Ezpalak


2021eko uztailaren 27an


Kultur ikastaroak NUPen

Oparoa da Nafarroako Unibertsitate Publikoak aurtengo ikasturterako prestatu duen kultur ikastaro sorta. Urteroko argazkigintza, pintura, antzerki, dantza, sukaldaritza eta zinema ikastaroei operari, euskarazko literaturari eta pop musikaren historiari buruzkoak gehituko zaizkie. Opera oberta ikastaroa programa esperimentala da eta Espainiako Estatuko eta nazioarteko 32 unibertsitatek abiatu dute. Ikastaroaren baitan, Bartzelonako Liceu antzokian emango dituzten bost opera erretransmitituko dituzte unibertsitatean. Ikastaro hauetan parte hartzeko NUPeko langile, ikasle edo ikasle ohi izan behar da.


Gasteizko antzerki jaialdia abian

Hogeita lau ikuskizun jasoko ditu aurten Gasteizko XXIX. Antzerki Jaialdiak, azaroaren 11 bitartean. Ia hilabete eta erdiz, Gasteizko Printzipal antzokiak estreinaldi eta emanaldi ugari eskainiko ditu. Ados teatroak El Decamerón aurkeztuko du, Ur antzerki taldeak La tempestad, eta Tanttakaren Paradero desconocido eta Taun Taunen Galtzerdia ez dira faltako. Els Joglarsen El retablo de las maravillas, Los Ulen talde andaluzaren El mundo de los simples, Teloncillo Teatroren Cúentame un cuento eta beste hamabi lan ikusi ahal izango dira. Tamalez, bakarra euskaraz.


Mintegia puntako argazkilariekin Bilbon

Kaleko argazkilaritzan eta argazkilaritza narratiboan sakontzeko egokiera izango da urriaren 4tik 15era Bilbo Arten. Bruce Gildenek hogei urte eman ditu New Yorkeko eta munduko hainbat hiritako kaleei erretratuak ateratzen eta Bilboko kaleak eta bilbotarrak abiapuntu hartuta, ikastaroa eskainiko du urriaren 4tik 8ra. Alex Majoli Magnun agentziako kideak argazkilaritza dokumentalean eta gerrakoan eskarmentu handia du eta urriaren 11tik 15era bere esperientzia partekatuko du Bilbo Arten, parte-hartzaileak argazkigintza narratibo pertsonalera hurbiltzearren.


Elektronikaren seigarren aldia

Musika elektronikoak hartuko ditu urriaren 8tik 10era Donostiako Gasteszena aretoa, Okendo kultur etxea eta Arteleku. Seigarren aldiz egingo den jaialdi honek bertako (Donostiako Placida ye-ye eta Bilboko Begoña) nahiz Alemania, Erresuma Batua, Portugal edo AEBetako (Rhythm King and her friends, Heidi Mortenson) artistak gonbidatu ditu okasiorako. Gainera, larunbatean Donostia Elektronikoa lehiaketaren laugarren edizioko irabazleek kontzertua eskainiko dute Okendon (Tüsuri, Punk in the Atic, Phoebus...).


Kulturaren Euskal Plana aurkeztu zaio gizarteari

Hiru urtetan zehar landu den Kulturaren Euskal Plana Eusko Legebiltzarrera bidali du jada Eusko Jaurlaritzako Gobernu Batzordeak. Asteartean aurkeztu zen jende aurrean eta estrategikotzat jo zuen Jaurlaritzak. 2007 urtera arteko ekintzak finkatuta ditu eta 2015era bitarteko jarraibideak jasotzen ditu. Kultur ondarea, artearen sorkuntza eta adierazpena, eta kultur industria atalak biltzen dituen Plana gauzatzeko Kulturaren Euskal Behatokia sortuko eta Euskal Kulturaren Kontseilua eta Kontseiluko Batzorde Iraunkorra berregituratuko ditu Jaurlaritzak. Gobernu Batzordeak 2004rako ekintza zerrenda onartu du jada eta 1.335.430 euroko aurrekontua finkatu du horretarako. Besteak beste, lan hauek egingo ditu aurten: kultura politikei buruzko nazioarteko biltzarra, literatura aldizkari baterako bideragarritasun azterketa eta euskarazko lanak itzultzeko diru laguntzak aztertzea. Ilusioa piztu du Planak, baina baita polemika ere. Planaren aplikazioak ere biak ekarriko ditu.

* * * * * * * * * * * * * * * * * * * *

Portugaleteko Bizkaia Zubia, Alberto de Palaciok XIX. mendearen bukaeran diseinaturiko zubia, Unescoren Munduko Ondarearen zerrendan sartzeko hautagaia da. Eusko Jaurlaritzak eta Bizkaiko Aldundiak zerrenda horretarako proposatu zuten ekainean zubi esekia Santiagon (Galizia) eta Espainiako Kultura Ministerioko Ondare Historikoaren Kontseiluak onartu egin zuen. Unescok Bizkaia Zubia zerrendan sartuko balu, hori litzateke Munduko Ondasunen zerrendako Euskal Herriko lehen eraikina. Zerrenda horretaitk %3 bada bakarrik industri ondare eta Bizkaiko Zubia onartuz gero, ondare mota horren garrantzia nabarmenduko litzateke. Unescok aurki Ondare inmaterialaren zerrenda irekiko du eta Eusko Jaurlaritzak bertsolaritza eta euskal dantzak proposatuko ditu zerrenda horretarako hautagai gisa.

