Argitalpenak


2021eko uztailaren 28an
Ramon Labaien. Euskal Telebista, hutsean sortua
Nerea Azurmendi Zabaleta
Andoaingo Udala
38 orrialde

Rikardo Arregi Kazetaritza saria

XVI. Rikardo Arregi Kazetaritza sariaren ohorezko aipamena Ramon Labaieni eman zitzaion, duela 22 urte Euskal Irrati-Telebistaren egitasmoa abiarazi zuen talde anitzaren ordezkari gisa. 1980ean hasi zen mamitzen Euskal Irrati-Telebista aurrera atera ahal izateko asmoa, hain zuzen ere Ramon Labaien Kultura sailburu zen garaian. Andoaingo Udaleko Euskararen Normalkuntzarako Lansailak argitaratu duen liburuxka honetan, besteak beste, epaimahaiak adosturiko erabakiaren laburpena, Ramon Labaieni egindako elkarrizketa, eta Miren Azkarate, Luis A. Aranberri Amatiño, Martin Ibarbia, José Antonio Maturana, Andoni Areizaga eta Jose Oterminen historikotzat jo daitekeen erabaki hari buruzko gogoetak jasotzen dira.

Zer da bizia? Adimena eta materia
Erwin Schrödinger
Gaiak
56 orrialde

Schrödinger Nobel sariaren bi filosofia lan euskaraz

Erwin Schrödinger austriarrak P. A. M. Diracekin partitu zuen Nobel saria, 1933an, bere kuantu-mekanikaren formulazio matematikoagatik, eta teoria horren oinarrizko ekuazioa Schrödinger izenaz ezagutzen da. Baina zientzialari honek bazituen kezka filosofikoak ere, Gaiak argitaletxeak plazaratutako liburu honetan agertzen diren lan biek argi eta garbi erakusten dutenez. Zer da bizia? izenburukoan, ea biologia termodinamikako legeen mende dagoen jartzen du mahai gainean, eta lege fisikoaren determinismoak goi mailako izaki bizidunen portaerarekin itxuraz duen kontraesana ere bai. Hamar urte beranduago, Adimena eta materia lanean, ea nia eta kanpoko mundua bi gauza desberdin diren aztertu zuen.

Egia hezur
Juan Kruz Igerabide
Alberdania
95 orrialde 11 euro

Igerabideren zuhur hitzak

Alberdania argitaletxeak plazaratutako Egia hezur Juan Kruz Igerabideren bigarren aforismo liburua da, 1998an kaleratu zuen Herrenaren arrastoan lanean bide berari heldu baitzion adunarrak. Bizitzaren aurrean nork bere buruari egiten dizkion galderak, eta ustez haien erantzuna aurkitu duenean berriro sortzen zaizkion jakin nahiak ditu Juan Kruz Igerabidek gaitzat, umorea lagun, Egia hezuren. Izan ere, zeruan ere hierarkia errespetatu beharraz, han ere norbaiten mende jarraitu beharraz kexu ageri den olerkari honen aforismoetako batean irakur daitekeenez, bere buruari gogor egiten ez dionak ez du autoestimu handiagoa, eztikeria baizik. Baina beste muturrean, bere buruari gogor besterik egiten ez dionak, borroka irabazten badu, galdua da.

Ondarruko piratak
Ana Urkiza
Ibaizabal
150 orrialde
8,65 euro

Abenturaz betetako oporraldia

Ana Urkizak abentura egarri diren neska-mutikoei, bizitzako gertakizun txiki eta arruntenez ere gozatzen ikas dezaten eskaini nahi izan dien kontakizuna da Ondarruko piratak. Hamabi urte ditu Andonik, protagonista nagusiak. Oso gogo txarrez hartu du mutil horrek oporraldia Ondarrun pasa beharko duela jakitea. Han bizi den aitona gaixo dago, eta amona aspaldi hil zenez, hura zaintzera joan nahi du bere amak, batere kontuan izan gabe Andonik Ondarrun ez duela lagunik eta zeharo asper daitekeela. Baina laster ohartuko da mutikoa espero ez bezalako egun zirraragarriak igarotzeko aukera duela, Kutxi pirata eta bere mutil taldea ezagutu bezain pronto. Jokin Mitxelenaren marrazkiz hornitua dagoen narrazioan, makina bat abentura biziko ditu Andonik lagun haiekin.

