Castillo Suarez: «Irakurlearengan zerbait deserosoa sorrarazi nahi dut»


2021eko uztailaren 27an
Euskal Idazleen Elkartearen web gunetik hartu dugu Castillo Suarez poetaren biografia: "Castillo ikasle pisu batean bizi zen Gasteizen eta pisu-kide batek poesia idazten zuen. Hasieran, poemak zuzendu egiten zizkion hizkuntza aldetik. Pisu-kideak ikaragarri gozatzen zuen idazten eta horrek harritu egin zuen. Geroago, apustua egin zuten: poemak idaztea aise egin zitekeen zerbait zela eta lehiaketa berera aurkeztuko ziren biak. Castillok irabazi zuen. Handik pare bat urtera, Mugarri estaliak-en aurkezpenera »bere aurreneko liburua» gonbidatu zuen eta hantxe egon zen, berari begira".

Azal iezaguzu zure buruaren aurkezpen hori.
Xehetasun txiki bat da. Funtsean, aditzera eman nahi dut oso modu arraroan hasi nintzela idazten, ez nuela poesia alorra gehiegi ezagutzen eta lagun baten bidez hasi nintzela idazten.

Mugarri Estaliak-etik SPAM poemak-era zer aldatu da zure poesian?
Estiloz berdintsuak dira, ez dago alde handirik. Agian, adieraziak gehiago landu ditut. Baina ildo eta ezaugarri nagusiak ez dira hain desberdinak.

Nondik nora egin zenuen SPAM poemak liburua?
Mugarri estaliak 2000ko bukaeran argitaratu zen, eta SPAM poemak harrez gero idatzitako poemak dira. Ez dira denak, azken hiruzpalau urtetan idatzitakotik aukeratu ditut. Poema denak ez baitira plazaratzekoak.

Zer dela eta SPAM poemak izenburua?
SPAM poemak deitu nituen Internet bidez zabaltzen nituelako. Beti pentsatu izan dut, idazten duguna besteari edo gure lagunei helarazi behar diegula. Nahiz eta ez argitaratu, testu horiek zabaldu behar direla.

Zein jende motarengana bidali zenituen poemak?
Era guztietako jendek hartu zituzten poemak. Pertsona horietako batzuei ez nien aldez aurretiko abisu eman ere. Asko ezustean harrapatu zuten poemek.

Iban Zalduak idatzi du liburuaren hitzaurrea. Ez da poetaz fidatzen den laguna. Zer egin duzu poetez fio ez den literaturazale horren arreta bereganatzeko?
Egia esan liburua prestatu nuenean, betiko poesia ez egiteko asmoa nuen, antipoesia egiteko nahia nolabait. Horregatik pentsatu nuen Ibanengan. Berak sarritan antipoeta dela dio, poetak ez garela fidatzekoak, batzutan poetak gorrotatzen dituela eta guzti, esan du. Liburua horregatik eman nion berari. Hala ere, artean, hitzaurrea egitea eskatu nionean »ez genekien poema liburua izango zenik ere» gustuko ez bazuen ez zidala hitzaurrea idatziko esan zidan. Beraz, serio eta zintzo hartu zuen egitekoa.

Liburuaren sarrerako aipuan, Anne Carson-en poema hau paratu duzu: "Gezurra esaten zuen gezurrik behar ez zenean. Gezurra esaten zuen komeni ez zenean ere. Gezurra esaten zuen bazekienean besteek bazekitela gezurretan ari zela. Gezurra esaten zuen gezurra esateak bihotzak erdibitzen zituenean". Zure poesiaren adierazgarri ote?
Ez nuke irakurleak poemak gezurrezkoak diren inpresioarekin geratzerik nahi. Besterik gabe, egunean zehar gezur asko esaten dugula adierazi nahi izan dut. Zentzu horretan, ez zait iruditzen poema liburuetan bizitza arruntean baino gezur gutxiago edo gehiago denik. Poesia errealitatearen isla da, sarritan bizi gara gezurrean.

Liburua bost ataletan antolatu duzu. Lehenak Hasmentakoa du izena: «Olerki usaina. Damu usaina» dio. Damu usaina ote dute poemek?
Asmoa, iritzia, sentimendu »edo dena delakoren bat» behin idatzita, damua desagertzen da. Haren arrastoa bakarrik geratzen da, aztarna, finean.

Arrotzen erretratuei begira nago, dio bigarrenak. Erraza al da arrotzei poemak lapurtzea?
Harremanetatik edota nire inguruko jendearengandik jasotzen edo "lapurtzen" ditut poemak. Poemak idazten ditugunok gure inguruan behatzen dugulako idazten dugula adierazi nahi dut, poemek horri egiten diote erreferentzia.

