Gizartea
Ingurumena
Politika
Ekonomia
Kultura
Euskara
Feminismoa
Hezkuntza
Nazioartea
Iritzia
osteguna 2025eko urtarrilaren 09an
Pablo Gorostiaga: «EAJ ez da gauza Madrili demokratikoki planto egiteko»
- aurkeztu zen. Udaletatik kanpo dauden herri plataformez jardun dugu. Ibarretxe Planaz, ETAz eta Laudioko den Juan Jose Ibarretxe lehendakariari buruzko iritzia ere eman digu.
Laudio Aurrera hautagai-zerrendak 2.000 boto inguru erdietsi zituen azken udal hauteskundeetan. Ondo bidez hiru zinegotzi izan behar lituzke udal batzarrean. Laudioko alkatea EAJko Jon Karla Menoyo Llano da gaur egun. Bere aurrekoa Pablo Gorostiaga izan zen, orduan 3.300 boto jaso zituen EHen izenean: «Kriminalizatze eta legez kanporatzearen ondorioek eragina izan zuten herri plataformetan. Laudion EAJ-EA koalizioak egoera ondo baliatu zuen, baita etekin handia atera ere», adierazi digu Gorostiagak. «Egoera normalizatuan alkatetza berrituko genuen, gure taldearen udal kudeaketa egokia izan baitzen. Orduan hasitako lanak »auzoetako etxebizitzak eta azpiegiturak, bereziki» orain bukatzen ari dira. Eusko Jaurlaritzarekin batera guk hasitako lanen fruituak ari dira jasotzen. Beraz, gure bermeak ez ziren politikoak soilik, sozialak baizik», esan digu elkarrizketaren abiapuntuan.
Arabatik ikusita zein da udaletxe eta foru aldundietatik at geratu zineten hautetsien egoera? Nola bizi duzue arazoa?
Zailtasun handiz. Eguneroko harremanak berebizikoak dira oinarrizko politikan, herri tresnak kendu dizkigute. Herri xehearengana iristeko udaleko lana debekatu digute, baita Batzar Nagusietakoa ere. Frankismoaren garaira itzularazi nahi gaituzte, klandestinitatean bizitzera. Gu, artean, diktadura garaiko herri batzarretara itzuli gara, eskualdez eskualde eta herrialdez herrialde antolatzen eta lanean segitzen dugu.
Ezker abertzaleak badu hartara etorkizunik?
Guk hogeita bost urte hauetan landu dugun proiektua eta mezua bizirik dago, oso bizirik. Are gehiago, gure borrokaren izaera eta arrazoia inoiz bezain beharrezkoa da. Ibilbide honetako hainbat garaietan gure helburuak handiusteak ote ziren sinetsarazi nahi izan digute, baina gure proiektua »batzuek diotenez» ez da batere handinahikoa edo utopikoa. Herri hau eraikitzeko oinarri-oinarrizko proiektua soziala eta nazionala da. Guk aldarrikatzen dugun Euskal Herria subirano eta burujabea »PP eta PSOEko egoskorrak salbu» abertzale guztiek ontzat jotzen dute. Azken hogeita bost urteetan ordea, abertzale horien ordezkariek »EAJkoek bereziki» ez dute behar adina bultzatu norabide horretan.
Non da, bada, norabide horretan abertzaleak elkarrekin bultzatzeko klabea?
«Hitza eta erabakia» da klabea, baina berau zehazteko unean ez gara ados jartzen. Gainera, orain unea larriagotu da hitza kendu digutelako. Herri honen erabakitasuna zehazteko unean frankismoaren azken garaian bezala gaude.
Udal hauteskundeak 2003ko maiatzean egin ziren eta ekaineko 14an udalbatzak osatu. Arazoak konponbiderik ba al du?
Horretan bi alde bereizi beharra dago: batean, Alderdien Legea indarrean jarri zuten PP eta PSOE daude, eta bestean EAJ, EA eta EB-Berdeak batez ere. EAEko hirukoaren alderdiek lege hori neurri handi batean aplikatzen lagundu dute. Halaber, Aralar alderdiak »ez du erabakitzeko horrenbeste botererik baina» zenbait kasutan ere alderdi horiei segimendua egin die. Hirukoak nahi izan balu lege hori ez zen praktikan gauzatuko, bazuen Madrili nahiz Europari planto egitea.