Bertso lurra berritzen. Ez da beti erraza izaten ohiturei eustea, eta batzuetan galdu egiten dira. Euskal Herriko Bertsozale Elkarteak hori saihetsiko du, Euskadiko Kutxarekin elkarlanean, abiatu duen Luberri programarekin. Urritik martxora bitarte, azken urteotan hainbat herritan galdu diren ohiko bertso saio ugari berreskuratuko ditu. Hogeita hamar bertso saio antolatuko dituzte eta horretarako, tokian tokiko bertsozaleak izango dituzte lagun.


Azkenak
2025-01-22 | Julene Flamarique
‘Independentziara egunak’ antolatu ditu Ernaik Hego Euskal Herriko 75 udalerritan

“Independentziara egin beharreko bideaz” hausnartzea da helburu nagusia. Apirilaren 20an, Aberri Egunarekin batera,  Berriozarren ospatuko duten Gazteon Eskutik jardunaldia izango dute azken geltoki.


Esa-ko urtegiaren handitzea
Apurketaren mamua beti hor

Valentziako tanta hotzaren ondoren hondamendiaren itzala beste leku batzuetara ere hedatu da: zer gertatuko litzateke horrelako denborale erraldoi batek Esako urtegi handitua kolpatuko balu? Eutsiko ote lioke presak? Urak gainezka egingo ote luke? Galderak hor daude eta... [+]


2025-01-22 | Leire Ibar
Brasilgo suteek 2024an suntsitutako eremua Italiaren azalera baino handiagoa izan da

Brasilen suteek 30,86 milioi hektarea baso eta eremu natural suntsitu zituzten iaz, Italia osoaren azalera baino gehiago. Suteek %79ko igoera izan zuten 2023arekin alderatuta, Fire Monitorren ikerketa batek agerian utzi duenez.


2025-01-22 | Julene Flamarique
Gorriz margotu dute Iruñeko Erorien Monumentua, ‘Caídos eraitsi’ eta ‘Faxismoaren aurka lehen lerrora’ aldarripean

Astearte gauean egin dituzte pintaketak, bizilagunek azaldu dutenez. Fatxada nagusia, bertako ateak eta alboetako paretak margotu dituzte. Gazte Koordinadora Sozialistak urtarrilaren 25rako deitutako mobilizazioarekin bat egiten du aldarriak.


Groenlandia erosi nahi dute

Groenlandia, X. mendearen amaiera. Lehen esploratzaile eta kolono eskandinaviarrak uhartera iritsi ziren. Baina XV. menderako kokaleku horiek abandonatuta zituzten eta jatorrizko inuitak geratu ziren. Baina 1721an, Hans Egede misiolariak espedizio bat antolatu zuen eta kolonoak... [+]


2025-01-22 | ARGIA
140.000 eurorekin zigortu du Jaurlaritzak Zarauzko ikastola, ezarritako matrikulazio muga gainditzeagatik

Salbatore Mitxelena ikastolak 140.000 euro ordaindu beharko ditu, Eusko Jaurlaritzak Haur Hezkuntzarako ezarri dion matrikulazio muga gainditzeagatik, baina zortzi ikasleak mantenduko ditu, negoziazioen ondorio. Hezkuntza Sailaren erabakiak eta jarrerak salatu ditu ikastolak.


2025-01-22 | Julene Flamarique
Martxan da Errobiko hezegunea “Natur Erreserba Nazional” gisa izendatzeko proiektua

Lapurdiko hezegunea funtsezkoa da biodibertsitatearen biziraupenerako. Proposamena eremuan zabaldu dute eta Errobi inguruko sistema hidrauliko osoa barnean izango luke; Baionako, Angeluko, Basusarriko, Milafrangako eta Uztaritzeko Aturri ibaiaren ibaiadarrak, esaterako. Bost... [+]


2025-01-22 | Inma Errea Cleix
Ez gara aire

Nafarroa Arenan Mitoaroa ikusten izandako lagun batek “telurikotzat” jo zuen entzun-ikusi-sentitutakoa. Niri ere hala iruditu zitzaidan telebista medio etxetik hauteman nuena.

Pentsa daiteke Mitoaroak piztutako grinak eta atxikimenduak proiektuaren ikusgarritasuna... [+]


2025-01-22
Armagintza moldatu gizartea eraldatzeko
Gerra hotsei aurre egin beharra

"Ez gaude prest lauzpabost urte barru datorkigunerako. Arriskua ziztu bizian dator guregana. Aurre egin behar diogu: Ukrainan gertatzen ari dena hemen ere gerta liteke” (...) “Errusia, Txina, baina baita Ipar Korea eta Iran ere, gogor ari dira lanean Ipar... [+]


2025-01-22 | Sukar Horia
Semaforoa vs. herritarrak

Zirkulazioan lehentasunek garrantzi handia dute. Gidatzeko ikasten dugun lehen gauzatakoak dira: biribilguneak eta STOPak menperatu ezean nekez lortuko dugu gidabaimena.

Hala ere, lehentasunak ez dira kontu neutroak, eta historiak eta interes kontrajarriek aldatu izan... [+]


Benito, gure emozioen alkimista hori

Oholtzak betiko utziko dituela jakinarazi zigun Benito Lertxundik badira jada hainbat aste, eta geroztik asko gara maila batean ala bestean umezurtz sentitzen garenak, halako galera edo abandonu sentsazioarekin, triste. Iruindarroi, behintzat, bere zuzenekoen zirrara azken aldi... [+]


2025-01-22 | Karmelo Landa
Korapilo-morapilo mordoilo

Hiru korapilotan mordoilotzen digute euskaldunon elkarbizitza, eta urte luzez, pazientzia handiz eta erabakitasun irmoz ekin arren, loturok askatu ezinean gabiltza. Hiru bederen badira uneko korapiloak: presoak, euskara, etorkinak.

Urte berriarekin elkartu ohi gara milaka... [+]


Eguneraketa berriak daude