Aldizkari atzeratuak atalean herria duzu hizpide.
Gurea eraikitzen ari den herria da, erabat definitua ez dagoen herria da gurea, eta alderdi mingarrienak edo desatseginenak agertzen dira atal horretako poema zenbaitetan. Ez da nire asmoa ekarpen edo proposamen politikorik egitea, baina sorreran dagoen herri honen alderdi hori aipatzen dut.

Inurriak irentsi da beste atal bat.
Atal horrek liburuaren estiloari egiten dio erreferentzia. Poema deserosoak egin nahi izan ditut betidanik, irakurlearengan zerbait deseroso sorrarazi. Harrotasun puntua bada nahi hori. Funtsean deseroso izate horrek estiloari egiten dio erreferentzia.

Irakurlea aztoratzen saiatzen zara nolabait. Poesiaren funtzioa al da hori?
Ez dakit hori poesiaren funtzioa den, baina, idazten dugun guztiok eragin nahi izateko harrotasun puntu hori agertzen dugu. Ez dut uste hori poesiaren gaitza denik, zeregin orokorra da poetengan, batzuetan zeregin aitortua da eta beste batzuetan ez. Nik aitortu egiten dut. Poesia sorkuntza denez, bizitzaren segida da, eta bizitzak aztoramen puntua dauka. Sortzen dugun guztia bizitzaren jarraipena da finean.

Irakurlea aztoratzeko, aztoratuta bizi behar al da?
Beno ni lasaitasunez ez naiz bizi, aztoratuta bizitzea nahiko berezkoa da nigan.

Poemak aztoramendu horren ondorio izan al daitezke?
Ez dut sinesten literaturaren balio terapeutikoan, ez dut uste lasaiago edo hobeki egoteko idatzi behar denik. Idatzi behar dugu gustuko dugulako, alde horretatik poesia ez dut aspirina bezala hartzen.

Poetak fidagarriak ote zarete?
Ni ez naiz fidagarria, ni ez nintzateke ausartuko poeta fidagarriak garela esaten.

Poemetan norengana zuzendu zara bereziki, emakumeengana edo gizonengana?
Gehienetan gizonezkoengana, unean uneko inguruaren arabera, baina ez da pertsona zehatza hala ere, ez dut uste.

Zure poesia ipuin txikitzat jotzea ondo al deritzozu?
Bai. Baina ez dira ipuinak ere, istorio txikiak dira.

"Emadazu itxaropenerako arrazoi bat bederen. Nik bat badaukat, eta ez nuke nahi zurea desberdin izatea", diozu poema batean. Arrazoia desberdina izanda ere, berdin idatziko ote zenioke?
Bai, bai, arrazoi desberdinak direla jakinda ere idatziko nioke.

Poesiaren funtzioa
«Idazten dugun guztiok eragin nahi izateko harrotasun puntua agertzen dugu. Ez dut uste hori poesiaren gaitza denik, zeregin orokorra da poetengan, batzuetan zeregin aitortua da eta beste batzuetan ez. Nik aitortu egiten dut».


Azkenak
EITBren Bilboko egoitza aurrean kontzentrazioa egingo dute, zuzendaritza postuak euskalduntzea exijitzeko

"EITB euskalduna, zuzendaritzatik hasita!" lelopean, otsailaren 25ean egingo dute elkarretaratzea, asteartean, EITBko ELA, LAB eta ESK sindikatuek nahiz Aldatu Gidoia ekimenak deituta.


Lizarrako UPNk eskoletako bertsolaritza programa eten du

Lizarraldean euskara sustatzeko lana egiten duen Bagara elkarteak egin du salaketa: "Sorkuntzarako gaitasuna bultzatzen da eta pentsamendua kritikoa lantzen, hori guztia ikuspegi ludikotik, gozamenean oinarrituta".


EAEko gazteen %88aren ustez buru osasuneko tratamenduak Osakidetzaren gain egon beharko lirateke

Future Game proiektuak EAEko gazteen osasun mentalaren inguruko ikerketa egin du. 18-35 urteko gazteen %87,7ak osasun mentaleko tratamenduak osasun publikoak bere gain hartu beharko lituzkeela pentsatzen du; %64,5ak osasun mentalaz hitz egitean haien iritzia kontuan hartzen ez... [+]


AEBak eta Errusia batzartuko dira gaur Saudi Arabian, Europak albotik behatzen duen bitartean

Ukrainako gerra hasi zenetik, bi potentziak ez dira mahai beraren bueltan eseri. Negoziatu egingo dute nola amaitu gatazka belikoa. Ukrainako presidenteak, ordea, esan du ez duela mahai horretan adosten den ezer onartuko, bera ez baitute gonbidatu.