Nola ordea?
Batetik, guri dagozkigun karguak ez hartuz. Bestetik, lege faxista horri aurre eginez. Duela hogeita bost urte, estatuaren erreforma hasi zenean, EAJk bereziki »Espainiako armadaren tankeak zirela-eta, besteak beste» ez zuen maila handiagoko demokraziaren alde borrokatu nahi izan, aitzitik, EAJk borroka indargabetu zuen. EAJk trantsizioan eman zuen pausoa hutsala izan zen. Euskal arazoa eta zauri historikoa ez ziren behar bezala itxi eta EAJko hainbat kide etsituta eta zapuztuta dago egun. Alderdien Legearen aurrean EAJk atzera pauso bat eman du berriz ere. Baina dagoeneko ez dio balio esateak hau demokrazia mugatua dela.
Horrela izanda, ezker abertzaleak nola ez ditu jeltzale zapuztu horien sostengua edota botoa bereganatu?
EAJk bertako hedabideak eta bere trikimailuak ondo prestatuak ditu. Oraindik ere ez omen dio ezeri uko egiten, bere helburu guztiei eusten omen die, praxia besterik da, ordea.
Udalbatzak osatzerakoan «debekatutako botoak ohiko udal batzordeetara bideratzea irtenbideetako bat zela» aipatu zen. Zertan dago aukera hori?
Ezertan ez. Ez dut uste inongo udalean ezer egin zenik. Guk, hala ere, LOREG Hauteskunde Legearen 182. 2 artikuluaren bidea onartu dugu. Legez kanpo gaudenok ez dugu asmatu lege hori, baina bide hori urratzea planteatu dugu. Lizartzako alkate Joseba Egibarrek bide horretatik aurrera egin nahi izan zuen, baina hegalak moztu zizkioten. Zergatik? Bada, bideak joko politikoa eman ziezagukeelako, edo aukera bat behintzat. Ez zigun egoera normalizatuan legozkigukeen ordezkariak emango, baina, bide onargarria izan zitekeen. EAJko bateren batek Joseba Egibarren ekimena eragotzi zuen ordea.
Zergatik, zure ustez?
Bide horretatik jotzea Madrili aurre egiteko modua delako, nolabait. EAJ ez da Madrili demokratikoki planto egiteko gauza. EAJk Madrilekin negoziatzeko eskabide-kartera ona nahi du. Bien bitartean, EAJ egoera honetan oso eroso dago, bere kartera ondo kudeatzen du, maisu da EAEko administrazioa kudeatzen, administrazio honetako edozein postu zalantzan ikusi orduko muzin egiten dio edozein aldaketari. Kasu honetan "errebeldia" moduko bat plantea zezakeen hauxe esanez: lege hau ez da demokratikoa, guk ez dugu Alderdi Politikoen zuen legea beteko, ez ditugu gureak ez diren eserlekuak hartuko. Baina, jakina, hori bai dela utopia.
Aralarreko Xabier Sarasuak udal kontseiluak antolatzea aipatu zuen arazoa gainditzeko.
Ez dut horren berri. Badakit eztabaidak izan direla. Guk, esan bezala, Joseba Egibarren ekimenean arazoa gainditzeko bidea ikusi genuen.
Non kokatzen duzu Andoaingo udaletxean «apartheid» salatzeko herri plataformen ordezkarien ekimena?
Gure eserlekuak betetzen ari direnei, egin dezaketen lehen ekimen demokratikoa kargua bertan behera uztea dela adierazi diegu. Izan ere, dagoeneko oso eroso sentitzen hasi dira, ez dira gogoratzen eserlekua ez dela berea. Eroso eta gustura daude, hautetsi demokratikoak direla diote, baina gure eserleku horiek usurpatu dituzte. Madrilgo botereak bete ezin duen legea haiek ari dira betetzen, Madrilgo boterearen kolaboratzaileak dira. EAJ gatazka gainditzeko eta Euskal Herriaren eraikuntzaren alde benetan badago, euskaldunok erabakitzeko eskubidea badugu, Ibarretxeren planak dioen bezala, udaletxetako auzietatik hastea dauka.