Arturo. Epopeia zelta bat. 2. Arturo borrokalaria
Chàuvel, Lereculey, Simon
Jean François Sauré
56 or. / 18,50 euro

Arturori buruzko bigarren komikia

Jon Muñoz Otaegik euskaratu du David Chàuvelen gidoiarekin Jérome Lereculeyk marraztu eta Jean-Luc Simonek koloreztatutako komiki hau. Gerora Arturo erregea izatera iritsiko denaren haur eta gazte denborak kontatzen ditu bere bigarren ale honetan. Garai zailak ziren Bretainiako herriarentzat, besteek «bretoi» deitu arren beren buruei «kymry» esaten zietenentzat. Auskalo zenbat borroka egin behar izan zituzten, garai batean bezala beren uhartean jaun eta jabe, inolako etsairik gabe bizi ahal izateko esperantzan. Baina hala ere, denera zabaltzen zihoan jainko berri baten eta haren trinitatearen kulto berria, hitzaren ordez testua eta tenplu naturalaren lekuan harrizko eliza zekarrena.

Pupuan trapua
Xabier Olaso
Pamiela
94 orrialde
7,60 euro

Esna irauteko poemak eta lotarako kanta-kontuak

2001ean Auskalo! (Igarkizun eta aho-korapiloak) liburua kaleratu ondoren, haurrentzako aproposa den beste eskaintza polit batekin datorkigu Xabier Olaso oraingoan. Pupuan trapua Olasoren aurreko lana bezala Agurtzane Villatek ilustratu du eta olerkiz, kantuz eta kontuz osaturik dago. Poesia bilduma ugariren egilea dugu Xabier Olaso, eta haurrak esna irauteko hotsez eta hitzez blai dauden poesiekin eta lo gozo-gozo har dezaten propio asmatutako kontu eta kantuekin biribildu du bere azken lana.

Atxiki sekretua. Sorginen eskuliburua
Patxi Zubizarreta
Elkar
216 orrialde 20,50 euro

Inominixtante sorginen munduan egoteko
Elena Odriozolaren marrazkiz apaindurik dator Patxi Zubizarretak idatzitako Atxiki sekretua. Sorginen eskuliburua. Gure arbasoen garaietan ahoz aho kontatzen ziren istorio harrigarrien bilduma egin du egile honek »Pierre Lafitte, Azkue, J.M. Barandiaran, Julio Caro Baroja, Joxe Arratibel, Toti Martinez de Lezea edota Txema Larreak bezalakoek egindako bilketa lanetatik jasoz, haietan ageri den espirituari muzin egin gabe», baina gaurko haurrak kontu zahar horien lilurak erraz harrapatzeko eran aurkeztu ditu. Horretarako, gaurkotua dagoen istorio baten barnean tartekatu ditu euskal elezaharrak, eta bakar-bakarrik, zaborrez inguratuta bizi den amona zahar bat hautatu du sorginen mundura garamatzan giltza gisa. Zaborrak jaisten eta enkarguak egiten laguntzen dion zazpi urteko neskatoari kontatuko dizkio emakume horrek antzina-antzinako istorioen aztarrenak, sekretua atxikitzeko agindu eta gero. Horrela ikasiko du umeak Mari eta jentilen unibertsoaren berri, kristaunasunaren eta Inkisizioaren etorrerak sorginen »eta bestelako gizakien» munduari ekarri ziona, eta isileko beste gauza asko.


Azkenak
Osakidetzan euskaldunak identifikatuta: arta euskaraz bermatzeko bidean pauso bat?

Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]


“Udalak onartu duen HAPOaren ondorioz, Kabia egoera ezegonkorrean dago”

Kabia gune okupatuaren 19. urteurrena ospatzeko jarduerak egingo dituzte gaurtik domekara bitartean, apirilaren 24tik 26ra. Bi hamarkada betetzear dagoen gune autogestionatu honek hainbat gorabehera izan ditu bere ibilbidean, eta, Udala bultzatzen ari den Hiria Antolatzeko Plan... [+]


Anestesia, Delirium Tremens, Zea Mays, Talco, Zetak eta Naxker Hatortxu Rockeko iragarpen berrien artean

24 talde berri iragarri ditu Hatortxu Rock elkartasun jaialdiak. 63 talde iragarri dituzte dagoeneko eta guztira, 100 talde izango dira jaialdiko bost eszenatokietan.


Izaki Gardenak
Kantuak euria atertu zuenekoa

Izaki Gardenak
Noiz: apirilaren 20an.
Non: Iruñeko Gazteluko Plazan.

