Ibarretxeren ‘iluminazioa‘ eta konfiantzazko pertsonak
Datozen hilabetetan, Euskal Herri osoan begirada kontzentrazio maila handiena jasoko duen gizona da Eusko Jaurlaritzako lehendakaria, Juan Jose Ibarretxe. Asko hitz egiten da berari buruz eta berak, aldiz, gutxi hitz egiten du publikoki. Hitz egiten duenean, doinu mesianikoan hitz egiten duela leporatu dio Emilio Gebara bere alderdikide ohiak; aspaldi ari da irudikatzen Ibarretxeren irudi hori, baina azken boladan «iluminatu» gisa ari da deskribatzen behin baino gehiagotan: «Zeregin berezi bat betetzeko dagoela sinesten baitu», dio Gipuzkoako egunkari garrantzitsuenean. Egia esan, denetarik ari da idazten eta entzuten Ibarretxe lehendakariari buruz, eta entzungo da. Ez du une errazik aurrez aurre eta bera ondo ezagutzen dutenek ere, ziurtasunez azpimarratzen dute oso argi dituela ideiak eta berak lehendakari gisa jarraitzekotan bere planarekin izango dela eta alderdiak hori atzeraraziko balu, erretiratuko litzatekeela. Jende asko du inguruan, baina oso pertsona gutxiren konfiantza osoa. EAJrekiko azken liskarretan ere posizio zail eta garrantzitsua ei du eta alderdiko bi joera nagusien arteko zubi lan nabarmena egiten du.
Udalbiltzako kideak aske
Baltasar Garzon epaileak deklarazioa hartu ondoren libre geratu dira Udalbiltzako hamaika kideak. Ezker abertzaleko Udalbiltzako kideek erakundea indar berriz berrantolatzeko lanean ari dira, eta ez dirudi Garzonen ekimena zeregin horretatik aparte dagoenik.
Omenaldia Txillardegiri
Irailaren 27an beteko ditu 75 urte Jose Luis Alvarez Enparantza ‘‘Txillardegi‘k eta egun hauetan, irailaren 7tik 9ra, omenaldi ekitaldi sendoa antolatu dio Elkar argitaletxeak. Bizitza emankor, gogor eta konpromisoz betetakoa izan da Txillardegik orain arte egin duena eta, azken urteetan une zailak bizi izan dituen arren, egun gogotsu eta ilusioz beterik dagoenean egin diote hiru hitzaldiz jantzitako omenaldia Donostian, antolatzaileek azpimarratutako gisan, bizirik dagoela eta ez gehienetan egiten den bezala, hil ondoren. Txillardegik oraintsu argitaratu du bere azken liburua: Euskararen aldeko borrokan. Euskalgintza eta euskalaritzarako idazlan hautatuak, 1956-1983.
Herri kontsulta eta B plana
Kurtso politiko berriaren hasieran, ezker abertzaleko lerroetatik Ibarretxe lehendakariak herri kontsultarako datarik ez duela zehaztu azpimarratu da. Legealdi honetarako, dena den, inork gutxik espero zuen halakorik, eta datozen hilabeteetan planarekin gertatzen denarekin »maiatzeko EAEko hauteskundeak barne», erabakiko dute herri kontsultarekin zer gertatzen den. Herri kontsulta egon egongo omen baita, baina Juan Mari Atutxak aditzera eman bezala, bere balore handiena Ibarretxe Planaren eta EAJren azken urteetako bidearen legitimazioa izango da, ez Estatuarekiko konfrontaziorako tresna bat. PSEren aldetik porrota iragartzen zaio, EAJk hori badakiela eta «B planik», plan alternatiborik, ez duela azpimarratzen da. Bitxia da, azken mezu hau azpimarratzeko EAJko bi kide ohi ari direla erabiltzen sozialistak, Emilio Gebara eta Joseba Arregi, joan den asteburuko bi elkarrizketetan bederen mezu hori erabiltzen zuten biek.
Sakanako etorkinak eta euskara
Sakanan 19.460 biztanle bizi dira eta horietatik 853 (%4,4) atzerrian jaiotakoak dira. Atzerritar gehienak Marokotik, Ekuadorretik eta Portugaletik etorri dira. Datuok Sakanako Mankomunitateak eskaini ditu. Bailaran etorkinak ugaltzen ari direnez, Mankomunitateko Euskara Zerbitzuak biztanle berriak euskal gizartera eta euskarara hurbiltzeko bideak ireki ditu. Etorkinentzako harrera liburuxka argitaratua dute eta orain, urrirako gonbitea egin die etorkinei euskara ezagutzeko lehen pausoak eman ditzaten. AEK-ko Itsasi euskaltegiak eta Constantino Salinas euskaltegiak (UGT) emango dituzte eskolak.
Euskararengandik urrun ordea, etorkinak soilik ez dabiltza, eta bertan jaioak direnek eta euskara ikasi ez dutenek urriaz geroztik aukera izango dute aipatutako euskaltegietan ikasten hasteko.
Raimundo Olabide
Lehenengo euskaltzain arabarra zan zen Aita Olabide, eta 27 urterekin euskara ikasten hasi eta gero, Biblia euskarara itzuli zuen. 1942. urtean erbestean hil zen. Gasteizko Olabide Ikastolak, 40 urte betetzen dituela-eta, herritarrari omenaldia egin dio Euskaltzaindiarekin batera.
Euskararen erabilera Donostiako Aste Nagusian eta Jazzaldian
Gipuzkoako hiriburuko Bagera Euskaltzaleen Elkarteak urtero bezala hizkuntza erabileraren neurketa egin du Jazzaldian eta Aste Nagusian. Jazzaldiari dagokionez, emaitza baikorra izan dela azpimarratu du, elebitasuna mantendu delako bai aurkezpenetan eta baita idatzizko materialetan ere. Aurrerapausorik, ordea, ez da eman iaztik, eta batez ere, iragarleek, ia erabat gaztelera erabiltzen jarraitzen dute. Aste Nagusian, Bagerak neurketan aurrerapausoak eman direla nabarmendu du, elebietako aurkezpenak ugaldu direlako, baina urtero egiten diren akats berak ere azpimarratu dituzte. Eta oraindik gaztelera hutsezko ekintzak gehiago dira euskarazkoak baino.
Seaska: ikasturte hasiera beroa
Baionako herriko etxeko atarian, Seaskako ikasleak, mahaiak eta aulkiak hartu eta bertan eseri ziren. Aulki bakoitzean nola edo hala bi ikasle eseri ziren. Protesta ekitaldia joan den ostegunean egin zuten. Seaskak 2003ko ikasturtean 1.451 haur zituen ama eskolan eta lehen mailan. Aurten, 1.498 haur hasi dira, iaz baino %3 gehiago. Bigarren mailan ikasle kopuru igoera %7koa izan da. Lehen mailan 47 ikasle gehiago dituzte eta horietaz arduratzeko lanpostu erdi bat besterik ez du sortu Frantziako Hezkuntza Ministerioak. Ikasleak gero eta gehiago eta baliabideak, berriz, murritzak.
Herriko Etxeko protesta ekitaldian Max Brisson Hizkuntza Kontseiluko kidearekin hitz egin ahal izan zuten eta bi eskakizuni baiezkoa ematea lortu zuten Seaskako arduradunek: aspalditxotik egindako eskaerei erantzun bat ematea larunbata (irailak 4) baino lehen eta elkarlanean aritzeko konpromisoa hartzea.