Nola ikusten duzu Ibarretxe Plana?
Gu, aldez edo moldez, malguak izaten ari gara Ibarretxe Planarekiko. Baina Ibarretxeren plana Jaurlaritzaren estatutu plana soila bada, peko errekara goaz berriz ere. Plana aurreko estatutuaren parametroetan gauzatu nahi badute, guk ez diogu bide hori urratzen lagunduko.
Ibarretxe Planaren hitzaurrean aukera ikusi du Batasunak. Zer diozu zuk?
Aukerak ikusten ditugu hitzaurreak osagai garrantzizkoak dituelako: autodeterminazio eskubidea eta Euskal Herriko zazpi herrialdeak aipatzen ditu. Euskaldunok erabakitzeko aukera aipatzen du. Gu joko eremu horretan sartzeko prest gaude. Baina inork inori ezer inposatu gabe. Inposatzeko badaude konstituzionalistak. Jakitun gara herrialde bakoitzak erritmo eta moduak ezberdinak behar dituela, baina guk haiekin ere »Iparralde eta Nafarroarekin» kontatu behar dugula diogu. Eta ez Gobernuz Kanpoko Erakunde modura. Adibidez, Udalbiltzaren bidez lan egin nahi izan dugun moduan baizik. Euskaldunok, mugak muga, gogo hori landu behar dugu. Guk herri honen historia eta errealitatea osotasunean onartu behar dela diogu eta gero herrialde bakoitzak erabaki dezala. Hori autodeterminazio eskubidea onartzea da. Mekanismoak praktikan jarri behar direla? Ados. Gu prest gaude.
EAEko hauteskundeei begira, nola ikusten duzu ezker abertzalea?
Zaila da antzematea hauteskundeak nola burutuko diren. Gu, aldian-aldian, hainbat borroka modutara moldatu gara. Nik ez dut borroka instituzionalean sinetsi izan, eta, hala ere, instituzioetan aritu naiz. Nolabaiteko boterea genuela zirudienean »700 hautetsi, alkate multzo handia, 14 biltzarkide EAEn...», ateak zabalik genituela uste genuenean, ustez demokrazian ginela, alegia, legez kanpo utzi gaituzte. Izan ere, hau demokrazia da baldin eta besteek nahi duten moduan ari bazara, sistemak nahi duen ereduaren barruan aritzen bazara. Zure dinamika sustatzen ahalegintzen bazara zureak egin du. Nolanahi ere, guk lanean segituko dugu, eta ez badigute parte hartzen uzten, aurreko alditan bezala jokatuko dugu edota bide berriak urratuko ditugu. Artean gauza bat ikasi dugu, guk egiten ez duguna ez dutela besteek egingo. Alegia, beste alderdietako bakar batek ez ditu gure aldarrikapenak praktikara eramango.
Ibarretxe lehendakaria hizpide
Juan Jose Ibarretxe lehendakaria legebiltzarkidea eta Laudioko alkatea izana da, laudioarra da, zu bezala. Zer iritzi duzu bere jarduera politikoaz?
Alkate izan zelarik, arrazoiak arrazoi, ni ez nintzen udaletxean izan. Oposizioko gure udal taldeak harreman hurbila izan zuen berarekin eta udalbatzarekin. Geroztik, lehendakariorde nahiz lehendakari karguak Ibarretxeri handiegiak zitzaizkiola pentsatu genuen, baita agudo konturatu ere Ibarretxe lehendakaria, bera eta bere ingurua dela.
