Kutsadura kimikoa dateke minbiziaren arrazoi nagusia


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

«Pariseko deialdia» izena eman dioten manifestua sinatu zuten mediku eta zientzialari ospetsu ugarik, horien artean hainbat Nobel Sarik.

Manifestu horretan ohartarazten denez, ingurumeneko kutsadura kimikoa izan daiteke "gaur egun gizateriaren izurri nagusienetakoak diren minbizia, emankortasunik eza eta sortzetiko gaixotasunen antzeko egoeren arrazoi nagusienetakoa". Sinatzaileek Reach programa bultzatu eta aldarrikatu dute, eta programa horrek milaka eta milaka produktu kimiko berrikusi eta aztertu nahi lituzke, ingurumenera aurrenik, eta, elikadura-katera ondoren, pasatzen diren hondakinen jatorrian dauden produktuak, hain zuzen ere. Adituek salatu dutenez, ez dago produktu horien kaltegabetasuna frogatuko duen behar adina frogarik.

Parisen aurkeztutako datuak benetan kezkagarriak dira, edozein izutzeko modukoak: Europan bikoteen %15ak arazoak »edo ezintasunak» ditu seme-alabak edukitzeko. Bestetik, eta Medikuntzak aurrerapauso ugari egin dituen arren, haurren minbizia % 0,8 hazi omen da azken urteotan. Eta bi zifra negatibo horiek oso lotuak daude, mundu osotik heldutako adituen iritziz, azken hamarkada hauetan hainbeste ugaldu den kutsadurarekin, batez ere gai kimikoen eraginez ingurumenean sortu ohi denarekin. Eta aurreko datu horiek guztiak nahikoak ez badira, gogoratu Nazio Batuen Erakundeak asaldu endokrinoak eta fetoaren malformazioak eragin ditzaketen 12 substantzia kimiko identifikatu dituela.

Egunero jaten ditugun janari freskoen %42,7k pestizida eta bestelako gai kimikoen hondakinak dauzkate, gure osasunarentzat kaltegarri izan daitezkeenak. Horregatik, garrantzi handikoa da jan aurretik fruta eta berdurak ondo-ondo garbitzea -mahatsak, marrubiak, letxuga, sagar eta tomateak batez ere, horiexek baitira pestizida gehien eduki ohi dituztenak-.


Azkenak
Utopiak literaturatik eta euskaraz elikatu nahi? Uda honetan bi aukera dituzu

Utopia ardatz, bertso-paper lehiaketa antolatu du Gasteizko Eva Forest Liburutopia kafe-liburu dendak, eta literatur lehiaketa Sukar Horia kolektibo ekologistak. Bestelako etorkizunak irudikatzeko ahala ezinbestekoa da eraldaketa gaurdanik borrokatzeko.


Putreen aurkako hesia, etxebizitza ekosistema defendatzeko

Groseko hainbat maizterrek, Saretxe etxebizitza sindikatuarekin elkarlanean, Azora putre funtsaren gehiegikeriak salatu dituzte. Bizilagunek elkarrekin egin nahi diote aurre jabetza duen enpresari, eta manifestaziora deitu dute, hilaren 25erako.


Europan gero eta eskuinago, trantsizio ekologikoan gero eta atzerago

Ez da ezusteko handirik izan Europako hauteskundeetan, eskuin muturrak gora egin duen bitartean, berdeek orain arteko emaitzarik txarrenetakoak izan dituzte. Zentzu horretan, geroz eta gehiago nabarituko dugu trantsizio ekosozialari lotutako erabakietan ebidentzia zientifikoek... [+]


Euskal Herriko tigreak

Duela gutxiko kontua da. Iberiar katamotza (Lynx pardinus), mundu mailako felino espezie mehatxatuenetarikoa, “galtzeko arriskuan” egotetik “kaltebera” kategoriara igaro da IUCNren Espezie Mehatxatuen Zerrenda Gorrian. Espeziea kontserbatzeko egindako... [+]


2024-07-22 | Jakoba Errekondo
Zientoka izen

Zuhaitzen eta arbolen sarobean nabil azken urte hauetan. Larrean, abaroan eta biaoan hor nabil atera ezinik. Zuhaitzei eta arbolei aparteko begirunea diedala jabetua izango zara, tarteka behinik ARGIAren Bizi Baratzea txoko honetan ibiltzen bazara. Eta azkenaldi honetan,... [+]


2024-07-22 | Garazi Zabaleta
Erroak landaretegia
Fruta-arbola, fruitu ttipi eta landare mintegi ekologikoa

Mahaño Lanathoua 2017an hasi zen aitaren lurretan arbolak landatzen, oihan baratzea lantzeko ideiarekin. “Hasieran asmoa ez zen horretatik ekonomia bat sortzea, gure buruaskitasunerako bidean pausoak ematea baizik”, gogoratu du laborariak. Baina, landaketekin... [+]


Zestoako Gaztetxearen desalojoa geratzea lortu dute

Uztailaren 19an, 8:00etan zegoen gaztetxea husteko agindua emanda. Momentuz, lortu dute desalojoa atzera botatzea. Zestoako Gazte Asanbladak Bilboko Aresti Zentro Sozialistaren desaloa jasan zutenei elkartasun osoa adierazi die.


Yael Braun-Pivet izango da berriz Frantziako Asanbleako lehendakaria

Frantziako Asanbleak Yael Brau-Pivet hautatu du legebiltzarreko presidente. Lehia aurreikusten zen FHB eta Macronisten artean, eta azkenean, gutxigatik bada ere, lehendakariaren alderdikoak gailendu dira.


Margolan figuratibo zaharrena

Sulawesi (Indonesia) uhartearen hegoaldean, Leang Karampuang kobazuloan hiru irudi antropomorfoz eta basurde batez osatutako margolana aurkitu dute Griffith eta Southern Cross unibertsitateetako eta Indonesiako Agentzia Nazionaleko arkeologoek. Nature aldizkarian argitaratutako... [+]


Leonard Peltierren ihes ukatua

Lompoc (Kalifornia, AEB), 1979ko uztailaren 20a. Leonard Peltier ekintzaile indigenak eta beste bi presok espetxe federaletik ihes egin zuten. Iheskideetako bat kartzelaren kanpoaldean bertan tirokatuta hil zuten; bestea ordu eta erdi geroago atzeman zuten handik milia batera... [+]


Adin txikiko neska baten erasotzaileari jarritako epaia salatu du Gasteziko Mugimendu Feministak

Gasteizko adin txikiko neska bati sexu erasoa egin zion adin txikiko mutil batek, 2023ko ekainean. Gasteizko Mugimendu Feministak ez ditu bidezkoak ikusten epaileak erasotzaileari ezarri dizkion neurriak. Uste du erasoa jasan duenaren birbiktimizazioa bultzatzen dutela... [+]


Eguneraketa berriak daude