Mugimendua
Landareetaz pentsatzen minutu erdi bat baino gehiago sekula pasa ez dutenei hauen ezaugarri garrantzitsuena azaltzeko beti galdera bera egin izan ohi dut: zein da animalia bat, zu zeu adibidez, eta landare baten arteko alde nagusia? Bada, higidura edo mugimendua. Animalia batek gosea, egarria, hotza edo dena delakoagatik edozelako premia badu mugitu eta premia hori asetzeko aukera bilatuko du. Landareak aldiz, gertatzen dena gertatzen dela -lehortea, izotza, ekaitza, gose latza...- hantxe, jaio eta hazi zen toki hartantxe egon beharko du, iraun beharko du. Honek landareek edozein arazori aurre egiteko dituzten mekanismo ugarien zio nagusia argitzen du. Sasikoa da esan hau, zeren oinarrizko beharrei erantzuteko landareak ere mugitzen dira, bai horixe!
Bizi baldintzak hobetze aldera landareek burutzen dituzten higitzeei tropismoa deitzen zaie. Hazkundearekin lotutako lerratzeak dira eta atzera egin ezinekoak dira. Fototropismoa da hauetako bat, zurtoina argia dagoen aldera haziko da beti eta sustraia kontrakora; etxe barruko edozein landaretan erraz ikusi daiteke, leihoa edo argia sortzen den aldetik landarea kitzikatzen da eta auxina izeneko hormona pilatzen da, hormona honek zelula gehiago sortzea eta landarea harantz haztea dakar. Geotropismoa edo grabitropismoa beste bat, lurraren grabitateak eragina; sustraia grabitate indarraren alde hazten da eta enborra alderantziz. Hidrotropismoa ere bada; landare urzaleak haren aldera haztera daramatzana. Tigmotropismoa aihenatzen diren landareena da; beste landare bat edo zerbait solidoa ukitzen dutenean haren bueltan edo berari heldu eta itsatsita hazteko joera dute, honetarako sustrai bereziak, aihenak, kiribilak... garatzen dituzte.
Hurrengo alean gai honi kiribilduta jarraituko dugu.
Mugimendu feministak manifestazioak egin ditu goizean Donostian, Gasteizen eta Iruñean eta arratsaldean Baionan eta Bilbon. Oinarrizko irakurketa partekatu dute, eta horri gehitu diote hiri bakoitzean bertako problematika, eragile eta ekimenen erreferentzia.
Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]
Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.
11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]
MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]
Josu Estarrona EH Bilduko Arabako senatariak egindako galderari erantzun dio Espainiako Sustapen Ministerioak, eta hor berretsi du Ezkioko aukera zailtasunez beteta dagoela.
Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]
“Askatasunaren” izenean, ikastetxean zein oinarrizko hizkuntza nahi duten galdetu diete guraso valentziarrei. Helburua katalana zokoratzea zen. PPren eta Voxen gobernuak ez du lortu. 33 eskualdeetatik 22tan katalana gailendu da. Emaitzarekin oso pozik agertu dira... [+]
Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]
Gizakunde (Inauteriak)
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Arizkun eta Erratzun. plazan.
------------------------------------------------
Amaitu dira inauteriak, sutan erre ditugu gaiztoak, gaizkiak, sardinak eta panpinak. Baina xomorroak esnatu dira eta badator... [+]
Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]
Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.
Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]