ARGIA egutegia: edukiz eta itxuraz berritua

  • ARGIAk lehenengo egutegi takoa argitaratu zuenetik 13 urte igaro dira. 13 tako begiratu ahal izan ditu irakurleak beste hainbeste urteetan. Garbiñe Ubeda lehenengo egutegi hartan lanean aritu zen eta baita oraingoan ere. 2005ekoak itxura zein eduki berrituak izatearen ardura berea izan da.
Gauza guztiek behar dute arnasberritzea eta egutegi takoari ere hortarako garaia iritsi zaio. Itxura zein edukiak astindu dira eta eskuetan jasotzen duenak segituan igarriko dio «betiko» egutegia berrituta datorrela.
Aurrealdeko orrialdean urteroko elementuak aurki daitezke: santuak, Seaskako izendegia, eguzkia eta urteko zein egun den. Iazkoaz gain ordea, orri bakoitzean hilabete osoko erreferentzia dago eta era berean, ilargiaren gorabeherak erosoago jarrai daitezke. Hainbat egunetako ospakizunen berri ere ageri da aurrealdeko orrietan. Bistara ere egingo du kolpea aurrealde horrek lau koloretan baitago eta papera birziklatua baita, (iaz bezala) zuri-zuria. Argitasun berezia eman die aldaketa horrek aurrealdeei.

Tarzan, Lech Walesa eta Corazon Aquino

Atzealdeko edukiak osatzeaz Garbiñe Ubeda arduratu da. Azken urteotan, egunerokoari lotutako gaiak jorratu dira orriotan: barazkiak eta landareak noiz eta nola landatu, negu gogorraren aurrean zein osasun neurri hartu, sabela kontent izateko postre goxoak nola prestatu... Egutegia 2005 berriz, egunerokotasunari lotuta baino egunari lotuago dago. Zer gertatu zen adibidez, 1973ko irailaren 16an? Bada Victor Jara kantari txiletarraren gorpua aurkitu zuten. Garbiñe Ubedak egunerorako aurkitu ditu kontatzeko moduko gertakariak, ezagutzeko moduko pertsonaiak edo bitxikeriak. Kontakizun gehienak XX. mendekoak dira eta mundu zabalekoak. Lehen Tourra aurkituko duzu uztailaren 1ean eta urriaren 5ean Londresen sortu zen PEN klubari buruzko informazioa. 1940ko abuztuaren 20an Trotski hiltzen saiatu zirela jakingo duzu eta abenduaren 13an kukurutxoa 1903ko egun horretan patentatu zutela irakurriko duzu. Mundu zabalekoak eta gai askotako edukiak aukeratu ditu Ubedak, baina berak aitortu digunez gai batzuk kutunagoak ditu eta gehiago nabarmendu ditu; esate baterako, zientzia eta teknologia berriei buruzkoak eta emakumeari buruzkoak, nahiz eta azken honen kasuan ezkutuan egondako emakumea nabarmentzea erraza egin ez zaion. Bitxiak egin zaizkionak ere besterik gabe hartu eta sartu egin ditu egutegi takoan eta berarentzat sekula entzun gabekoak zirenak ere bai. Gutxien jorratu duen gaietakoa izan da Euskal Herriko politika, bere ustez, «egunero nahikoa eta gehiago jasotzen dugulako».

Pertsonaiak ere barra-barra aurkituko ditugu: Tarzan dela, Corazon Aquino, Billie Holiday, Lech Walesa, Charles Chaplin eta Antonio Gaudi, besteak beste. Ubedak egin du ahalegina pertsonaia hauek jaiotegunagatik edo hil zireneko egunagatik ez nabarmentzen, bere ustez, «hori ez da meritua, bizitzan makina bat gauza interesgarri egin dute, baina egun zehatzekin lotzea askotan zaila egin zait».

1992ko egutegia

Urte haietan Arantzazuko egutegia zegoen merkatuan eta baita erdarazkoak ere. Euskarazkoa elizari lotua zegoen eta santutegia lantzen zuen asko. ARGIAk egutegi tako modernoagoa egin nahi zuen, eduki gehiago erantsi, atseginagoa egin. Ubedaren ustez, «bistatik sartzekoa izan behar zuen, edukiaz gain itxurak ere garrantzia izan behar zuen». Tako hura izan zen abiapuntua eta 13 urte ondoren tako eraberritua egunero orritxo bat galtzeko prest dago.


Azkenak
2024-12-27 | Julene Flamarique
EuskarAbentura 2025: izena emateko epea zabalik martxoaren 5era arte

EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]


2024-12-27 | Leire Ibar
AEBek eta aliatuek 260.000 milioi dolar eman dizkiote Ukrainari laguntza militarrerako

AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]


2024-12-27 | Julene Flamarique
Elkarte memorialistek manifestatzera deitu dute urtarrilaren 18an, Erorien Monumentua eraistea galdegiteko

Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]


2024-12-27 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Myanmarreko gerra zibila, laugarren urtera

Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.


2024-12-27 | Leire Ibar
Txanpainaren industriaren arrakastaren oinarrian eskulan esplotatua dago

The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.


2024-12-27 | ARGIA
Gutxienez 5.212 eraso matxista salatu dituzte aurten EAEn, iaz baino %8 gehiago

2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).


2024-12-27 | Euskal Irratiak
Benito Lertxundi
“Zuzeneko emanaldietan beharrezko den xarma galtzen ari nintzela sentitzen nuen”

Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]


2024-12-27 | Gedar
Eguberrietan 110 osasun-zentrotan ezarri ditu murrizketak Osakidetzak

Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.


Ibai Ripodas: “Balorazio oso positiboa egiten dugu, orain gazteek sortu beharko dituzte presoei elkartasuna helarazteko bide berriak”

Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.


2024-12-27 | ARGIA
“Euskaraz ez dakien pertsona bat” izendatu dute Eitb.eus-eko zuzendari, LABek salatu duenez

"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]


Eguneraketa berriak daude