Tra(d)izioa


2021eko uztailaren 27an

Udazkenean, hementxe bertan idatzitakoaren harira etorri zitzaidan lagun bat baino gehiago, lerrotxo horietan jarritakoarekin adostasuna azalduz eta bere eskuetan zegoena egiteko asmo zintzoz, emakumeoi kantu zaharretan ere zirrikitu bat zulatu nahian. Baina esperantzari irekitako leihoa berehala itxi zitzaidan, tra(d)izioaren desilusio usain ustelak eraginda.

Asko kostatzen omen da halakoetan, eta urte «luzeetan» landutakoa «gauetik goizera» alboratzea. Inoxentea ni, kantu hori ez dela hain zaharra uste bainuen, baita ere horren aurretik andrea eta gizonezkoentzako agurrak luzatzen zituenik bazela ere gure kantutegian...

Auskalo nahia edo gogoa besterik ez denak nire ezjakintasuna elikatu duen!
Tra(d)izioa omen ere alarde militarretan emakumea kantinera moduan, besterik ez, azaldu beharrekoa.

Cantinera: mujer que tenía como oficio servir bebidas a la tropa, hasta durante las acciones de guerra. Eta definizio horri gehituta irakur daiteke: habitualmente de mala fama porque asumían otros «menesteres».

Hala ere, tradizioan ere halako emagaldu kutsu batez hornituta egon dena, aipagarri «soldadesca»rentzat, batez ere berdintasunaren «militante ez tradizionalen» aurrean kolpeka eta irainka aritzerakoan.

Tra(d)izioaren izenean, agintea eta ahalmena duen hainbat, mutu -ez dakit itsu eta entzungor ere- agian halako eskakizunetan gabiltzanok txikikeriatan denbora galtzen dugun horietako ganorabakoak garelako edo.

Tradizioa omen, ere, etxe barruetan emakumeok ederki egurtu eta gero, familiaren aginte eta etxekoen okerrak zuzentzeko gizonezkoek zuten ahalmen barruan kokatzen zituzten epaiak -eta ez hain aspaldian, ni abokatu lanetan hasi nintzenean halakoak irakurrita nago eta-. Pertsonaren duintasunaren aurrean halako traizioarekin bukatzeko bideak irekitzen -ea noiz zabaltzen diren zeharo- hasiak bagara ere.

Tradizioa omen atxilotuta egon den norbaitek torturak salatzen dituen bakoitzean, sistemaren kontra erabili nahian sortutako gezurrak direla aldarrikatzea ere, edo eta bere kontra egon daitezkeen frogei indarra kentzekoarena dela ezinezko omen diren portaerak deskribatzearen arrazoia. Hala zioten Argentinan eta Txilen, eta bakoitzak buruan dituen beste hainbat lekuetan ere, baina tradizioa hautsiz, Txilen guztia argitara atera denean, bertako Lehendakari den Ricardo Lagosek esan berri du, egiari aurrez aurre begiratzen hasiak direla, alfonbrapean gorde beharrean. Gogorra izan arren, sinestezina izan arren, gizakion gizakeriak -ez astakeriak, animaliak ez baitute holakorik egiten- noraino ailegatu daitezkeen ezin baita aldez aurretik asma, aurre egitearena da bide bakarra, nahiz eta ustez mantengarria den sistema eusten duten harbilak printzatu eta erortzeko arriskuan jarri.

Halako hainbat tradiziok traizio izateko soberan duten D hori Duintasunarena izan daiteke eta ez da hori bere lekua.


Azkenak
Raimundo el Canasterori babesa adierazi diote 230 musikarik, eta musikaren bidez boterea kritikatzea zilegi dela aldarrikatu dute

Belako, Chill Mafia, Eñaut Elorrieta, Fermin Muguruza, Ibil Bedi, J Martina, ØDEI, Olaia Inziarte, Nøgen eta Tatxers daude sinatzaileen artean. 237 musikariren zerrenda argitaratu dute.


'Itzal(iko) bagina'
Hemen gezurra nagusi

Itzal(iko) bagina
Taldea: Lokatz Loreak.
Aktoreak: Araitz Katarain, Janire Arrizabalaga eta Izaro Bilbao.
Zuzendaria: Iraitz Lizarraga.
Noiz: otsailaren 2an.
Non: Usurbilgo Sutegi aretoan.