Guggenheim Urdaibai: nork nori entzun eta zertarako?

2021ean hasi ginen Guggenheim Urdaibai proiektuaren inguruko lehen oihartzunak entzuten…Bai ala bai egingo zela esan zigun orduko Unai Rementeria ahaldun nagusiak. Bere esanak indartzeko, 40 milioi euro utzi zituen “blindatuta” museoak eraikitzen zirenerako... [+]


Lau urteko espetxe zigorra ezarri diote Irungo irakasle bati, Txingudi Ikastolan ikasle bati sexu abusua egiteagatik

Lau urteko kartzela zigorra, zazpi urteko inhabilitazioa eta hiru urtez 12 urteko biktimarengandik urruntzeko agindua eman du Gipuzkoako Probintzia Auzitegiak. Neskari 6.000 euro ere ordaindu beharko dizkio erasotzaileak kalte-ordainetan.


Kripto-txanponekin eginiko iruzur batek krisi betean murgildu du Milei

$LIBRA izeneko kripto-txanponean inbertitzeko deia egin zuen Argentinako presidenteak sare sozialetan. Une batean 4.500 milioi euroko balioa izatera iritsi zen arren, ordu gutxiren ostean behea jo zuen kripto-txanponak eta galera asko eragin zizkien bezeroei. 100 salaketa baino... [+]


2025-02-18 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Gorabehera ekonomikoak otorduraino heltzen direnean: arrozaren krisia

Estatu Batuen muga-zergak nahiko buruhauste ez balira, pasa den asteko albiste xalo samar batek dardara-uhinak helarazi ditu mundu-parte handi bateko otordu-mahaietaraino: Japoniako gobernuak bere arroz-gordekin estrategikoetako 210 mila tona merkaturatzeko agindua eman du,... [+]


Martxoak 3a “askatasunez” oroitzeko aldarria egin dute

ELA, LAB, ESK eta STEILAS sindikatuek eta M3 elkarteak "herrikoia eta sozialki plurala" den memoria eguna "errepresiorik gabe" egitea eskatu dute. Eusko Jaurlaritzari zuzendutako eskaera da, "iaz ez bezala", aurten manifestatzeko eskubidea... [+]


2025-02-18 | Mara Altuna Díaz
Scott Zuñiga, Estatu Batuetako tiktoker euskaltzalea:
“Euskara ikasteko nire superboterea da etengabe hitz egitea, lotsa alde batera utzita”

44 urte ditu, ama mexikarra, eta eskoziarra aita. Mexiko Berrian jaio zen, Utah-n hazi, eta duela hogei urte izan zuen euskararen berri, Cadizen Zinemagintza ikasten ari zela, norbaitek abizen euskalduna zuela esan zionean. Duela bi urtetik Donostian bizi da eta euskara ikasten... [+]


HezkuntzArtea taldeak manifestua aurkeztu du: “Moda pedagogikoak bata bestearen atzetik ezarri dituzte”

Irakasleek urtetan pilatutako jakintza kontuan hartzea, klaustroek erabakiak hartzeko autonomia bermatzea, IKTen “uneoroko erabilera” sustatzen duten planak geldiaraztea, eta ikasgeletan aldaketa metodologikoak sartu aurretik dituzten ondorioak tentuz aztertzea... [+]


Sabotaje algoritmikoaren alde

«I will overturn, overturn, overturn, it[…]»
Ezekiel 21:27 – King James Version

«Algoritmo guztien gainetik, algoritmo guztien azpitik»
Xabier Landabidea

Deseroso nago, deseroso gure jendarteak teknologiarekiko hartu duen jarrera kasik... [+]


2025-02-18 | Antxeta Irratia
Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek hamabostaldia antolatu dute euskararen erabilera hauspotzeko

Hizkuntzarako ere gurasoak haurrentzako eredu direla kontuan hartuta, euskararen erabilera eta irakaskuntzari buruz sentsibilizatzeko helburua duen hamabostaldia antolatu dute Hendaia, Urruña, Donibane Lohizune eta Ziburuko herriek. Martxoaren 15etik 30era guraso... [+]


Ekainaren 1 era atzeratu dute Iparraldetik zirkulatzeko ingurugiro agiriaren derrigortasuna

Apirilean zen sartzekoa araua baina atzeratzea erabaki dute. Derrigorrezkoa izanen da ibilgailuetan agiria eramatea, ez soilik hiri eta herri nagusienetan sartu ahal izateko, baita kostalde osoko errepideetan mugitu ahal izateko ere.


Eguneraketa berriak daude