-----------------------------------------------

Ordu erdia baino ez da falta Iruñeko Gazteluko Plazan kontzertua hasteko; baina erdi hutsik da oraindik, euria ari baitu. Porlanezkoa nahiz ez den,... [+]


Trumpek gelditzeko eskatu dio Putini, eta Errusiak dio bake akordiorako ia prest dagoela

Zelenskiri Ukrainako gerra amaitu behar duen bake akordioa "arriskuan" jartzea leporatu ostean, Putini egin dio errieta Trumpek bere sare sozial Truth Socialen. Sergei Lavrov Atzerri Ministroak adierazi du bake akordioa adosteko prest dagoela Errusia. Kievek jakinarazi... [+]


Eguneko zentro publiko baten beharra aldarrikatu dute Uribe Kostako herritarrek

Bizkaian eguneko zentro publikorik ez duen eskualde bakarra da. Elkarretaratzea eginen dute apirilaren 27an, 12:00etan, Sopelako (Bizkaia) Udaletxeko plazan.


2025-04-25 | Enbata
Herriek (ere) asko egin dezakete euskararen alde

2026ko hauteskundeei begira, zutabe bat ireki du Enbata-k. Plantan emanak izanen diren zerrenda abertzaleen hautagaiei ideia kutxa bat eskaini nahi die, beren programak Herriko Etxeen eskumeneko sail ezberdinetan eraikitzeko. Hilabete honetan, Herriko Etxeek euskararen alde egin... [+]


2025-04-25 | Aiaraldea
Baso Erresilentea proiektua martxan, mendietako jasangarritasunaren mesedetan

Urduñako 2022-2042 Onura Publikoko Mendia Antolatzeko Planaren parte da ekintza, eta Eusko Jaurlaritzako Ingurumen Sailaren babesa eta Bizkaiko Foru Aldundiko Mendi Zerbitzuaren laguntza jaso du.


Frantziako lehen ministroaren alabak ere salatu du “bortizki jipoitu” zutela Betharramgo ikastetxean

Alain Esquerrek idatziriko Le silence de Bétharram (Betharramgo isiltasuna) liburuan eman du lekukotza Helene Perlantek, François Bayrouren alabak. 1980ko hamarkadan egon zen ikastetxe katolikoan ikasle eta berrogei urte luzeetan isilik atxiki ditu bertan jasandako... [+]


Analisia
Denok gaude katean

Urtarrilaren 29an, gaur egungo mundu berekoi honetan ohituta ez gauden zerbait gertatu zen Laudioko Guardian lantegiaren atarian. Zuzendaritzak hango labea itzaltzeko asmoa erakutsi zuen, eta horri aurre egiteko, langileek atea blokeatu zuten pankarten bidez. Baina ez zeuden... [+]


Espainiako Gobernuak atzera egin du Israelgo balen erosketan

Israelgo IMI Systems enpresarekin Espainiako Barne Ministerioak egindako bala erosketa bertan behera uztea agindu du Pedro Sanchez Espainiako Gobernuko lehendakariak. PSOEren eta Sumar-en arteko gobernu koalizioan zegoen apurketa arriskua baretu du erabakiak.


‘Elgarrekin’ lelopean ospatuko dute aurtengo Herri Urrats maiatzaren 11n

Ipar Euskal Herriko ikastolen aldeko bestaren 42. edizioa iraganen da maiatzaren 11n Senperen.


Aurrekontu militarren handitzea salatzeko bizikleta martxa egingo dute Bilbon

Bilbotik abiatu eta Barakaldoko ITP Aero eta Getxoko Sener enpresen paretik pasako da bizikleta martxa, bi enpresa horiek "ekoizpen militarraz arduratzen direlako", antolatzaileen aburuz. Azken aldian ematen ari den armamentu gastuen hazkundea salatzeko protesta izango... [+]


Artzain Egun jendetsua, Ordizian

Aurten 1.500 ardi inguruk zeharkatu dute Kale Nagusia, bost artaldetan banatuta. Idiazabal Gaztaren denboraldi berriaren aurkezpen ofiziala egin da, udaletxean. Garena Jatetxeko Julen Bazek eta Peli Perez de Anuzitak moztu dute gazta.


MADDI OIHENART
“Kantuen ikastez hasi nintzen euskara ikasten”

1997an plazaratu zuen Maddi Oihenartek (Barkoxe, 1956) lehen diska, Lurralde zilarra, Mixel Arotze eta Mixel Etxekoparrekin batera. Txiki-txikia zenetik barrenean dituen paisaiak, isiltasunak eta soinuak partekatzen dizkigu kantuan ari denean. Kantatzean aurreko ahotsen... [+]


Eguneraketa berriak daude