Makina bat kontu

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Sugandilek erakutsitakoa

Diferentzia handiak izaten dira espezie bereko bizidunen artean. Eta teoria darwindarraren arabera, indartsuenek bakarrik izaten dute aukera irauteko eta ugaltzeko. Hala ere, CNRSko ikerlari-talde batek, François Le Galliard buru duela, Nature aldizkarian argitaratutakoaren arabera, ingurumenak uste baino eragin handiagoa du hautapen naturalaren prozesuan eta hortaz, espezie bateko izaki indartsuenak ez direnek irauteko aukera bera dutela adierazi dute.

Hau frogatzeko hainbat lasterketa antolatu dituzte 400 sugandila gazterekin. Arrautzetatik atera bezain laster, sugandilak lasterka hasten dira pista borobilean erabat akitu arte. Proba amaitzean biologoek hiru multzotan banatu zituzten korrikalariak: txapeldunak, gutxienez 500 segundotan lasterka aritu zirenak; tartekoak -gehienak-, 350 segundo inguru lasterka aritu zirenak; eta motelenak -16 izan ziren-, 50 segundo inguru lasterka aritu zirenak.

Motel guztiak lasterketaren ondoko hilabetean hil ziren, baina tarteko eta txapeldunen bizi-iraupena ere, antzekoa izan zen. Beraz, badirudi epe luzera indar fisikoaren eragina txikiagotu egiten dela iraupenari dagokionez.

Gerora, tarteko sugandila batzuk 500 segundoz korritzea lortu zuten, inguruko baldintzak aldatu ondoren, batez ere janaria ugaritzean.

Beraz, urtebetean, hain indartsuak ez diren sugandilek irautea lortzen dute inguruko faktoreak aldekoak badira eta horrela dibertsitate genetikoa aberasten da.


Ura Mongoliako dunen misterioaren atzean

Mongoliako Badain Jaran basamortuan dauden harea-dunek -batzuk 500 metrokoak-, ez dute haizearen eraginik jasaten, hau da, haize lehor eta bortitzak jotzen badu ere, ez ditu dunak bere lekutik higitzen. Nola liteke?

Ling Li-k zuzendutako ikerlari-taldeak hezetasun handia topatu du dunen gailurretik 20 zentimetro sakonean eta hauxe izan daiteke arrazoia. Ikerlari-taldeak ura aurkitu du metro bat sakoneko putzua egin ondoren. Ur honen jatorria ere aztertu dute: 500 kilometro hego-mendebaldera dagoen Mont Quilian-eko elurren urak lurrazpitik ailegatzen dira dunetara. Baina badago ados ez dagoenik ere, Mike Edmunds ikerlari britainiarrak dio euri-urak direla basamortukoak eta ez elur-urak.

Uraren jatorria ezagutzea oso garrantzitsua da, egunen batean basamortuan ustiapen ekonomikoa planteatzen bada. Horregatik, ikertzen ari dira une honetan eta laster berriren bat kontatzeko aukera izango dugula espero dugu.


ASTEKARIA
2004ko abenduaren 12a
Azoka
Azkenak
2025-03-08 | ARGIA
ARGAZKI GALERIA
Mugimendu Feminista: “Faxismoaren kontra, ausardia eta aliantza feministez armaturik gaude”

Mugimendu feministak manifestazioak egin ditu goizean Donostian, Gasteizen eta Iruñean eta arratsaldean Baionan eta Bilbon. Oinarrizko irakurketa partekatu dute, eta horri gehitu diote hiri bakoitzean bertako problematika, eragile eta ekimenen erreferentzia.


2025-03-08 | ARGIA
Bilgune Feminista
“Feminismoa da heldulekurik argiena desio dugun Euskal Herrirako”

Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]


Iruña-Veleia: epaiketatik bost urtera

Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.

11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]


Superwoman

MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]


Espainiako Sustapen Ministerioa: “Ez dakigu Ezkioko lotunea oso bideragarria den”

Josu Estarrona EH Bilduko Arabako senatariak egindako galderari erantzun dio Espainiako Sustapen Ministerioak, eta hor berretsi du Ezkioko aukera zailtasunez beteta dagoela.


2025-03-07 | Laia Alduntzin
Hezkuntza gotorleku

Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]


Mazónek ez du lortu bere misioa: Valentziako gurasoek katalanaren alde egin dute

“Askatasunaren” izenean, ikastetxean zein oinarrizko hizkuntza nahi duten galdetu diete guraso valentziarrei. Helburua katalana zokoratzea zen. PPren eta Voxen gobernuak ez du lortu. 33 eskualdeetatik 22tan katalana gailendu da. Emaitzarekin oso pozik agertu dira... [+]


800.000 euro gastatuko ditu EBk errusiar inbasioaren mamuari aurre egiteko

Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]


Gizakunde
Badator, esnatu da

Gizakunde (Inauteriak)
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Arizkun eta Erratzun. plazan.

------------------------------------------------

Amaitu dira inauteriak, sutan erre ditugu gaiztoak, gaizkiak, sardinak eta panpinak. Baina xomorroak esnatu dira eta badator... [+]


Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


Bizi testamentua: aurretiazko borondateen agiriaren gakoak

Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.


“Topaketa antiinperialistak” egingo ditu Askapenak martxoaren 15 eta 16an Bilbon

Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]


Eguneraketa berriak daude