Maggie Bullen: «Betiko alardean protagonismoa gizonezkoena da, baina behar du emakumeak espaloitik eurei begira egon daitezela»
- Alardearen txilibitu soinuak astinduko ditu beste urte batez irundarren bihotzak. 1995az geroztik emakumeen aldarrikapenen ikur ere bihurtu da festa. Festen sinbologia, urte hauetako gertaerak eta betiko alardearen eta mistoaren aldeko eta kontrako argudioak aztertu ditu Maggie Bullenek Tristes espectáculos: Las mujeres y los alardes de Irun y Hondarribi liburuan. Bullen Ingalaterran jaio zen, eta egun Hendaian bizi da. Frantses eta Espainiar filologian lizentziatua da, eta Antropologia sozialean doktore. Irakasle da EHUko eta AEBetako unibertsitateen arteko elkarlana bultzatzen duen USAC-en. Alardea eta generoaren loturaz galdetu diogu.
Zein dira mugimendu hau antolatzeko moduaren ezaugarriak?
Alardea ikuskizun batekin parekatzen duzu liburuan, bertako eszenategia, pertsonaiak eta abar aztertuz. Alardean eszenifikatzen denak zer erakusten du?
Alardea festa da, eta festa batek badu bere esanahi berezia: festak tradizioari lotuak daude, eta beraz, zailago dira aldatzeko. Gainera festak erritualak dira, ia gauza sakratuak, ukiezinak, eta balio sinboliko handia dutenak. Botere zentroa sinbolizatzen da, eta eszenifikazio horretan gizonezkoen boterea nagusitzen da.
Protagonismoa gizonezkoena da, baina behar du emakumeak espaloitik eurei begira egon daitezela. Betiko alardearen aldeko emakumeek hori garbi esaten dute, euren parte hartzeko modua espaloitik begira egotea dela, hori dela euren rola eta nahikoa dutela horrekin. Virginia Wolfek fenomeno hori definitzen du "ispilu lausengari" gisa. Emakumeek gizona islada gisa dute, gurtu egiten dute. Horrek garrantzirik gabeko jokoa irudi dezake, baina gizartean gertatzen dena erakusten du. Gizonezkoak daude zentroan, eta emakumeok "ondo ari zara" esan behar diegu.
Emakumeak eszenategi erdian lekua behar duela aldarrikatu da. Baina horrek ekarri du gizonezkoen paperean sartzea: euren arropa, funtzio militarra... Ez litzateke aberasgarriagoa emakumeek beste aldaketa batzuk ere ekartzea? Eszenategia bera aldatzea?
Alde bakoitzak zer estrategia erabili du herritarrak konbentzitzeko? Hasi tradizionalaren aldekoekin.
Mistoaren aldekoek, berriz, nola egin dute etiketen kontra?
Gizartean indar handia du familiaren eta koadrilaren iritziak. Jende askok parte hartzen du desfile bat edo bestean, koadrilaren arabera. Oso gogorra da koadrilako iritzitik ateratzea. Zenbat eta jende gehiago atera, pixkanaka besteek ere errazago ematen dute betikotik ateratzeko pausoa. Prozesu hauek mantsoak dira, baina aurrera doa. Nire esperantza da umetatik bi alardeak desfilatzen ikusten dituztenek, normalago biziko dutela.
Beste festa batzutan emakumeek parte hartzea ez da hain traumatikoa izan. Horren arrazoia izan liteke, hein batean, gauzak egiteko modua?
Irakurlea dagoeneko jakitun dateke Euskal Herrian askatasunaren alde egon den eta dagoen gatazka politikoaren ondorioz urte luzetan kartzelan, erbestean edota deportazioan bizi behar izan duten euskaldunak, etxerako bidean, beren bizitza berregiten hasteko izaten dituzten... [+]
Bi herrialdeekin arma nuklearrei buruz hitz egin nahi du AEBko lehendakari Donald Trumpek, ostegun honetan bere bulegoan kazetariei jakinarazi dienez.
_2.jpg)
EHUko Errektoretza Taldeak hedabideetara igorritako ohar baten bidez jakinarazi du neurria: "Unibertsitateak baieztatzen du salatu duten irakaslea jada klaseetatik at dagoela eta ez dela fakultatera joango kasua argitu arte".
Abiadura handiko trenaren aurkako manifestazioa egingo dute Iruñean larunbat honetan AHT Gelditu plataformak deituta, 12:00etan Diputaziotik abiatuta. Castejon eta Iruñea arteko trenbidearen eraikuntza lanek aurrera jarraitzen dute eta Espainiako Garraio... [+]
EMEADEDEI + MAHL KOBAT
NOIZ: otsailaren 2an.
NON: Zuiako gaztetxean, Murgian.
----------------------------------------------------
Iazko irailaren 20an izan genuen lehen aldiz musika kolektiboaren berri, sortu berri zuten sare sozialeko profilean: “Hemen da Hil da... [+]
Adin txikiko neskak 2023an salatu zuen entrenatzaileak hiru aldiz musukatu zuela bere baimenik gabe. Nafarroako Probintzia Auzitegiak Iruñeko epaitegiak ezarritako zigorra baieztatu du. Entrenatzaileak ezingo du harreman zuzenik izan adin txikikoekin inongo lanbidetan eta... [+]
Kaskarotak eta maskaradak urtarriletik dabiltza martxan, Malerrekakoak etorri dira segidan eta pixkanaka han eta hemen ospatu dira inauteri festak. Aurten, ordea, data nagusiak berandu datoz oso; Kandelaria egunean Hartza esnatu zen, baina ilargiari begiratu eta beste pixka... [+]
Sozioluinguistika Klusterrak, zenbait erakunderen laguntzarekin eta Asier Amezaga, Eduardo Apodaka eta Asier Basurtok landutako lanean, Itzulinguru izeneko proiektuaren emaitzak argitaratu ditu. Itzultzaile neuronalek (azken belaunaldiko itzultzaile automatikoak, zeinak euskaraz... [+]
Otsailaren 13a Torturaren Kontrako eguna izanki, Euskal Herriko Torturaren Sareak gutun publiko bat igorri du. Poliziek torturatu euskal jendeen lekukotasunak bildu, eta aitortza egiteko xedea du sare berri horrek Euskal Herri osoan. Torturatuak izan diren 5.000 pertsonei... [+]
Ibilgailu baten bidez, Ver.diren protesta batean zeuden manifestariak aurretik eraman ditu. Duela egun gutxi, supremazista zuri batek 11 pertsona erail zituen Suedian.
"Polizia hila, baratzerako ongarririk onena" idatzi zuen atxilotuak sare sozialetan, eta lau milioi jarraitzaile baino gehiago ditu bere profilak, Guardia Zibilak azaldu duenez.
.jpg)
Larunbat honetan itxiko dute Laba ostatua Iruñeko Gazteluko plazan eta, bitxia bada ere, egun osoko festarekin ospatuko dute itxiera, agurra ez baita behin-betikoa: Labak ondoko Windsor tabernarekin bat egingo du, obrak hastera doaz, eta beranduenez irailean berriz... [+]