ETAk Batasunak Belodromoan egindako proposamena saboteatu nahi izan duela aipatu dute zenbait komunikabidek, erakunde armatuak zabaldu duen azaroko Zutabe eta beste hainbat dokumenturen azterketa egiterakoan. Batasunatik, dokumentazio hori guztia manipulatu egin dela zehaztu da eta norbaitek, bitarteko desberdinak erabiliz, Batasunaren proposamena oztopatu nahi duela azpimarratu da.

Ikuspegi espainiarzalea duten zenbait komunikabidek azpimarratu nahi izan dute, Batasunaren ekimena balio gabe utzi nahi izan duela ETAk, horretarako ETAk zabaldutako dokumentaziotik, nagusiki segurtasun indarrei eta ETAren zerga iraultzailea ordaindu ez duten enpresariei egiten zaizkien mehatxuak erabiliz.

ETAk zabaldu duen dokumentazioan honako materiala zegoen: 106. Zutabe, azaroari dagokiona; 82. Zuzen (udatik azarora arteko zenbait agiri biltzen dituena); nazioartera begira egindako Zutabe berezi bat; Gudari Eguna zela eta egindako bideo bat; eta Alde Hemendik izeneko beste agiri bat.

Belodromoko ekitaldiaren ondoren, batez ere ETAk egiten zituen mehatxuei »segurtasun indarrei eta enpresariei» egin zitzaien erreferentzia nagusia. Titulutzat Alde Hemendik duen agiriaren bidez egiten zaie mehatxu segurtasun indarrei eta hau urriaren 12aren karira egin zen. Zerga iraultzailearen inguruan egiten dituen mehatxuak, aldiz, azaroko Zutaben agertzen dira, eta aldizkari honetan, jadanik agertzen dira Batasunak egin behar zuen proposamenari buruzko erreferentziak. Egoera politikoaren irakurketa egiten duenean, Euskal Herria aldaketa politikoen atarian dagoela dio, «bide gurutze politikoan» eta, ETAren ustez, autodeterminazioan eta «herriari galdetzean» daude «konponbide demokratikora gerturatuko» gaituzten osagaiak. Aitzitik, orain arteko ziklo autonomikoari jarraitzeak «gatazka eta enfrentamenduaren luzapena» ekarriko lukeela dio. Testuinguru honetan egiten dio erreferentzia »edo hala uler daiteke bederen» Belodromoko ekitaldiari, testua honen aurretik idatzia baitago: «Egoera berri honetan, eragile asko ezker abertzaleak egingo duen proposamenari begira dago».

Irakurketa asko egin daitezke ETAk zabaldu duen informazio multzo honen gainean, baina argi dago seriotasunez aritzeko gutxienez aipatzen dena zein garaitakoa den jakinarazi behar dela. ETAk era guztietako hizkuntzak ditu banatutako dokumentazio mordoxka honetan, adibide gisa bi mutur aipa daitezke: bata, Alde Hemendik kanpaina dela eta egiten dituen mehatxuak eta ohartarazpenak; beste muturra urrian zabaldu zuen azken agiriaren hizkuntzan egon liteke, bertan gatazkaren konponbidea eragile guztien artean dagoela esateaz gain, hizkuntza eta hitzen tonu askoz apalagoa erabiltzen da, eta eragile politiko gehienen aldetik ere hala onartu zen ETAk agiria ezagutzera eman zuen garaian. Nahi duenak, beraz, nahi duenerako doinu eta edukiak bilatuko ditu, bai banatutako informazio multzoan bai 106. Zutabe sonatu horretan. Orrialde hauetan dauden koadroetan, esate baterako, ikus liteke Euskal Herriko eragile desberdinek egindako zenbait lanei oso kritika gogorra egiten diela.


Interpretazio asko egin dira Batasunak Belodromoan egin duen ekarpenaz, baina oro har, eragile politiko gehienek »PPk ezik» harrera ona egin diote proposamenari eta aurrera begira esperantzarako tartea ikusten dela antzematen da. Ahopeka bada ere, gehienek onartzen dute gatazkaren konponbideak aukera berri bat izan dezakeela datozen aste eta hilabeteetan.

