Euskal PEN kluba


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
Osatu da eta martxan jarri da, azkenean, Euskal PEN Kluba. Talde hau osatzeko lehen saioa duela berrogeita hamar bat urte izan zen, Andima Ibiñagabeitia, Jokin Zaitegi, Jon Mirande, Federiko Krutwig, Txomin Peillen eta beste zenbait idazle tartean zirela. Erakunde hark, ordea, eta zoritxarrez, ez zuen aurrerapausorik egin. Bigarren ahalegin bat egin zen, 1987an, baina honek ere huts egin zuen. Orain dela gutxi, esan bezala, eratu da Euskal PEN Kluba, apirilean, eta duela hilabete onartua izan da mundu guztian, Basque PEN Center izenaz, Norvegian ospatu den munduko batzar nagusian. Beraz, euskal taldea lanean da dagoeneko Laura Mintegiren lehendakaritzapean. PEN erakundea 1921ean osatu zen Londresen eta gaur egun 150 zentro daude munduan zehar 100 bat herritan barreiatuta, 15.000 bat kide dauzkalarik. Jakina denez, "pen" hitzak "luma" esan nahi du ingelesez baina, horrezaz gain, PEN izena akronimo bat da poetak, editoreak eta narraziogileak hartzen dituena »zehazkiago esanda: Poets, Playwrigths, Essayists, Editors and Novelists». Hauetako edozein izan daiteke "penkide". Idazleen arteko lankidetza eta harremana bultzatzeko asmoz sortu zen eta adierazpen-askatasunaren alde lan egiteko, edozein delarik kideen hizkuntza, arraza, kolorea eta pentsamendu politikoa. Erakundearen barruan hainbeste lan-talde eta komisio daude, esate baterako, beren iritzien edo idatzitakoarengatik preso dauden idazleen aldeko batzordea, itzulpen eta hizkuntza eskubideen aldekoa, bakearen aldeko idazleena, emakume idazleena, idazle atzerriratuen aldeko programa, larrialdietarako PEN fondoa...

Jakin beharra dago PEN foro irekia dela »ez dela sindikatu bat eta ezta literatura-agentzia bat ere», politikoki independentea eta gobernuz kanpoko erakundea. PEN International-ek zera adierazten du: a) Literaturak ez du mugarik ezagutzen eta jende arteko erabilera komuna izan behar du politikazko eta nazioarteko istiluen gainetik; b) Egoera guztietan, eta gerra-garaian batez ere, arte-lanek gizateria osoaren ondare direnez, ez lukete grina nazional edo politikoen kalterik jasan behar; c) PENeko kideek uneoro erabili beharko lukete beren esku duten eragina nazioek elkar ulertu eta errespeta dezaten, ahal duten guztia egitera konprometitzen dira arraza, klase eta nazio-mailako gorrotoak desagerrarazteko, eta mundu bakarrean bakean biziko den gizateria idealaren alde egiteko; d) PENek nazio bakoitzaren barruan eta nazio guztien artean pentsamenduaren oztopo gabeko transmisioaren printzipioa bultzatzen du, eta adierazpen-askatasuna edozein eratan murrizteari aurka egitera konprometitzen dira beren kideak dagokien herrialdean eta komunitatean, baita mundu osoan zehar ere, ahal den neurrian. PENek prentsa askea aldarrikatzen du eta zentsura arbitrarioaren aurka dago bake-garaian. Uste du ondo antolaturiko ordena politiko eta ekonomikorantz munduak egin behar duen aurrerapenerako gobernu, administrazio eta erakundeen kritika askea ezinbestekoa dela. Eta askatasunak norberaren borondatezko neurritasuna eskatzen duenez, kideak prentsa askearen gaitz hauen aurka jardutera konprometitzen dira, hots, argitalpen gezurtien, berariazko faltsukeriaren eta helburu politiko edo pertsonalengatik egitateak desitxuratzearen aurka. Idazle, editore eta itzultzaile gaitu guztiak izan daitezke PENeko kide, helburu hauek onartzen badituzte, zeinahi nazionalitate, hizkuntza, arraza, kolore edo erlijioetakoak direla ere.

Nik, hemendik, PENkide izateko gonbitea luzatu nahi diet euskaraz idazten duten guztiei, ados baldin badaude orain arte idatzi dudanarekin, komeni baitzaigu euskaldunok ere, behingoz, talde osatu bat egin dezagun, eta kanpoaldean euskal literatura (eta euskara) »Etxeparek aspaldi nahi izan zuen modura» ezagunago izan dadin. Hala biz.


Azkenak
2025-03-13 | ARGIA
EAJk eta PSE-EEk zerga erreforma adostu dute Ahal Dugurekin

PPrekin eta EH Bildurekin negoziazioetan porrot egin ondoren etorri da Ahal Dugurekin adostutako akordioa. Indar politiko honek aitortu duenez, maximalismoak atzean utzi eta errealitateari heldu diote, errenta baxueneko herritarren aldeko akordioa lortuta.


2025-03-13 | Uriola.eus
Correoseko langileen eskubideak eta zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko eskatu dute

“Posta publikoa eta kalitatezkoa. Eskubideen aldeko Hitzarmen eta Akordio baten alde” aldarrikapenarekin, LAB, ESK eta ELA sindikatuek lan-baldintzak eta posta-zerbitzu publikoaren kalitatea defendatzeko mobilizazioa egin zuten atzo, hilak 12, Bilboko Eliptika Plazan.