-------------------------------------------------------
 
Bertsoa bertsolaritza,... [+]

Behe Bidasoako eraso faxistak eta Devenir Europeo

Eraso faxistak, xenofoboak edo homofoboak gero eta ugariagoak dira Euskal Herrian ere, eta kezka barreiatu da han-hemenka. Behe Bidasoa da eraso horiek pairatzen dituen eremuetakoa, eta hor, zehazki, eraso edota ekintza gehienak Devenir Europeo (Europaren bilakaera) izeneko... [+]


Argitaratu gabeko 36ko gerrako bideoak eskura jarri ditu Los Angelesko Unibertsitateak

Donostiako eta Gipuzkoako beste udalerrietako irudiak ikus daitezke unibertsitatearen webgunean.


2025-02-07 | Aiaraldea
Amurrioko Udal Gobernuari entregatu dizkiete Aiaraldea Komunikabidearen dirulaguntza berrezartzearen aldeko 1.700 herritar eta eragileen atxikimenduak

Komunikabideko hainbat langile eta bazkide bertaratu ziren duela astebete Amurrioko Udaleko plenora, dirulaguntza bigarren urtez ezabatu dela salatzeko. Txerra Molinuevo alkateak ez zuen inolako erantzunik eman.


Erorien Monumentuko sinbologia faxista duten elementuak kentzeko eta interpretazio zentroa sortzeko lege proposamena aurkeztu dute

PSN, EH Bildu eta Geroa Bai talde parlamentarien sinadurarekin aurkeztu da gaur eta onartua izateko babesa izango du.


2025-02-07 | Gedar
Txantreako Eunate ikastetxeko irakasle erasotzaileak alde egitea lortu dute ikasleek

Iruñerriko IAk azaldu duenez, irakasle horrek ikasleak sexualizatu eta bortxaketak justifikatu zituen. Aurreko ostiralean eserialdi bat egin zuten eta sinadura bilketa bat izan dute martxan, irakaslea botatzeko.


2025-02-07 | Uriola.eus
Bi gizonek eraso homofobikoa salatu dute Bilbon

Lauzpabost pertsonak osatutako talde batek jo egin zituzten baita irain homofoboak egin ere.


2025-02-07 | Euskal Irratiak
Ximun Fuchs
“Euskal irainak baitezpadakoak zaizkigu, elbarritu emozionalak ez gaitezen izan”

Le Tampographe Sardon enpresak salgai ezarria du 24 laidoko zigilu-kutxa. Sarean eskuragarri da. Ximun Fuchs aktoreak du hautaketa lana egin, irainak "lan tresna" baitira beretzat.


Aktibismoan osasun mentala zaintzeko zenbait tresna

Aktibisten ezinegonak bildu, eta horiek kolektiboki lantzeko gida bat sortu dute zenbait aktibistek. Besteak beste, estresa, beldurra, frustrazioa eta nekea landu dituzte.


47 urteko gizon batek bere ama hil du Irunen

Atzo eguerdian labanaz eraso zion bere amari Irunen eta Donostiako Ospitalean hil da. Erasotzailea epailearen aurrean deklaratzeko esperoan dago.


Ipar Euskal Herriko lehen indarra izaten segitzen duela ohartarazi du ELBk, botoen %48 jasorik

Otsailaren 6 honetan zenbatu dituzte departamenduko laborantza ganberarako bozak. Biarnoa eta Ipar Euskal Herria biltzen dituen departamenduan lehen indarra izaten segitzen du agroindustriaren sustatzailea den FDSEAk baina indarra galdu du: %54tik %46ra pasa da.


2025eko urtarrila, mundu mailan inoiz erregistratu den urtarrilik beroena

Aurtengo urtarrila 1850. urteaz geroztik beroena izan dugu. Gainera, aurreko hilabeteen joera mantentzen du, azken hemeretzi hilabeteen artean, hemezortzigarrena da bero erregistroak apurtzen. 


Ehunka emakume hil eta bortxatu dituzte Kongoko Errepublika Demokratikoko espetxe batean

Nazio Batuen Erakundeak adierazi duenez, Goma hiria hartu ondoren hango espetxe batean zeuden ehunka emakume bizirik erre zituzten M23ko matxinoek, eta denak hil. Herrialdearen ipar ekialdean borrokan diharduten talde armatuek sexu indarkeria "arma gisa" erabili dutela... [+]


EITBko Euskara Batzordearen adierazpena

Idatzi honen bidez, EITBko Euskara Batzordeak eta azpian sinatzen duten EITBko organoek euren kezka eta gaitzespena agertu nahi dituzte azken hilabeteetan EITBko zuzendaritza-postuetarako abian ipini diren hautatze-prozesuak direla eta, gutxietsi egin baita euskararen... [+]


Eguneraketa berriak daude