Belaunaldi berriak
Uztaren zoramenarekin batera udan bete-betean hazi diren landareetatik hurrengo urterako landare berriak sortzeko sasoiaren amaiera dator. Bi era ditugu urtez urte landareak etengabe ugaltzeko: hazia eta kimua. Bi aukerak antzekoak baino bai desberdinak! Haziak ereinez gero hazia hazi duen landare ama nor den badakigu, baina haren lorea ernaltzera etorri zen polen alea barreiatu zuen aitaren berririk ez eta jaioko den landarea bien hibridoa izaki, nolakoa izango den ez dakigu: ama ezagunaren antzekoa, ezkutuko aitaren antzekoa edo tipo berri-berri bat. Kimua erabiliz gero, ordea, nahasketa sexualik izan ez denez, kimua kendu diogun landarearen ezaugarri berdin-berdinak izango dituen landarea sortuko da, klon bat alegia. Kimua moztu eta adaxka gisa landatzean, kimuak eman dituen landare ama klonatzen ari gara.
Haziak baliatzera, fruituak heldu direnean bildu eta haziak kendu. Ereiteko bada aukera parea: bildu ordurako erein edo jaso eta neguaren bukaeran lurrean sar. Negukoa aukeratuz gero bi eratara jaso daitezke: hare, legar edo hondar heze artean edo bere horretan; batera edo bestera, etxe barru beroegietan sartu gabe kanpoan eduki haziak. Udaberrian ernetzeko neguko hotza jasana izan behar du bestela oraindik udazkenean dagoela pentsatu eta ez da ernetuko.
Kimuak adar mutturrekoak bezala sustraietakoak balia daitezke. Lurpeko azken hauek loditutako zatiei kendutakoak izan ohi dira: lirioak, kalak... Adar mutturretakoak erabiltzera, sustraiak garatzea sustatzen duten hormonek asko lagunduko dute. Geranio, begonia eta kimuak urtsuak dituzten landareetan ez dira beharrezkoak, erraz itsasten baitira. Kimuak zurtuta dituzten landareetan, aldiz, itsaste hori zailxeagoa da. Hauetan kimua ebakitzerakoan egindako zauria hormonatan busti eta sustrai berriak errazago haziko dira. Landatutako kimu hauek udazkenean itsasteko eta inolako adeirik ekarri gabe datorren neguan toki babesean eduki beharko dira. Udaberrian zain berriak goiz emango ditu eta konturatzerako izerdi berriaz mardul lotsagabe adeigabe etorriko da belaunaldi berria.
Hamas, Iran eta beste hainbat eragilek Israeli egotzi diote erasoa, baina oraingoz ez du egiletza onartu. Horrez gain, Hezbollahko agintari garrantzitsu bat hil du Israelek asteazkenean Beiruten, eta ostegunean Israelgo Armadak ziurtatu du Hamaseko buru militarra hil zuela Gazan... [+]
“Haiengana zuzentzen da eta haiei soilik apuntatzen die”, informatu du Irutxuloko Hitzak. Astearte gaueko 21:30etan atxilotu zuten gizona, Eusko Jaurlaritzaren Segurtasun Sailak jakinarazi duenez.
Emmanuel Macron Frantziako presidenteak Marokoko Mohamed VI erregeari gutun bat bidali dio babesa adierazteko. Pedro Sanchezek ere duela bi urte eman zion babesa Marokoren autonomia planari. Macronek deia egin du alde guztiak biltzeko konponbide politiko bat emateko gatazkari.
Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]
Elon Musken proiektuen artean bada adimen artifizialeko bat ere, Grok, eta horretarako Musken jabetzako X edo Twittereeko erabiltzaileen jarduna ari dira baliatzen, LLM edo hizkuntza eredua handitzeko eta entrenatzeko. Izatez, Twitterreko zure ezarpenetan sistema hori... [+]
Bederatzi militar sionista atxilotu dituzte, Sde Teimango kartzelan preso palestinar bati egindako torturengatik; besteak beste, metalezko barrak sartu zizkioten ipurtestetik. Kolono "zibilen" eta soldaduen protestak piztu dira torturatzaileekin elkartasunez, eta... [+]
Eraso LGTBI+fobiko eta matxistak espazio publikoan ematen direla gehien adierazi dute mugimendu hauek urtero ateratzen dituzten txostenen arabera. Gasteizko Mugimendu Feministak eta Lumagorri elkarteak guztien plazera erdigunean jarriko duen jai eredu bat nahi dute, eta neurri... [+]
AEBetako hauteskunde presidentzialetarako hautagaiek Israeli babesa berretsi diote Netanyahuk herrialdera egindako bisita baliatuta, Alderdi Demokratarena barne. Demokraten hautesle ugarik, ordea, genozidioaren inguruko jarrera jarri dute bozka emateko baldintza gisa.
Muturreko lehorteak eta euriteak dira beroketa globalak Pakistanen duen inpaktuaren alde agerikoena. Ez dira hain ezagunak, ordea, hondamendiek piztu eta bizkortzen dituzten gaitz sozialak, eta zenbat eta nola oztopatzen duten azken horiek Asiako herrialdearen garapen oso eta... [+]
Aragoiko Asabón errekak zeharkatzen duen lurraldeak hainbat ustekabe eder gordetzen ditu. Ez naiz historialaria, eta, hortaz, ez dut halako kronika historiko bat eginen. Bereziki mendizale gisa mintzatuko naiz, aspaldi honetan nire gogoak –nire senak– halako... [+]
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
Aspaldidanik Saran bizi den arren, goiza Bidasoaren ibarrean pasa behar zuenez gero, Hondarribiko parte zaharrean zitatu gaitu Ruper Ordorikak (Oñati, 1958). Goiz eguzkitsuan, puntual eta irribarretsu agertu da maldan gora, konsistorioaren parera, turista gazte kuadrilla... [+]