, eta nafarrek, berriz, 53,38 euro, EiTBn irakur daitekeenez... [+]


2024-12-23 | ARGIA
Zaballako espetxeko funtzionarioek “ezkutuko greba” hasi dutela salatu dute zenbait presok

Hainbat euskal presok salatu duenez, Zaballako espetxezainek "ezkutuko greba" hasi dute, haien erdiak gaixotasun baja hartuta. "Ezkutuko greba honen bitartez, 'zerbitzuaren gabeziak' salatzea dute helburu, baina benetako greba bati ekin ez, eta preso... [+]


Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen: “Herritik sorturiko ekitaldiaren jabe egin da Udala”

Herriko elkarte eta eragileek antolatzen dute Olentzero eta Mari Domingiren etorrera Irunen, sorreratik. Goizetik gauera jakin dute udalak hartu duela ekitaldiaren jabetza eta beraz, ekitaldiaren inguruko azken erabakiak haren gain geratu direla: “Udalari eskatzen diogu... [+]


2024-12-23 | Behe Banda
Barra warroak
Asko maite zaituztet, baina...

Ez dut maite aterkia partekatzen ez dakien jendea. Ez dut maite azkarregi ibiltzen den jendea, ni ez naizenean; ez eta polikiegi ibiltzen dena ere (tira, horiek pixka bat bai, baina pixka bat bakarrik). Ez dut maite autobusean pasilloaren aldeko eserlekuan esertzen den jendea... [+]


2024-12-23 | Irati Diez Virto
Ez naiz sagua, ezta satorra ere; lursagua naiz

Ugaztun hitza entzutean, askotan burura etortzen zaizkigun lehen ordezkariak tamaina handienekoak izan ohi dira: hartza, otsoa, oreina… Batzuetan etxekotutako katua edo txakurra dira agertzen lehenak, edo urruneko lehoiak eta elefanteak. Ikusgarritasunak lehia irabazi ohi... [+]


2024-12-23 | Garazi Zabaleta
Ekin Dulantzi
Nekazaritzako elikagaien test gunea Dulantzin

Gero eta nekazaritzako test gune gehiago ditugu inguruan, hau da, nork bere proiektua martxan jarri aurretik nekazaritzan eta abeltzaintzan trebatzeko guneak. Nafarroako Zunbeltz espazioa eta Gipuzkoako eta Ipar Euskal Herriko Trebatu dira horietako zenbait adibide, gurean... [+]


2024-12-23 | Jakoba Errekondo
Ilarraren entzumena

Laster urte guztian izango ditugu malko ilar goxoak (Pisum sativum). Oraindik, ordea, negua eta udaberria dira, ia erabat ilar freskoak jateko sasoia; udaberrian jango ditugun azken ilarrak ereiteko garaia orain hasten da. Eta oraintxe jango ditugu urria aldera erein zirenak.


Gabonetan tokikoa eta sasoikoa kontsumitu eta, bide batez, Israelgo produktuak boikoteatu

Palestinarren genozidiorako Israelek erabiltzen duen arma nagusietako bat gosea da. Alde batetik, Gazara elikagaiak sartzeko debekuarekin, eta, bestetik, Palestinako elikadura-burujabetza ezabatuta.


Eguneraketa berriak daude