Behin nola, jada lehendakaria zelarik, HBko lau alkate bildu ginen berarekin: Altsasuko Camino Mendiluze, Arrasateko Xabier Zubizarreta, Ondarroako Loren Arkotxa eta ni; Hegoaldeko herrialde bakoitzeko ordezkaritza bat. Abertzaleok elkarrekin landu beharreko eremua ondua zela adierazi genion, eraikuntza nazionalean aurrera egiteko garaia zela. Berak ere bidea hori zela adierazi zigun. Gero, bera beste norabide batetik joan da. Tira, joan da edo eraman dute, funtsean EAJko lehendakaria baita. Politikako hainbat botereren eraginpean ari da, botere ekonomikoen menpe bereziki. Jakina, erabaki guztiak hartzea ez dago bere esku, baina ezin duena da hainbat aldarrikapen bere egin eta gero ez bete. «Elkarrizketaren alde tinko nago" esan ohi du. Bada, guri huts eta iruzur egin digu. Ezker abertzalearekiko bere huts egite handiena hori da. Eta guk ez dugu ezeren esklusiba, batzutan oker bestetan zuzen aritzen gara, baina, gutxienez, beste edozein alderdik merezi duen errespetu eta hitza zor zaigu, azken finean elkarbanatzen dugun esparru politiko batean ari gara-eta.
Behin nola, jada lehendakaria zelarik, HBko lau alkate bildu ginen berarekin: Altsasuko Camino Mendiluze, Arrasateko Xabier Zubizarreta, Ondarroako Loren Arkotxa eta ni; Hegoaldeko herrialde bakoitzeko ordezkaritza bat. Abertzaleok elkarrekin landu beharreko eremua ondua zela adierazi genion, eraikuntza nazionalean aurrera egiteko garaia zela. Berak ere bidea hori zela adierazi zigun. Gero, bera beste norabide batetik joan da. Tira, joan da edo eraman dute, funtsean EAJko lehendakaria baita. Politikako hainbat botereren eraginpean ari da, botere ekonomikoen menpe bereziki. Jakina, erabaki guztiak hartzea ez dago bere esku, baina ezin duena da hainbat aldarrikapen bere egin eta gero ez bete. «Elkarrizketaren alde tinko nago" esan ohi du. Bada, guri huts eta iruzur egin digu. Ezker abertzalearekiko bere huts egite handiena hori da. Eta guk ez dugu ezeren esklusiba, batzutan oker bestetan zuzen aritzen gara, baina, gutxienez, beste edozein alderdik merezi duen errespetu eta hitza zor zaigu, azken finean elkarbanatzen dugun esparru politiko batean ari gara-eta.
ETAren aurkako azken operazioa
«ETAren aurkako polizien azken operazioak inarrosi eta iratzarri gaitu berriz ere. Lo gaudela dirudienean gertakari hauek esnatzen gaituzte. Izan ere, Euskal Herrian erakunde militar bat dago. Nik ez dakit poliziek harrapatu omen duten armategia sofistikatua edota garrantzizkoa den. Erabakigarria izango dela diote, ETA ez dela berregituratuko. Auskalo ETAk zein ahalmen duen! Azken hogeita bost urteetan ETAren armategiak konfiskatu, milaka militante eta hamaika buruzagi atxilotu dituzte, baina ETA hor dago. ETA bukatzeko zorian dela diote, baina ni eszeptikoa naiz. EAJk berak onartu behar izan duen bezala, ETAren oinarrian Euskal Herriko gizartea dago. Eta herri honi erabakitzeko eskubidea eta ahalmena ematen ez zaizkion bitartean borroka armatua izango da. Ez dakit ETAren izenean edo beste izen batez izango den, baina horiek dira herri honetako ekimen armatuaren sorburuak eta arrazoiak».
Irakurrienak
Matomo erabiliz
#1
#4
Mikel Garcia Idiakez
#5
Onintza Enbeita
Azkenak
2025-01-09
Jenofa Berhokoirigoin
Jean-Marie Le Pen: nazismoa eta “arrazen mailakatzea” asumitzen zituen politikaria
96 urterekin hil da Jean-Marie Le Pen, eskuin-muturreko aurpegi ezaguna, Frantziako Estatuan urtez urte indartu egin den Fronte Nazionalaren sortzailea. Ahoan bilorik gabe aritu izan da beti eta beti bere ideia arrazistak zabaltzen. Ideia arrazistak ereiten, eta uztak jasotzen:... [+]
ilbeltza-(1).jpg)
2025-01-09
Leire Ibar
(H)ilbeltza, euskal nobela beltzaren astea izango da Baztanen
Hamaikagarrenez antolatu dute euskal nobela beltzaren astea, urtarrilaren 20tik 26ra. Ekitaldi ugari egingo dira Baztango bailarako hainbat herritan. Liburu aurkezpenak, mahai-inguruak, solasaldiak eta kultur ekitaldiak izango dira, eta ekintzetan parte hartzea doakoa izango da.
