Makina bat kontu


Argiaren abiadura moteltzea lortu da

Kontraesana badirudi ere, AEBetako Berkeley-n dagoen University of Californiako zientzialari-talde batek, argiaren abiadura moteltzea lortu du transmisio optikoko sareetan komunikazioak azkartzeko asmoz. Horretarako erdieroaleak erabili dituzte.

Argi-uhin batean garraiatzen den laser-pultsuen abiadura 10 kilometro segundoko jaistea lortu da. Ez da oso abiadura motela baina bai argiak berez duen abiadurarekin alderatuz, hots, 300.000 kilometro segundoko abiadurarekin.

Aurrez egindako beste ikerketa batzuetan ikusi zen, argiaren abiadura moteldu edo azkartu zitekeela lurrin atomikoa erabiliz, baina ez erdieroaleak erabiliz.

Erdieroaleak erabiltzeak ahalbidetzen du, teknologia hau hainbat zirkuitutan inplementatzea. Horrela, besteak beste 3 dimentsioko grafikoetan, eta bereizmen handiko bideokonferentzietan erabiltzerik izango da.

Zuntz optikoetan zehar higitzen diren seinale optikoak 100.000 kilometro segundoko baino abiadura handiagoan higitzen dira, bidean dauden errepide-gurutzaketetara ailegatu arte. Hemen argi-seinaleak datu elektroniko bihurtzen dira router-ak irakurri ahal izateko eta ondoren berriro argi-seinale bihurtzen dira. Argi/elektronika/argi bihurketa oso garestia da eta asko moteltzen du sarea.

Argia moteltzea lortuz gero, posible da argiaren direkzioa kontrolatuko duen teknologia garatzea eta beraz, butxadura-guneak saihesteko aukera dago.

Argiaren abiadura kontrolatzea oso urrats garrantzitsua da argian oinarritutako transmisioak hobetzeko, zeren eta orain argia bideratuko duen teknologia garatzea eta probatzea posible da.


Termitak etxeak eraikitzeko eredu

Afrikako termitek eraikitzen dituzten menditxoak lagungarri izan daitezke, eredu gisa, ingurumenarekin orekan dauden eta mantenu merkea duten eraikinak altxatzeko.

Termiten menditxoetako gelak kanpoko eta barneko baldintzen arabera autoerregulatzen dira.

Ingeniari eta entomologo-talde bat, ahalik eta zerbitzu mekaniko gutxien -adibidez, bero eta aire sistema- behar izango duten eraikinak diseinatu nahian dabil eta horretarako Namibiako hainbat termiten menditxoak eskaneatuko dituzte.

Aipatu menditxoak tunel eta aire-hodien sare korapilotsuez osaturik daude tenperatura eta hezetasuna kontrolatu ahal izateko. Gainera termitek digestioarekin zerikusia duten hainbat funtzio onddoei delegatu diete, hauei zura-zuntz xehekatua emanez eta emaitza gisa jaki elikagarria lortuz. Menditxoaren egiturak onddoak iraun ahal izateko ingurune aproposa eskaintzen du etenik gabe.

Menditxo adimentsu hauen baliokide lirateke gizakiarentzat, behar energetikoak, gestiokoak, hondakinekin zerikusirik dutenak eta abar, bere kargu hartuko luketen eraikinak. Termiten menditxoak digitalki eskaneatzeak lagun dezake inoiz lortu ez den hiru dimentsioko arkitektura ekoizten, eta menditxoaren barneko funtzionamendua hobeto ulertzen ere bai. Honek zientzialariek egin beharreko estrapolazioetan datu interesgarriak eskaini ditzake.

Dena den, oraindik teoriaz hitz egiten ari gara eta saiakera amaitu arte ezin izango dugu jakin etorkizunean praktikan zer lortu ahal izango den.


Azkenak
2024-10-17 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez die etxebizitza-alternatibarik eskaintzen Gasteizen dauden Gazako bost familiari

Gobernuak aberriratu ondoren, ia urtebetez bizi behar izan dute aterpetxeetan eta ostatu pribatuetan, eta etengabe lekualdatu dituzte. Gaur egun erabiltzen duten aterpetxea urriaren 31n utzi beharko zutela esan zieten azkenekoz, nahiz eta badirudien beste luzapen bat ezarriko... [+]


2024-10-17 | Hiruka .eus
Lan-esplotazioa eta sexu-erasoak egotzita atxilotutako pertsonen taberna margotu dute, Getxon

Hainbat emakume-langile esplotatu eta horiei sexualki eraso egin dieten jabeen taberna pinturaz margotu zuten ezezagunek domeka gauean Getxoko Areeta auzoan. Pinturaz gainera, aldarri bat ere margotu zuten ondoko horman: "Erasoen aurrean klase batasuna".