Amasamendin eolikoak ezartzeko proiektu bat dagoela jakinarazi du Villabonako Udalak

Herriko EH Bilduko zinegotzi eta legebiltzarkide den Ander Goikoetxeak egindako galdera parlamentario bati Jaurlaritzak emandako erantzunaren bidez jaso informazioa hau. Bi haize sorgailu ezartzeko asmoa dago eta Cluster Hernani izeneko proiektu zabalago baten barruan kokatzen... [+]


Milaka ikaslek Hego Euskal Herriko hiriburuetako kaleak hartu dituzte, IAk deitutako greban

Hezkuntza bi arazo handik zeharkatzen dutela adierazi dute IAk: "ideia erreakzionarioen" gorakadak eta "ikasleen egoeraren okertzeak". Mobilizazioaren deialdia hedatzeko, goizean errepide mozketak egin dituzte Donostian, Iruñean eta Gasteizen. Bilbon, Euskal... [+]


Hau Pink da, Europako gure lehengusu txikia, eta 1,4 milioi urte ditu

Atapuercako aztarnategian hominido zahar baten aurpegi-hezur zatiak aurkitu dituzte. Homo affinis erectus bezala sailkatu dute giza-espezieen artean, eta gure arbasoek Afrikatik kanpora egindako lehen migrazioei buruzko teoriak irauli ditzake, adituen arabera.


Beste epai euskarafobo bat: Bitarteko Idazkari izateko lan poltsa eskaeraren aurka

Gasteizko 1 zenbakiko Auzitegi Kontentzioso-Administratiboak emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. Lan poltsan parte hartzeko euskara maila altuenaren baliokide diren 3. eta 4. eskakizunak indargabetu zituen Gasteizko Auzitegiak. 


2025-03-13 | Ahotsa.info
“Ez da soilik memoria ariketa bat, baizik eta NATOren kontrako borroka deialdia”

Hainbat eragilek deituta, NATOren aurkako elkarretaratzea egin da Iruñeko Udaletxearen aurrean. Izan ere, gaur, martxoak 12, 39 urte bete dira Hego Euskal Herriak, Espainiar Estatua NATOn sartzeko erreferendumari ezezkoa eman ziola. Askapenako kide batek adierazi du, gaurko... [+]


Bi minututan galdutako elkarrizketak

Azkar! Azkar! Adi egon, ez daukat astirik eta! Ohartarazi behar zaitut, denborak agian ez baitit uzt… Pipipipi-pipipipi! Pipipipi-pipipipi!

Goiz jaiki, eguneratuta egoteko irratia piztu, dutxa hartu, ilea lehortu, orraztu, bizarra kendu edota makillatu, kafea egiten den... [+]


Nola eragingo die AEBen eta Europaren arteko norgehiagokak Euskal Herriko produktuei?

Europako Batzordeak 26.000 milioi euroren inportazioak zergapetuko ditu apirilaren 1etik aurrera, Donald Trumpek altzairuari eta aluminioari ezarritako muga-zergei erantzunez. Enbido-komertzialek jarraitzen badute, Euskal Herrian lehen sektoreak nozituko du gehien norgehiagoka... [+]


2025-03-13 | Josu Iraeta
Herri aske izango bagara

Ez da berria, lehen ere ezagutu ditugu horrelako egoerak. Bere garaian hartutako erabakiaren emaitzak okertzen doazenean, zuzentzeko nahiko denbora balego bezala, eta ez da egia.

Hitz politak, itxaropentsuak, euskal gizartean pozik entzuten direnak, bai, baina badut beldurra,... [+]


Etxebizitza hutsak eta jabetza-eskubidea, eskuineko mantrak desmuntatuz

Azpeitiko Udalak etxebizitza hutsei ezarritako kanona abian jarri berritan –eta Euskadi osora zabal daitekeela jakinda–, etxebizitza horien jabeen eta eskuineko alderdien kexak irakurtzen eta entzuten hasiko gara. Jabetzarako Eskubidearen inguruko mantra horiek... [+]


Euskaldunontzat justizia aldarrikatu eta manifestaziora deitu dute Baionatik dozenaka eragilek

25 bat eragilek adierazi diete elkartasuna apirilaren 11n Baionako auzitegian epaituko dituzten Intza Gurrutxaga eta Gorka Torre Euskal Herrian Euskaraz taldeko kideei. Egun batzuk lehenago, apirilaren 6an Baionan eginen den manifestazioan parte hartzeko deia ere luzatu dute.


Aztarnak

Lurrak guri zuhaitzak eman, eta guk lurrari egurra. Egungo bizimoldea bideraezina dela ikusita, Suitzako Alderdi Berdearen gazte adarrak galdeketara deitu ditu herritarrak, “garapen” ekonomikoa planetaren mugen gainetik jarri ala ez erabakitzeko. Izan ere, mundu... [+]


Juan Luis Agirre Lete kalean da 28 urteko espetxealdiaren ostean

Asteazken eguerdian berreskuratu du askatasuna astigartarrak, zigorra osorik beteta. Espainiako Auzitegi Nazionalak otsailean inputatu zuen ETAren zuzendaritzako ustezko beste lau kiderekin batera, Gregorio Ordoñezen hilketa leporatuta.


Azora putre funtsak familia bat kaleratuko du Donostian

Azora putre funts alokairua igo eta mantentze lanak alde batera utzi ditu, Isaac Lagos eta bere familia etxebizitza uztera behartuz. Kaleratzearen aldeko epai bat jaso berri du maizterrak.


Eguneraketa berriak daude