2025-01-08
Julene Flamarique
Urteko lehen hilketa matxista salatzeko elkarretaratzeak egin dituzte Hego Euskal Herrian
2024an beste sei hilketa egon zirela gogoratu zuten. “Nazkatuta, nekatuta eta haserre” daudela adierazi du mugimendu feministak Barakaldoko Bide Onera plazan, eta biktimei arreta eskaintzeko sistemen eraginkortasun eza salatu dute. Barakaldoz gain, herri askotan izan... [+]
2025-01-08
IPUINA
Herrizoma
“Uste dugu distopien eta orokorrean errealitate indibidualista eta etsituaren ofentsiba kulturalaren aurrean utopiak irudikatu behar ditugula, mentalki eta emozionalki indartsuagoak izateko”, erranez banatu berri ditu ipuin eta itzulpen lehiaketako sariak Sukar Horia... [+]
.jpg)
2025-01-08
Leire Ibar
Hazparneko Laborantza Lizeoan hiru irakasgai euskaraz irakatsiko dituzte datorren ikasturtetik aurrera
Hazparneko Armand David laborantza lizeo pribatuko ikasleek Agro-ekipamendua, Zientzia sozial eta ekonomikoak, eta Enpresa ekonomia irakasgaiak euskaraz ikasteko aukera izango dute. Horrek formakuntzaren ia erdia hartuko duela azaldu du Bertrand Gaufryau ikastetxeko zuzendariak.
2025-01-08
Garazi Zabaleta
Aina Socies Fiol
“Balear Uharteetako irla bakoitzean besteetan ez dagoen landare barietate asko dago”
Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]
2025-01-08
Leire Ibar
Israelgo Maccabi saskibaloi taldearen Gasteizko partida bertan behera uztea exijitu dute
Otsailaren 7an, Maccabi Tel Aviv taldeak Baskoniaren aurkako partida jokatzeko asmoa du Gasteizen. Palestinarekin Elkartasuna Plataformak salatu du Israelek kultur eta kirol ekimenak palestinarren aurkako krimenak estaltzeko erabiltzen dituela. Aurpegi zuriketaren aurka,... [+]
2025-01-08
Nicolas Goñi
Nola bihurtu lurzoruak klimaren laguntzaile?
Muturreko lehorte eta euriteak normaltasun berria bilakatu zaizkigu. Areagotzen dituzten kalte ekonomiko eta ekosistemikoen artean, laborantzak pairaturikoak ez dira txikienak. Bereziki, lehorte garaietan zaluegi idortzen diren edota eurite handietan ur guzia xurgatu ezin duten... [+]
2025-01-08
Julen Azpitarte
Harry Smith: AEBetako artea itxuraldatu zuen zinemagilea, folklorista eta magoa
Artista polifazetikoa izan zen Harry Smith (1923-1991). Inkonformista erradikala ere bai, bere biografia askotan nabarmentzen denez. Instituzio eta galeristetatik urrun, eskale baten itxura izan zuen urte luzez. Berari buruzko azken liburua, Cosmic Scholar: The Life and Times of... [+]
2025-01-08
ARGIA
Buruko nahasmendua dutenentzako lan aukerak eskatu dituzte Nafarroako Parlamentuan
Arazo mentalak dituztenen kopurua haziz doa, oraindik ere estigma sozial handia dute atzean eta, horri aurre egiteko, buruko nahasmenduren bat dutenak lan mundura bideratzen saiatzen da Elkarkide, Nafarroako Parlamentuan azaldu duenez. Lan horretan jarraitzeko laguntza eskatu du.
2025-01-08
Ximun Fuchs
Zenbat da inportantea?
Udazkena amaitzen den ber, Euskararen Egunean, euskararen urtaroan edo Durangoko Azokan beleak agertzen dira. Euskararen erabileraren inkesta soziolinguistikoen emaitzez jakitun, "politically correct" ariketak ez du inor harritzen jada. Ttattarrik gabe, cool eta irria... [+]
Eguneraketa berriak daude