Gero eta mediku gutxiago dago. Hala omen da ia Europa osoan, eta zenbait herrialdetan (Alemania, Ingalaterra, Frantzia, Suedia…) arazoa bete-betean jasaten ari dira. Aurre egiteko, oraindik hain gaizki ez dabiltzan herrialdetatik eraman behar dituzte sendagileak. Horien artean, Espainiako Estatua eta, bereziki, Euskal Herria. Nolanahi ere, arazoa gurera ere iritsiko da honela jarraituz gero, momentuz mediku faltan ez gabiltzan arren.

"Ez dakit zehatz-mehatz zeintzuk diren Europan mediku gutxi egoteko zergatiak", diosku Bizkaiko Sendagileen Elkarteko presidente Cosme Navedak, "baina hemen, behinik behin, hiru azpimarratuko nituzke: batetik, medikuak gizartean zeukan garrantzia gutxituz doa; medikua izatea oraindik zerbait da, baina ez lehen bezainbat. Bestetik, Euskadin txarto ordainduta dago mediku izatea, osasungintza publikoan behintzat. Hirugarrenik, medikuntza ikasketak luzeegiak dira eta jendea ikaratu egiten da horren aurrean". Navedak adierazi duenez, Europako herrialde batzuek duten arazoa ez da oraindik gureganaino heldu, baina etorri egingo da medikuen heziketa beste era batez bideratzen ez bada.

Izan ere, geu ere hasiak gara mediku urritasuna igartzen hainbat espezialitatetan: oftalmologia, dermatologia, alergologia… "Mediku gutxi hezi dira horietan, eta ezin esan sobera gaudenik. Bestetik, eskaintza publikoa eta pribatua desberdindu behar dira. Pribatuak mediku nahikoa du hartzen duen gaixo kopurua kontuan hartuta. Publikoak, berriz, itxaron zerrenda handiak dauzka zenbait kasutan. Zein da arazoa, espezialista gutxi dagoela, ala espezialistek ospitaletan dihardutela, herrietako osasun zentroetara joan beharrean? Gauza biak izan daitezke, baina edonola ere Osakidetzak eman behar luke informazio hori, ez neuk". Eusko Jaurlaritzako Osasun Saila, haatik, mutu dago, eta gai honetaz solasteko egin dizkiegun deiek ez dute erantzunik jaso.


Espezialitate jakinetako egoerak gorabehera, sendagile ugari dago oraindik Hego Euskal Herrian. Zenbat denborarako? Navedak azaldu duenez, 1975etik 1985era, gutxi gorabahera, mediku berri asko »gehiegi beharbada» atera ziren unibertsitateetatik. Gero, gauzak baretu egin ziren, eta dagoeneko medikuak ez daude, lehen bezala, sobera. "Arazo larriena orain 45 eta 55 urte bitartean daukagunok erretiroa hartzean sortuko da, asko baikara. Egongo da gu ordezkatzeko mediku berri nahikorik? Nik uste dut medikuntza irakaskuntza aldatu egin behar dela, edo arazo handiak edukiko ditugula. Europan gertatzen denaz ikasi beharko genuke, eta neurriak orain hartu, beranduegi izan baino lehen".

Bizkaiko Sendagileen Elkarteko presidentearen ustez, beste ezer baino lehen ikasle kopurua handitu beharko litzateke. "Orain numerus clausus daude; sarbidea zabaldu beharko lukete. Eta espezialitate bakoitzerako zenbat mediku beharko den aurreikusi, ez oraingo beharren arabera, etorkizunekoen arabera baizik".

Medikuntza ikasketen galga nagusia, hala ere, gehiegizko luzera da. "Espezialitate batzuek hamaika urte irauten dute. Egia da seigarren urtean »dena ondo badoa, oso arrunta baita ikasturteren bat errepikatzea» egoitza egiten hasten direla, BAME ospetsua, baina hezkuntza izaten jarraitzen du". Eta hezkuntza hori ezin da laburtu, guztiz beharrezkoa delako. Mediku onak gura baditugu, hezi egin behar ditugu Navedak dioenez. Beraz, BAMEn dabiltzanen lan-baldintzak hobetu beharko lirateke. "Gaur egun goardia mordoa egin behar dute eta gainera oso gutxi ordaintzen zaie. Hobetu diezazkietela lan-baldintzak, diru-baldintzak batik bat, eta mediku izan nahi duten gazteek ez dute pentsatuko ‘hamar edo hamaika urtez itxaron behar dut lanean hasi aurretik; sei baizik’".


Beste gako bat soldataren txikian dago, antza. Euskal medikuek gutxi irabazten dutela uste dute, eta froga gisa Europako adibideak ipintzen dituzte mahai gainean. Europako Batasun osoan, greziarrek soilik dauzkate soldata urriagoak. "Euskadin, gainera", dio Cosme Navedak, "batez beste Espainiako Estatuan baino dezente gehiago irabazten genuen lehen, baina hori ere parekatu egin da azken urteotan". Medikuek dagoeneko soldata ederrak jasotzen dituztela dioenik ere bada, noski. "Bai, egia da nahikotxo diru irabazten dugula, baina zeren arabera neurtuta?", argudiatu du Navedak, "guk daukagun erantzukizuna ez dauka inork, ez ingeniari batek ez enpresa bateko edozein goi-mailako teknikarik, baina ez dugu horiek baino soldata handiagoa". Hortaz, ez da harritzekoa euskal sendagile askok atzerrirako bidea hartzea, Sendagileen Elkarteko presidentearen iritziz: "Kanpoan etxean baino maiteago bagaituzte…".