Udaberrian alarmistak deitzen zitzaien petrolioaren krisi definitiboaren aurrean gaudela esaten zutenei. Uda honetan 40 dolarrak gainditu eta 50etara hurbildu da urre beltza, eta ordura arte isildutako egia guztiak hasi dira pittinka azaltzen. Alegia: arazoa ez dela Irakeko egoera bakarrik, egia dela munduko petrolio erreserben erdia laster gastatua izango dugula, Txina eta India espero baino askoz gehiago ari direla handitzen beren eskaria, askotan aipatu izan diren petrolio mota batzuk ezin direla era errentagarrian erabili, lehengo petrolio merkera ez garela gehiago jaitsiko, petrolioa bezain eraginkor eta merkea izango den alternatibarik ez dagoela...

Net Hurbil honetan azaldu genituen Oil Peak elkarteko adituen iritziak joan den maiatz hondarrean »«Odola dugun petrolioa 2010ean hasiko da agortzen»», eta egia esan, egun haietan guru katastrofista batzuk ematen zuten jakintsu horiek. Uda honetakoa ikusita, gero eta gehiago dira aitortzen dutenak mugimendu hauek guztiak agortze horren lehen seinaleak direla.

Asuntoa da petrolio merkearen zibilizazioa bukatzear dagoela dioten pentsalari eta ikertzaileen analisia urrunago doala. Plazaratu diren artikulu eta elkarrizketen artean, oso interesgarria da Richard Heinberg-ekin egindako interviewa, Znet web gunean eskuragai dagoena. Richard Heinberg Kaliforniako unibertsitate batean ari da Kultura, Ekologia eta Gizarte iraunkorra irakasten. Hainbat liburu idatzi du, horien artean azken hau: The Party’s Over: Oil, War and the Fate of Industrial Societies, euskaraz Bukatu da festa: Petrolioa, Gerra eta Gizarte Industrialen Patua esan nahi duena. www. museletter.com bere web gunean aurki daitezke liburu, artikulu eta elkarrizketen erreferentziak.


«Gizarteak, ekosistemak bezala, funtsean ez dira energia prozesatzeko sistemak baino», aitortu dio Heinbergek Davis Ross kazetariari. Iraultza industriala erregai fosilen gainean eraiki zen; ikatzaren gainean estreina, baina petrolioarekin orain arte gizakiak ezagutu den erregairik ugari eta merkeena aurkitu zuen. «Planetaren historian inork ez du aurkitu horrelako laguntzarik sekula».

Lehengai fosilen eraginarekin lotuta dakusa Heinbergek gizakion ugaritze sinestezina bera: industri iraultzaren hasieran ginen ehunka milioi urrietatik abiatuta gaurko 6.300 milioietara iritsi gara. Horrez gain, laguntza energetiko hori baliatzeko klase guztietako teknologiak asmatu ditugu, eta gure bizimodu osoa aldatu da urte gutxitan.

Galdezka joan zaion kazetaria amerikarra zenez, Phoenix hiriaren adibidea ipini dio adituak: basamortu baten erdian gai izan da gizakia horrelako hiri bat eraiki eta atxikitzeko, naturak inoiz utziko ez zion leku batean. Dena petrolioari esker.

Petrolioaren etorkizunari buruz, Heinbergek jarraitzen ditu M.King Hubberten kalkuluak. Shell multinazionalarentzako lan egin zuen geologo honek aurreikusi zuen Estatu Batuetan 1970ean gertatuko zena: eskuragai dagoen petrolioaren erdia atera denean, produkzioa hasiko da garestitzen eta urritzen, eta horrek dakar krisia. Horregatik, Heinberg ere petrolioaren eskasia hamarkada honetan hasiko dela uste duten adituen taldekoa da.

