Orontzetik abiatu gara maldan behera, hegoalderantz. Herri txikia da Orontzekoa. 1532ko sorginkeria prozesuan bertakoren bat omen zegoen salatua. 1539koan, berriz, herritarren bat Auliengoa izeneko sorginak bizkarrean hartu eta Ezkaroze inguruko zelaiean Kristo ukatzera behartu zuela kontatzen da.

Berehala gara Espartza herrian. 140 biztanle inguru ditu. XI. menderako Zaraitzu ibarreko hiribilduen sailean agertzen zen. Bertako lur batzuk Leireko monasterioari eman zizkion 1072an. Aro Moderno osoa egin zuen Zaraitzu ibarrari loturik. 1846an udalerri independente egin zen. Zaraitzu ibarreko akelarrerik handienak herri honetako sotoren batean egiten omen ziren. Ziur ez badakite ere, gaur egun hilerria dagoen inguruetan izango zen, nonbait.


Herria ezagutu ostean, errepidean jarraitu eta Ibilzeta aldera hartu dugu, lau kilometro egin eta gero. Herrixka pasa eta bizikletarentzako egokia den pista bat hartu dugu, eskuinean. Berehala, eskuin aldean, Erdi Aroko zubi bat eta Santa Luzia ermita ikusi ahal izango dira. Bertara joatea, norbere baitan dago. Pista erraz honetan, aurrera goaz inguruak zokomiran. Baina bertako esaera batek dioen bezala: "Aintzineala mirigeten eztuena, gibeleala erortzen". Tentuz ibili, beraz! Begiratu aurrera, atzera ez erortzekotan. Zazpigarren kilometroan, zubi bat igaro eta eskuinera hartuko dugu. Handik gutxira, aldapatxo bat irteten da gorantz. Guk behera hartuko dugu.

Ondoren egin beharreko pedalkadak, errekatxoari jarraiki egingo ditugu. Pista estutu egin da, eta beti, eskuinera egingo dugu. Hori bai, norabide orokorra aurrera joatea izango da. Beraz, ez dezagun hartu asko aldatuko duen norabiderik. Tartean-tartean, bizikletatik jaitsiko gara, errekastoren bat pasa edo erreka zulotik aurrera egiteko. Bidea oztopatu digun zaldiaren gainean erosoago joango ginateke, baina, guk, geurean jarraitu beharko dugu.

Bederatzigarren kilometroa eginda bideak 180 graduko norabidea hartuko du, erreka ondotik atera eta, orain, bidean gora egingo dugu pixkanaka. Hamargarren kilometroa pasata, bidexka bat irteten da eskuinera Laurenze errota ikusi ahal izateko. Muzin egin behar ez zaion txoko polita.

Eskuinera hartu ondoren, hamabigarren kilometroan, zubitxo bat pasa eta Eiaurrietako ur deposituetara iritsiko gara. Orain, bidea hormigoizkoa da. Etxalde batzuen ondotik pasa eta errepidera iritsiko gara. Herrirantz goaz, Eiaurrietara. Neke handirik ez badugu ere, herriko plazako iturritik ura edan, zerbait jan eta atseden txiki bat hartu dugu.


Eiaurrieta (Jaurrieta) Abodi mendi zerraren magalean dago. 1469an Leonor printzesak eiaurrietarrei aitonen seme titulua eman omen zien. 300 biztanle ditu. Asteburuetan, hirian bizi diren bertako seme-alabak bisitan etortzen dira. Ume gehienek euskaraz ikasten badute ere, oraindik, nekez entzun daiteke euskara. Gaurko gazteen aiton-amonek, ume umetan galdu omen zuten. Sute batek guztiz kiskali zuen herria 1880an, eta geroztik teilak oholtxoek ordezkatu zituzten. Sutea zela eta kontzertu bat egin zen Donostian, herria berreraikitzeko, eta bertan hainbat artista ospetsuk hartu zuen parte, hala nola: Gayarre, Sarasate, Arrieta, Barbieri, Guelbenzu eta Zabalzak.

Itxura ezin hobea du Eiaurrietak goitik begiratuta, etxe luzituak eta teilatu gorriak agerian dituela.


Errepidea kutxa bateko ofizinaren ondotik abiatuta utziko dugu, eskuinera eginez. Ehun metrora, Marco etxearen ondoan, ezkerrera hartuko dugu. Hormigoizko pista harri-txintxar bihurtuko da, berehala.

Aldapatxoa izan!! Hamaiketako handiegiak ez digu mesederik egingo! Eskuinera irteten den bidexkak saiak jateko prestaturik dagoen ingurura eramango gintuzke. Gu aurrera goaz. Panel batera iritsiko gara. Beiegu mendira iristeko bidea eskuinekoa izanik, gu ezkerretara goaz. Laurehun metrora, langatxoa pasata, eskuinera egin dugu. Aurrera segiz gero bidea zelaiean amaitzen da. Beherantz goaz, baso batean sarturik. Segituan eskuinera hartu behar izango dugu. Beherantz goaz. Hala ere, bi kurba itxiren ondotik eskuak majo nekatuko zaizkigu galga edo frenoak estutu beharrez. Ur depositura iritsi baino lehen, eskuinetik, bide bat datorkigu. Kilometro batera eskuinera hartuko dugu, ia, jaisteko guztiak jaitsi ondoren.

Zaraitzu errekara iritsi baino lehen eskuinera hartu eta berehala, zubia igaro ondoren, Orontzen izango gara. bila