Lagunak-ak elkarrekin-kin
Gero eta gauza bitxiagoak entzun-irakurtzen dira deklinabidean, batez ere mendi ibilaldietako artikulu eta liburuetan. Adibidez, Zuberoako «Etxekortia» deitzen den mendiaz »Etxekortea batuaz», bertakoek "Etxekorteko artzainak" esaten dute; Hegoaldeko prentsan "EtxekortiAko" idazten zen oraintsu arte. Badirudi hori konpondua dela jadanik, baina "MartieneAtik EtxarteAra" eta antzekoak hor daude beti. Alta, Euskaltzaindiak aspaldian gaztigatu digu, "Ospitalepea" delarik herriaren izena, "Ospitalepeko" behar dela, eta ez "OspitalepeAko". Jadanik prentsaren beraren izenak dira arazoa beren ohiko "Argia-ko" eta "Berria-ko"... Entzungo edo ikusiko bagenu "Argi-ko kazetariak", berdin ulertuko genuke, testuinguruari esker, eta bestelako kasuetan aski da "Argia astekariko" zehaztea, ez da lehertzeko lana. Arrazoin beragatik ez dira justifikatzen "Eusko AlkartasunAko", "BatasunAko" edo "Ezker BatuAko". Estilo liburuetatik atera dira horiek oro, izen bereziak, omen, beren osoan deklinatu behar direlako. Beno, etxeen izenak ere bereziak dira eta, hala ere, entzuten dugunean "Etxeberriko alaba" Iraken dabilela berriemaile, ez dugu pentsatuko herrian egin den azken etxeko alaba dela, baizik eta "Etxeberria" deitzen den etxekoa.
Garai batean "Ajuria EneAko" genuen egunero albisteetan. Gero "Ajuria Eneko" esatera itzuli ginen, Euskaltzaindiak esku sartu ondoan.
Autoritate hiztegira jo nuen nik ere, Euskaltzain batengana, eta, aldebateko froga erabiliz »zein diren etxe horren barne usadioak», hura segur-segur zen "Euskaltzaindiko" esaten dutela denek, logoan "Euskaltzaindia" marraztua izan arren. Handik laster, astekari honetan berean, euskaltzain bati egin elkarrizketan, haren ahoan jarria da: "Joango bazina EuskaltzaindiAko bilera batera..." Ezin jakin hala esana duen edo transkripzioko irizpidea izan den. Iparraldean atxikiagoak dira tradizioari, itxura, eta Herria aldizkarian, "Agerrea gurea" tituluaren segidan, "Agerreko gazteluaz" mintzo dira. Baina harra sartua da hemen ere. "Gure Irratia" badugu azken 25 urte hauetan, eta betidanik "Gure Irratiko berriak" aditzen genituen. Berrikitan ordea, baten batzuk hasiak dira "Gure IrratiAko" berriak ematen. Handiagoak ere sakatzen dituzte: "Irratiaren Lagunak" deitzen den elkarte batek antolatu emanaldia "Irratiaren LagunAK-en" eskutik eskaini ziguten. Hegoaldean zer esanik ez, hitzetik hortzera "Fakir AltzariAK-en beherapenak!" eta holakoak. Artikuluak eta preposizioak metatzeko orduan errazago moldatzen dira erdaraz; beharbada guk ere, auzoen kulturarekin dugu menpekotasuna eta, haiek bezala egin nahi dugu, haiek baino gehiago ere. Frantziako Le Monde egunkarian "un article du Monde" idazten dute, ez "de Le Monde", eta irakurleak ez dira nahasten, badakite kazeta bat dela, ez gure planeta urdina.
Gurean ere batzuek antzinako moldeari eusten diote. Lazarragaren testuaren aurkikuntza dela eta, Pruden Gartziak "Larreko dorreko jauna" idatzi du Berri-ko artikulu batean. Bitartean, "LarreAko" bat baino gehiago ere jasan ditugu, eta hamaika ikusteko gaude oraino, batez ere elkarteak elkartzen direnean. Ideia emateko: "Milikak" gastronomia taldea, "Elkarrekin" jubilatuena, "Hiriko" denen etxearen izena, "Itzalpean" hango jangela eta "Sukaldariak" oturuntzak prestatzen dituen enpresa. Gertakari dohatsu batek bildu ditu guztiak eta biharamunean bertako kazetan: "Milikak"ak "Elkarrekin"kin egin duen bilkuraren ondoan, denek jan dute "Hiriko"ko "Itzalpean"en "Sukaldariak"en menua.
Kataluniako azken hauteskundeetako eta Europako hauteskundeetako emaitzetatik abiatuta, presio turistiko handiena bizi duten Herrialde Katalanetako herrietan eskuin muturraren botoak nola egin duen gora aztertuko dugu.
Carles Puigdemonten ihesaldiaren bertsio bat kontatu du La Vanguardiako kazetari Mayka Navarrok, "iturri ofizialetatik lortua". Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu erabili zituzten mossoak nahasteko. Puigdemontek “gaur edo bihar” hitz... [+]
Mende batean, Baionako Euskal Museoak izan duen bilakaeraz erakusketa berezia sortu dute. Argazki, tindu edo objektuak ikusgai dira. 1924an William Boissel Bordaleko militarrak bultzatu zuen museoaren sorrera, "euskal herri tradizionalaren" ondarea babesteko... [+]
Egia esan, pena ematen dit kritika honi izenburu hau ipintzea. Bizeten Carmen oso opera ederra da, sentimendu unibertsalak jorratzen dituena, hala nola pasioa, jeloskortasuna, maitatuaren posesioa, independentzia... Eta hori guztia musika-lan bikaina oinarri hartuta. Baina... [+]
Bi bortxaketa eta beste sei erasoren salaketa zuzenak jaso ditu Gasteizko Mugimendu Feministak. Elkarretaratzea egin du erasoak salatzeko txosna gunean, ostegunean. Gasteizko Udalak elkarretaratzea ostiralean 11:00etan egin du. Erasoen harira ez dute inor atzeman, momentuz.
Martxoaren 5ean zabaldutako auto batek armarria “kentzea edo ezabatzea” agindu zuen, “jarrera politiko baten aldeko posizionamendua” dela eta “neutraltasun politikoaren aurka” egiten duelako. UPNk jarri zuen salaketa, eta Atarrabiako alkate... [+]
Bizkaiko e28 koordinadorak salatu du kide trans lodi batek eraso lodifoboa pairatu duela Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean.
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
UPNk mozioa aurkeztu du Tafallako udalbatzan gobernu taldeari eskatzeko bertan behera utz dezala Raimundo el Canastero musika taldearekin zuen kontratua jaietan kontzertu bat egiteko. Lizarrako jaietan izandako polemikaren ondoren etorri da zentsura eskaera. PSN batu zaio... [+]
Kultura eta Hizkuntza Politikako sailak nagusiki gaztelania darabilten hedabideetan "euskarazko albisteak areagotzeagatik" diru-laguntzak banatu ditu beste urte batez. Ia milioi bat euro banatu dute Noticias, Gara eta Vocento hedabide taldeen artean, artikulu batzuk... [+]
Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.
Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.
Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.
Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]