Eskaintza urritu eta prezioa igotakoan hasi gara denok energi iturri alternatiboei begira. Baina ekologi irakasleak aurkitzen duen arazo handi bat da ez dagoela alternatiba horiek irizpide garbien arabera konparatzeko modua. Benetan berriztagarriak dira? Zein da bakoitzaren ingurumen kostea? Zein da bakoitzaren errendimendua?

Dagoen informazioarekin, Heinbergek uste du energia nuklearra garestia eta arriskutsua dela, eta bere hondakinen arazoa konpondu gabe dago. Eolikoa da berak gehien maite duena baina leku jakinetan bakarrik erabili daiteke. Eguzki indarra ere erabiltzen du bere etxean Heinbergek, baina garestia izateaz gain, bere errendimendua oraindik mugatua dela aitortzen du. Hainbeste aipatzen den hidrogenoarena ez du batere garbi ikusten: «Hidrogenoa energi iturri ez da, energia pilatzeko bide baizik. Nondik aterako dugu hidrogenoa? Edo erregai fosiletara jotzen dugu »eta petrolioarekin egin dugu berriro topo» edo uretik, eta sistema honek argindar gehiago gastatu behar du gero hidrogenoak berak emango duena baino».

Petrolioaren alternatibarik ezean, bi ondorio garrantzitsu markatzen ditu Heinbergek. Hasteko, pertsona gehiegi bizi garela lurrean. Lurralde bakoitzak gizaki zama bat atxikitzeko ahalmena dauka eta azken mendeotan «era artifizial batean handitu dugu lurrak duen ahalmena. Nekazaritza, industria, garraioa, teknologia, garbitasuna, osasun zainketa... Baina arazoa da zama ahalmen hau berriztatu ezin den erregai baten mende dagoela, petrolioaren mende. Eta petrolioa urritu ahala desagertu daiteke ahalmen hori». Heinbergek, elkarrizketan, ez dio gehiago tira hari horri, baina munduan jadanik pertsona gehiegi gaudela esatetik ondorio latzak atera ditzake edonork.

Beste pentsamendu lerroa galdera honen inguruan dago: zer egin daiteke hemendik aurrera?

Heinbergek hiru alternatiba ikusten ditu. «Bata, A plana da, orain Iraken egiten ari garena: gerra». Arma eta bonba gehien dauzkana saiatuko da energi iturriak »eta petrolioa batez ere» kontrolatzen. «Horixe da A plana, gerra, eta ez du oso bukaera ona izango. Borrokak izango dira arma asko dituzten kontsumitzaileen eta arma gutxiago duten produktoreen artean. Baina denborarekin kontsumitu nahi duten herrialdeen arteko gerra ere egon daiteke». Txinaren beharrak aipatzen ditu Heinbergek, baina Europari ere egokituko zaio saltsa horretan bere koilarakada.

Beste plana, B plana, erregai fosilekiko menpekotasuna txikiagotzeko estrategia litzateke. Txikiagotzeko plana. Frantsesez decroissance esaten dutena. «Honek gure bizimodua goitik behera aldatzea ekarriko luke. Kontsumo gizarte izatetik gizarte efiziente bat izatera pasatzea. Hazkundean oinarritutako gizarte izatea utzi eta egoera geldikor batera pasatzea, edo behar izanez gero ekonomia txikiagotzen hastea». Baina inor ez da ausartu bide horri ekitera orain arte.

Hirugarrena, C plana, begiak ixtea da. «Asmatuko dute zerbait» uste izatea. Beti dago pentsatzea munduan badela jende azkarra arazoa konponduko duena. Baina «Don’t worry, be happy» horrek berriro A planera »gerrara» garamatza Heinbergen ustez. «Txikiagotzeak erabaki zailak eta esfortzua eskatuko ditu. Baina dugun denbora laburra alferrik galtzen badugu, geratzen diren energi iturrien kontrola eskuratzeko gerra izango da irtenbidea».

http://www.argia.eus/nethurbil helbidean, gai honi buruzko informazio gehiago eta Interneteko loturak.