Egoera politikoaren azterketa egiterakoan, Ezker Abertzalearen Alternatiba titulua duen koadro bat dago eta bertan jorratzen den edukiarekin, argi ikusten da agiri honetan eta Batasunak aurkeztutako proposamenean oinarri politiko ia berdintsuak daudela. Izan ere, Batasunak bere proposamenaren atarian, «ezker abertzalearen espresio politiko eta anitza» gisa definitzen du bere burua eta luzatutako proposamena ere ezker abertzalearen izenean egiten du. Euskal Herrian ikuspegi desberdinak daude ezker abertzalearen definizioaz edo izendapen horrek hartzen duen esparru politikoaz, baina kasu honetan agerikoa da Batasunaren ekarpenak zein ETAren aldizkariak ezker abertzale berari egiten diotela erreferentzia.

Oraintsu aipatutako Zutaberen koadro horretan ETAk argi uzten du orain arteko proposamen guztietan ezker abertzaleak bi oinarri jarri dituela negoziazio eta elkarrizketaren ardatz: «Autodeterminazio eskubidea lurralde zatiketarik gabe eta Herriari hitza ematea».

Batasunaren proposamenaren 2. puntuan (Egungo egoeraren azterketa: aldaketa politikorako garaia), argi ikusten dira ETAren agirian aipatutako bi oinarriak: «(...)Baina ez dute helburua lortuko ezker abertzaleak bere estrategiari tinko eusten badio, eta argitasun osoz gatazkaren gakoa plazaratzen badu: Euskal Herriaren autodeterminazio eskubidea onartuz eraiki daiteke soilik konponbidea». Eta aipatu pasarte horren 2.3 puntuan hitz egiten du herri kontsultaz: «Herri kontsulta eztabaida politikoaren ardatza».

Beste oinarrizko eduki askotan daude antzekotasunak, (azken hamarkadan bultzaturiko estrategia nazioanala eta bide horretan sortu diren erakundeak »Udalbiltza eta Nazio Eztabaidagunea, esaterako», edo Gernikako Estatuaren zikloaren agorpena...), baina azken finean irakurketa politikoan eta egiten den proposamena eraikitzeko oinarrizko hezurduran argi ikusten da bietan dagoen parekotasuna.

Bi dokumentu hauek hartuta, honakoa da, gutxi gorabehera, ezker abertzalearen irakurketa politiko horren muina, beste hitz batzuekin azalduta:

Euskal Herria egoera berri batean dago, Estatuaren lurralde konfigurazioa krisian dago eta eztabaida sakon bat ematen ari da. Euskal Herrian azken 25 urteetan indarrean izan den Gernikako Estatutuaren zikloa amaitu da eta ziklo berriaren atarian proposamen ugari daude Euskal Herriaren etorkizuneko konfigurazio juridiko-politikoaz. Puntu honetara iritsita, argi utzi behar da gatazkatik ateratzeko ardatzak autodeteminazio eskubidea eta herri galdeketa direla. Jakina, une honetara iritsi bagara, nazio eraikuntzan eta, batez ere, ezker abertzaleak urteetan egin duen lana eta borrokaren fruitu da, nahiz eta gainerakoak saiatuko diren azaltzen hau guztia porrotaren ondorio dela. Honen guztiaren ondorioz, bake prozesu bat ireki behar da eta hori bi zatitan banatu: bat, euskal gizarteko eragile politiko guztien artean lortu beharreko akordio politikoa; bi, ETA eta Espainiko Gobernuaren arteko negoziazioa desmilitarizazio, preso, errefuxiatu eta biktimez aritzeko.

Gehiegi laburtzen duenak hanka sartzeko aukera handiagoa izaten du, baina aipatutako paragrafo horretan biltzen da, bi erakundeek irakurketa politikoa egiterakoan duten muin bateratua