Kanpo merkataritza suspertzen ari da


2021eko uztailaren 27an

2001 eta 2002an moteldu zen kanpo merkataritza Hego Euskal Herrian. Estatu Batuetan 2001eko irailaren 11n izandako atentatuek eragina izan zuten eta baita nazioarteko ekonomiaren eremuan 2002an sortutako ziurgabetasun geopolitikoek ere. Iaz azaldu ziren euskal kanpo merkataritza sendotzen ari dela adierazten duten lehenengo zantzuak. Hala ere, kanpoko eskariak kalte egin dio EAEko Barne Produktu Gordinaren (BPG) hazkuntzari, inportazioen hazkuntza erlatiboa handiagoa izan baita esportazioena baino. Hala ondorioztatzen da Hego Euskal Herriko 2003ko ekonomia txostenetik. Txosten hori urtero egiten du Euskadiko Kutxak eta orain dela gutxi argitaratu da. Aldizkari honetako txostentxoa egiteko datuak finantzen euskal argitalpen horretatik hartu ditugu.

Esportazioak %1,8 hazi dira eta inportazioak %3,8.

EAEn 11.752,8 milioi euroko emaitza eman zuten esportazioekin itxi zen 2003. urtea -energiaren esportazioari dagozkio 577,7 milioi eta bestelako esportazioei 11.175,1 milioi-. Zenbateko horrek %1,8ko igoera adierazten du 2002. urtearekin alderatuta. Alabaina, joera ez zen egonkorra izan ekitaldi osoan. Urtearen aurreneko zatian esportazioak %5,9 igo ziren, baina hirugarren eta laugarren hiruhilekoetan joera hori ez zen hain dinamikoa izan.

Inportazioei dagokienez, %3,8 igo ziren 2003. urtean, 10.452,6 milioi euroko irabaziak lortu arte -energia inportazioei dagozkie 2.175,9 milioi eta gainerako 8.276,7 milioiak bestelako esportazioei-. Inportazioen hazkuntza erlatiboa handiagoa izan denez esportazioena baino, merkataritza balantzaren saldo positiboa murriztu egin da -2002ko 1.466,4 milioi euroetatik 2003ko 1.300,2 milioietara igaro gara- eta baita esportazioen estaldura tasa ere, inportazioen estaldura tasarekin alderatuta -2003an %112,4koa izan zen eta 2002an %114,6koa-.

Nafarroan ere 2003an gora egin zuten bai esportazioek (%14,9) eta bai inportazioek (%1,6). Horrela, esportazioekin 5.094 milioi euro lortu ziren, baina etekin hori murriztuta gelditu zen, inportazioak 4.150 milioi eurokoak izan baitziren. EAEn gertatu denaren alderantzizkoa gertatu da Nafarroan, izan ere inportazioekin alderatuta handiagoa izan baita esportazioen hazkuntza erlatiboa eta horrek merkataritza balantza gorago jarri eta 944 milioi eurotan kokatu baitzuen 2003an -348 milioitan zegoen 2002an-. Era berean, inportazioen estaldura tasarekin alderatuta, esportazioen estaldura tasa ere hazi egin da 2002ko %108,5etik 2003ko %122,7ra.

Europar Batasuna saltoki nagusia

Oraindik orain, Europar Batasuna da Hego Euskal Herriko kanpo merkataritzaren abiapuntu eta helmuga nagusia. Hain zuzen ere, eremu horretan egin zen 2003an energia kenduta beste gai guztien esportazioaren %70,3 eta energia kenduta beste gai guztien inportazioaren %72,2. Nahiz eta bezero nagusien artean ez egon, nabarmen hazi ziren Irlandarako eta Danimarkarako esportazioak -%85,8 eta %24,7 hurrenez hurren- zein Greziatik egindako inportazioak eta Danimarkatik egindakoak -%39,9 eta %16,13 hurrenez hurren-.

Hala ere, Frantziako Estatua eta Alemania dira berriz ere EAEko kanpo merkataritzaren merkatu nagusiak »bien artean hartzen dute euskal lurraldeen kanpo merkataritzaren herena inguru». Bietara egindako esportazioek bilakaera positiboa izan dute -%2 eta %2,4 igo dira hurrenez hurren- eta inportazioek negatiboa -%1,6 eta %3,44 jaitsi dira hurrenez hurren-. Arantzela partidaka, eta energia produktuak alde batera utzita, EAEn nagusi dira ekipoko ondasunen esportazioak, esportazioen %47,3arekin -sektore berean %26,7ko inportazioa dago-; eta metalen esportazioa, esportazio osoaren %23,5ekin -sektore berean %23ko inportazioa dago-. Oso atzean daude gainontzeko sektoreak: kautxua eta plastikoa, nekazaritzako produktuak, papera, eta produktu kimikoak. Horiek esportazioen %6,5 eta %2,8 artean daude.

Nafarroari dagokionez, EAEn gertatzen den moduan, Europar Batasuna da kanpo merkataritzaren abiapuntu eta helmuga nagusia. Beste urteetan bezala, Frantziako Estatua da esportazio nafarren helmuga garrantzitsuena. Gainera, bera da, Alemaniarekin batera, kanpoko erosketen hornitzaile nagusia ere. Arantzela partidaka, garraio materialarena da gailentzen dena -esportazioen %53,6 eta inportazioen %37,7-. Autoen partida nahiko handia da -garraio materialaren %66 inguru osatzen du, eta sektore honek 2003ko salmentak igotzearen arrazoi nagusia da-. Oso atzetik daude beste sektoreak. Hona hemen garrantziaren arabera sailkatuak: makineria mekanikoa, nekazaritza, makineria elektrikoa, produktu kimikoak, produktu metalikoak, papera eta kartoia, eta abar. Sektore horiek Nafarroako esportazio osoaren %12,9 eta %4,1 artean daude.


