gero eta ekimen gehiago dago euskal literatur lanak beste hizkuntzetara itzultzeko. Azkena Euskal Itzultzaile, Zuzentzaile eta Interpreteen Elkarteak Zaragozako Tarazonako Itzultzaile Etxearekin abiatu duen itzulpen mintegia. Helburu bi ditu: jatorrizko hizkuntzatik, euskaratik alegia, euskal literatur lanak beste hizkuntzetara itzultzea »askotan gaztelaniatik abiatuta itzuli baitira» eta euskal literatura atzerrian ezagutaraztea. Aurtengoan Pello Lizarralderen Un ange passe - isilaldietan liburuari hasiera ematen dion Un ange passe ipuina itzuliko dute finlandiera, daniera, errusiera eta eta frantses hizkuntzetara oraingoan. Astelehenetik Tarazonan daude idazlea bera, Pello Lizarralde, eta 7 itzultzaile. Jatorrizko ipuina eta lau itzulpenak Cuadernos de Tarazona bilduman argitaratuko dira. Argitalpenaren 2.000 ale banatuko dira atzerriko enbaxada, idazle elkarte eta liburu azoka hainbatetan.

Magia trukuak bertatik bertara ikusteko aukera izango da irailaren 16tik 19ra Gasteizen. Ikusleentzako hamaika saio izango da. Jean Philippe mago frantsesak globoekin truku ugari egingo ditu haurrentzako saioan. Kartak erabiliko dituzte Carlos Vaquerak eta Miguel Gómezek ikusleak liluratzeko. Merpinek besoa puskatu edo begia aterako ditu jendaurrean eta Jammes Dimmarek usoekin egingo du saioa. Emanaldiez gain, hainbat konferentzia eta hitzalditan parte hartuko dute Gasteizen bilduko diren 300dik gora mago profesional eta zaletuek.

Herri Jaietako doinuak, bertakoak nahiz atzerrikoak, izango dira protagonista Erandio, Sestao, Leioa, Basauri eta Zornotzan egingo den Musikale jaialdiaren bederatzigarren urtean. Fanfarreak, jazz, funky edota soul doinuak, afrikar erritmoak... gustu guztietarako emanaldiak izango dira, irailaren 17-19 bitartean. Besteren artean, Bilboko gaiteroek, Frantziako Samu et Les Costards laukoteak, Eskoziako Clann An Drummak edota Andaluziako El Combo Crónicok umorea eta musika lagun, Bizkaiko bost herrietako kaleak dantzaraziko dituzte.

Musika talde berriek zail izaten dute disko bat grabatzea. Berriak izan ez arren, diskoetxeen merkatuan barneratzeko trabak dituztenek ere antzeko ibiltzen dira. «Zuk zeuk egin» aldarria bere eginda eta zailtasun gehien duten talde horiei babesa ematearren, Psilocybina diskoetxea sortu du Psilocybe Hondarribiko musika taldeen elkarteak. Hasteko, diskoetxe berriaren eta taldeen artean ordainduko dituzte diskoaren grabaketa gastuak, nahiz eta aurrerago Psilocybeko kideek jarritako diruarekin finantzatuko dituen Psilocybinak diskoen grabaketa gastuak. Berme legala eskainiko du eta diskoen banaketaz arduratuko da. Hondarribiko elkarteak duen eraikinean estudio bat jarriko dute aurki eta azaroan lanean hasiko dira Blood Seekersen maketarekin, Zuraren diskoarekin eta Psilocyberen X. urteurrenaren kontzertuko DVDarekin.

Urteroko zitari hutsik egin gabe, irailaren 17tik 25era egingo da Donostiako Nazioarteko Zinemaldia. Sail ofizialean, Zabaltegin eta Horizontes Latinosen eskainiko diren filmez gain, hiru atzera begirako izango dira. Anthony Manni eskainiko zaio bat eta Woody Alleni bigarrena. Allenek jasoko du, hain zuzen ere, aurtengo Donostia errekonozimendu saria, Annette Bening eta Jeff Bridgesekin batera. Incorrects goiburupean, gizarte ordenari kritika egin dioten filmak eskainiko dituzte (Ivan Zuluetaren Arrebato, Buñuelen L’Age d’Or, Todd Solondzen Happiness...) hirugarren atzera begirako interesgarrian. Euskal Zinemaren Egunean (irailak 21), besteak beste, Glup animazio filma, El Coche de Pedales, Gracia Querejetaren Héctor proiektatuko dituzte. Aurtengo Ama Lur saria Luis de Pablo musika konpositoreari emango diote eta Alicia Produce ekoiztetxeak jasoko du urteko ekoizpen ausartenaren IBAIA saria Euskal pilota, larrua harriaren kontra filmagatik. Euskarazko laburmetraia onenak BERRIA saria jasoko du egun berean. Ea aurki euskarazko film onenaren saria sortzeko aukerak dauden.
* * * * * * * * * * * *

Antzinako musikaz gozatzeko proposamen ugari ditugu egunotan. Larunbata arte Lizarrako eta Gasteizko Antzinako Musikaren Asteek kontzertu eta hitzaldiak eskainiko dituzte. Irailaren 4tik, larunbatero eta 25era arte, kontzertuak izango dira Zumarragako Antioko XXI. Musikaldian, non XII. mendetik XX. menderarteko musika intrepretatuko duten. Irailaren 14ra arte Musika Itsasaldearen 45. ekitaldia egingo da Lapurdin. 13 kontzertu izango dira guztira eta XVIII. mendeko konposizioak izango dira nagusi.

Arrasateko agiri historikoak kaltetuta. Udako oporraldian Arrasateko udal artxiboa itxita zegoela, testu historiko andana hondatu zituen 40 zentimetroraino igo zen urak. Oraindik ez dakite udal arduradunek ura nola sartu zen bertara. Hondamendia handia izan da, XIII. mendetik XIX. mendera arteko dokumentu baliotsu ugari zeuden-eta bertan. Alfontso X.a Jakintsuak 1360an emandako hiri agiria nahiz Arrasatek Gipuzkoako korrejidorearekin zituen zorrak kitatuak zeudela jakinarazten zuena. Blai dauden dokumentuak izoztu egin dituzte, lizundu ez daitezen eta hain bustiak ez daudenak lehortzeko ahaleginak egiten ari da Udala. Halakoak saihesteko, artxiboaren kudeaketarako eta segurtasunerako protokoloa abiatuko du.

Film usaintsuak ikusi ahal izango dituzte datorren urtean Vienako Imax aretora doazen ikusleek. Filmak hiru dimentsiotan eskaintzeaz gainera, efektu usaintsuak egingo dituzte konputagailu bitartez.