2024-10-17 | Cira Crespo
Herriaren ahotsa onartuko duzu

Gaur gauean, urriak 17, 88 urte faxistek Jose Ariztimuño, Aitzol, hil zutena. Fusilamendu pelotoiaren aurrean ez zuela isilik gelditu nahi irakurri berri dut. Soldaduei tiro egitea kosta egin omen zitzaien, behin eta berriz agindu behar izan omen zieten su egiteko. Hala... [+]


Lanaldi murrizketaren aurka agertu da Carrefour, Ikea eta Eroski parte dituen banaketa-enpresen elkartea

Espainiako Lan ministro Yolanda Diazen proiektuaren aurka agertu da Banaketa Enpresa Handien Elkartea (Anged): "Joko-arauen aldaketa" ez du onartzen.


Adur Larrea eta Gorka Bereziartua
“Haurrek errazago barneratzen dute magia eta ezustekoa”

"Erraldoiei buruzko ipuina nahi dugu, haur txiki nahiz koskortuagoentzat". ARGIAk enkargua egin zien etxekoak ditugun Gorka Bereziartua kazetariari eta Adur Larrea ilustratzaileari. Emaitza: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira. "Gauza berriak probatzeko... [+]


2024-10-16 | Leire Ibar
TikTokek bazekien neska nerabeak gizonezkoen aurrean diru truke biluzten zirela

TikTok enpresaren barne-dokumentuen filtrazio batek adierazi duenez, enpresa jakitun zen 15 urteko hainbat neska zuzenekoetan biluzten zirela gizonezko helduek bidalitako txanpon birtualen truke. Sare sozialeko hainbat dokumentutarako sarbidea ahalbidetu zuen akats bati esker... [+]


2024-10-16 | Julene Flamarique
Italiak lehen migratzaileak deportatu ditu Albaniara eta Von der Leyenek ekimena Europa osora zabaltzea proposatu du

Kritiken artean deportatu ditu Italiak hamasei errefuxiatu Albanian eraiki duen "harrera-zentro" batera. Proiektua 2023. urtean erabaki zen Meloniren Italiaren eta Albaniako Ramaren arteko akordio bat izan zela eta, eta "migrazio-kudeaketak bizkortzea" du... [+]


2024-10-16 | Iñaki Murua
On Ángel!

Goiburu hori soilik irakurri eta ezinezkoa nor den edo nor zen asmatzea, baina bazen nor!

Ángel González Olvera, Mexikon ezagutu genuen duela 11 urte bertsolariok hango inprobisatzaileekin jardunaldi batzuetara gonbidatu gintuztenean. Mendi gain batean bizi zen,... [+]


Tlatelolcoko sarraskiaren aitortza

Mexiko Hiria, 1968ko urriaren 2a. Hilabete batzuk lehenago, ekainaren 22an abiatutako ikasle mugimenduak mitin bat antolatu zuen Hiru Kulturen Plazan, hiriko Nonoalco-Tlatelolco unitatean. Mexikoko ejertzitoak eta Batallón Olimpia talde paramilitarrak bildutako ikasleei... [+]


Merkatu librearen mitoa

Erdi Aroan Jaungoikoa jaun eta jabe zen bezala, garai modernotan merkatuaren eta bere lege zurrunen menpe bizi gara. Goi mailako soldata erraldoiak merkatuak zehazten omen ditu; izan ere, Iberdrola edo BBVAko CEO-en sariak beraien arloko merkatuek finkatzen omen dituzte, nahiz... [+]


Hezitopia dinagu zain

Tomas Mororen Utopia liburuko utopiarrek leitzea maite omen zuten. Hizkien bueltako hezkuntza onaren ondorioz, haurtzaroan hasi eta helduaroan ere aritzen ei ziren, inork manatu beharrik gabe, leitzen eta ikasten eta gehiago leitzen. Pentsa, aisialdia horretara emanak bizi zuten... [+]


2024-10-16 | Edu Zelaieta Anta
Bira osoa

Sandra Cisnerosek idatzitako The House on Mango Street mugaldeko liburuan pertsonaia baten txakurrak bi izen ditu: bat, espainolez; bat, ingelesez. Beharbada kontu harrigarria gerta liteke lehen begiratuan, baita liburu baterako ere, baina lasaiago pentsatuz gero ohartuko gara... [+]


Popuerzakoa

Iraileko igandeetan ohitura da gure inguruetan Erniora igotzea, Zelatunen dantzan aritzea eta txorizo muturra, edo, jatea. Eguraldi txarrenaz ere ez da jenderik falta izaten. Aurten lagunak goizago abiatu eta ni berandututa, bakarrik nindoan estratan gora, beherantz zetozen... [+]


Abdallah: Israelen lagun amerikarrek kartzelan hilik nahiko luketen libanoarra

Berrogei urte eginen du urriaren 24an Georges Ibrahim Abdallah libanoarra atxilotu eta preso sartu zuela Frantziako Estatuak, eta horrenbestez Europako preso politiko zaharrena da. Palestinaren askatasunaren aldeko militantea, Libanoko Frakzio Armatu Iraultzailearen sortzailea... [+]


Eguneraketa berriak daude