Azkenak
2025-04-16 | Euskal Irratiak
Mikel Epaltza
“Nire etxea utzi nuen ETAk nazioarteko begiraleen esku armak utz zitzan”

Atxik Berrituz giristino taldeak Kristauak Euskal Herriko bake prozesuan liburua argitaratu du Maiatz argitaletxearekin. Giristinoek euskal bake prozesuan zer nolako engaiamendua ukan duten irakur daiteke, lekukotasunen bidez.


Ertzaintza handitu eta 8.000 polizia nahi ditu Jaurlaritzak 2030erako

Ertzaintzarekin bigarren negoziazio mahaia ireki du Bigen Zupiriak, martxoan ERNE, ESAN eta SIPErekin ertzainei urteko soldata gutxienez 4.200 euro igotzea adostu ostean. Agente kopurua areagotzeko plan horretan Arkautiko (Araba) akademiak "berebiziko... [+]


Iñaki Bakero (Erriberan Euskaraz)
“Batzuek ez gaituzte hemen nahi, baina bagaude”

Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta


Aguraingo Udalak atzera bota du 50.000 plaka fotovoltaiko instalatzeko proiektua

EH Bilduk aurkeztutako mozioa onartu dute osoko bilkuran. Udalak egitasmoa sustatzen duen enpresari, Cañaveras Solarri eskatu dio proiektuak ez ditzala hartu balio estrategiko handiko gisa kalifikatutako nekazaritza lurrak, eta gune populatuetatik gutxienez 500 metroko... [+]


2025-04-16 | Sustatu
Bi hilabete igaro dira eta berdin gaude: IP blokeoak dozenaka euskal webguneren kontra futbola dagoenean

Duela egun batzuk iragarri zuen Puntueu-ek La Ligaren blokeoak euskal domeinuei eragiten dien kaltea monitorizatuko zuela. Asteburu honetan izan dira partiduak, hain zuzen, eta monitorizazioaren datuak hor daude, penagarriak dira.


2025-04-16 | Karmelo Landa
Aberri Aukera

Ez da Aberri Eguna, Aberri Aukera da euskaldunok behar duguna. Urtean behin errepikatzen dira balizko alderdi zein talde abertzaleen deialdiak, data hauetan, Euskaldunon aberria Euskadi/Euskal Herria da aldarriaren inguruan. Egun bateko kontua izaten da, hala ere. Eta ez batera... [+]


“Benetan horrek egin nau komiko: emanaldia gaizki doanean ere gozatzen jakiteak”

Iruñea ez da oso handia, baina Beñat Iturbek elkarrizketarako lekua hautatu duen arte ez dut jakin institutu berean ikasi genuela. Madril eta Iruñea artean bizi da, han hemen baino gehiago, oraingoz. Etxera egin duen bisita bat probestu dut harekin... [+]


Muga-zergek depresioa areagotzen dute

Washington (AEB), 1930eko ekainaren 17an. AEBetako Kongresuak Muga-Zergen Legea onartu zuen. Smoot-Hawley Legea ere esaten zaio Reed Smoot senatariak eta Willis Hawley diputatuak bultzatu zutelako.

Legeak 900 produktu ingururako inportazio zerga-mugak %40 eta %60 artean igo... [+]


Erromatar gorpuak Vienaren zimendu

Vienako Simmering auzoan kirol-zelai bat berritzeko lanetan ari zirela, 150 gorpu dituen hobi komuna topatu zuten 2024ko urrian. Erromatar legionarioak zirela ondorioztatu dute, eta K.o. 100 urte inguruan hil zirela. Edo, hobe esanda, hil zituztela. 

Gorpuak edozein... [+]


2025-04-16 | Itxaro Borda
Irauteko

Beldur hori bada. Badirudi Donald Trump etorri dela Washingtoneko bulego borobila luzerako okupatzera. Bigarren mandatua du, baina bere hurbileko aholkulariei, ez dela txantxetan ari berretsiz gainera, Konstituzioan zenbaki bakan batzuk aldatzeko bere xede zurruna aipatzen die,... [+]


2025-04-16 | Bea Salaberri
Gerlarako prestatu?

“Erresilientzia poltsa”, “biziraupen eskuliburua”, “ebakuazio bizkar-zakua”: hara nolakoak entzun daitezkeen agintarien ahotan azken asteetan.

Iragan hilabeteko adierazpenen artean, Europako Batasunak herritarrei eskatu die... [+]


Aitonita eta ortologia

Ansorena´tar Joseba Eneko.

Edonori orto zer den galdetuz gero, goizaldea erantzungo, D´Artagnanen mosketero laguna edo ipurtzuloa, agian. Baina orto- aurrizkiak zuzen adierazten du eta maiz erabiltzen dugu: ortodoxia, ortopedia, ortodontzia... Orduan (datorrena... [+]


Iruñeko Paris 365 jantokia
Familia bat, aurrera egiten jarraitzeko

Bazterkeria egoeran dauden pertsonen elikadura beharrei erantzuteko, Paris 365 jantoki solidarioa martxan jarri zuten Iruñean, 2009an. Ordutik, euro baten truke egunero hiru otordu bero ematen dituzte. Urtarrilaren 27an iragarri zuten aurrez aurreko afariak emateari... [+]


Eguneraketa berriak daude