Aurtengo oporretan Pirinioetako gailurra egin dut. Lehen eguzki printzekin Mahoma pasoa gainditu ondoren isiltasuna eta harmonia dira nagusi zeru ondoan. Dena sumatzen da hemen beharrezkoa: egunsentia, hotza, haizea, harkaitz soil eta erraldoiak, denborari beldurrik ez dion glaziarra, gorputza babesten duten jantzi beroak, edozein modutara igo diren bi pertsona… Hau da gure Euskal Herriak behar duen harmonia, doinu egokia izateko nota guztiak behar baitira; ezin da ezer eta inor kanpoan utzi, bestela etena sumatzen da. Hainbat pertsona eta talderen ahuleziarekin jende asko oso eroso bizi da, alderantzizko egoera ere ematen delarik, alegia, hainbat jendek eta hainbat talde politikok ez dutela euren burutan ardurarik onartzen hainbat arazo konpondu behar denean.

Mendi hauetara joateko material ona behar da. Alderdi politiko guztiek bi material mota nagusi behar dituzte beraien eguneroko lanerako: oinarri soziala eta ideologikoa. Esate baterako momentu honetan ezker abertzaleak duen arazoetako bat, eta edonola konpondu behar duena, galdu duen oinarri teoriko ideologikoa sortzea da. Beraiek zuten planteamendu teoriko asko irentsita geratu delako »gutxienez formalki» beste alderdi politikoen artean. Egoera hau ez da txarra, politika demokratikoaren dinamismoaren adierazgarri baizik.

Gailurrera iritsi baino lehen, granpoiak jantzi, gorputza sokarekin ongi babestu eta bata bestearen atzetik ginela zeharkatu genuen glaziarra. Hainbeste jendek zapaldutako gorputz zuriak baina, goiz honetan guri ireki dizkigu zauriak. Ur lasterrak, harri hots izugarriekin, daramatza zainetan, odola irakiten duela dirudi. Horrela dago gure gizartea, mugituta, denok egin nahi dugu zerbait, denok dauzkagu ideiak eta irtenbideak egosten gure buruetan, baina heldutasuna falta zaigu gure parean dauden begiengan konfiantza izateko, begietara so egin eta han gardentasuna ikusteko.

Izotz zati honetan gindoazela, irrist egin dut. Ez da ezer izan, nekeak eta beldurrak eragindako irrista, hala ere, taldeak ongi eutsi dio erorketari. Hori da beharrezko legea lan guztietan, taldean lana egitea, elkarrengan konfiantza izatea, taldeak ematen baitu ziurtasuna eta oreka.

Glaziarrera iritsi baino lehen bizitza pil-pilean sumatu dugu alde guztietatik, altuera ezberdinetara moldatutako landareek, usainez eta kolorez bete dizkigute zentzuak; mugitzen direnean ikusi ditugu marmotak, tximeletak, harrapariak, helikoptero zaratatsua; bakoitza dago bere lekuan, dagokion inguruan. Gizartean ere partidu, pertsona guztiak behar dugu gure lekua, gure ingurua, eta igoera zail honetan, helburu eta jarrera berdintsuak ditugunok estabilitate marko batetan hartu behar ditugu gure erronkak, demokratikoa den eusko elkartasuna lortuz.

Naturaren oreka ere urratzen da batzuetan, izugarrizko zuhaitz eta landare pila dago txikituta, elur-jauzien ondorioz; okerragoa izan omen zitekeen gainera, elur hautsezkoa izan balitz. Honela hausten dute sarritan muturreko jarduerek gizarteak bizi duen oreka.

Guzti hau ikusteko eta bizitzeko, aterpeko zeremoniarekin goizean jaiki, ilunpetan arakatu, hotza arnastu eta bakoitzaren isiltasuna entzuten aldapa gora abiatu gara denon artean janaria eta arropa banatu ondoren. Gure herriaren konponbidea eta elkarrizketa ere lortzeko, bakoitzak berea jarri behar du.

Benetan, Bake planaren gailurra harrapatzeko taldean joan beharko gara gora, elkarren bihotz taupadak entzuten, ekaitzak eta erauntsiak bidean ditugula. Guzti hau beti ideia baten barruan: inongo gizarterik ez da izango izan nahi ez duen zerbait; horretarako gauzak garbi izan behar dira, konplexu gutxi, baina arestian esan dudan moduan, mendi zail bat ez da igotzen bakoitza bere aldetik joanda, kordada on bat behar da; ondo aukeratu bide lagunak, kordada ahal den zabalena izan dadila, jakinda XXI. mendeko politika gizartearengan gertuen dagoen politikarena izango dela.