Migrazio garaikideak


2021eko uztailaren 27an
Pirinioetan ibiltzea ez aski eta aurten Alpeetara joan gara Euskalteleko txirrindularien sostengatzera. Harantzagoko bidean, Espainiara zihoazen lerro luzeak gurutzatu ditugu, milaka jende leku berdintsuetara joaten, eguzkia aurkitzeko eta pausatzeko. Pausa urrunago bilatu beharko dute, bidea, eguzki azpian eginen baitute, denak autoetan blokatuak, desesperatzeko ere bada edo bederen urtzeko guttieneko baldintzak. Udako migrazioak.

Alpeetako mendi zoragarri horiek ez dute aspalditik basahuntzik ikusten, bakerik ez baita, alde batetik burdinezko igogailuak landatuak dira denetan, eta bestaldetik, mendi tontorretan dauden ostatuetara igotzeko autoz ibiltzeko bideak eginak dira. Inkesta ttiki bat egin eta erraten didate etxebizitzak, hemen ere, gero eta gehiago kanpokoen eskuetan ari direla erortzen, bertakoentzat sobera garestiak direlako, opor agentzia handiek esku hartze handia dute eremu hauetan ere. Alemanak eta ingelesak dira gehien bat etortzen. Turismoari lotutako ingurumen horretan, gure aldean ezagutzen dugun egoera berdintsua sortua da, lurraren, etxebizitzaren jabegoaren mugimendu handiak, giro berri bat ekarriz. Karrikan, alemanez, ingelesez hitz egiten da frantsesez baino gehiago. Egoera hau urtean zehar ezaguna dut. Hemen zenbait ostatutan langileak ingelesak dira, giroa bezala, bezeroek etxean direnaren sentimendua ukan dezaten, Migel Angulok zioen bezala: "Hobe da ekologista bakar bat mendian mila ekologista baino". Mendiaren hondatzea begi bistan dugu. Bi mila metrotik gora igo beharko da mendi lasaiaren zati baten atzemateko. Neguko migrazioa asmatzen dut.

Eta pixkanaka-pixkanaka, etaparen zain, mendia betetzen doa, ingelesak, alemanak, frantsesak, euskaldunak ere ageri dira. Iritsi orduko talde bakoitzak bere bandera ateratzen du. Egunkarietan nazionalista gisa aurkezten gaituzte, mende hauetara etorri behar lukete alemanak, ingelesak, frantsesak, amerikanoak nola aritzen diren ikusteko. Ez al dira nazionalistak? Ala baimendua al da hau? Zoko guztietan kanpin-karrak, mendian izaten den isiltasuna hautsiz. Europa guztitik etorritako jendea elkartzen da hemen, txirrindularien ikusteko. Egun hauetan jendea itzulika ibiltzen da une nagusiaren zain, batzuek baliatzen dute mendia bizikletez igotzeko, txirrinda ederrenak atereaz, profesionalek egiten duten indarra hobeki neurtzeko eta beren indarrak ere zertan diren ikusteko. Gizonak dira gehienak, baina urtetik urtera emazte gehiago ari da.

Urteko une inportantea izaten da Frantziako Itzulia euskaldunok ekipa dugunetik. Besteak baino hobeak? Ez, baina besteak bezain onak eta borrokalariak. Orduan, telebistan lasterketen segitzeak badu interes polita eta postaren aitzinean animatzen aritzen gara, baina lasterketan zehar bide bazterrean egotea eta oihuka aritzea, denak laranjaz jantzita, hori bai xarma!

Txirrindularitzak sortutako migrazioa. Inbasioaren itxura guztia du. Bi mila metrotan izanki ere mendia autoz eta kanpin-karrez josia da eta bidexketan txirrindulariak dira. Zenbait egunez milaka eta milaka zale elkartzen gara, ekipamendu izugarria mugiaraziz, minutu bakarreko ilusioarentzat, gure gazteen sostengatzeko, eta aurten sekulan baino gehiago denak laranjaz. Euskaltel-Euskadi taldearen zaletasunaren migrazioak berrogeita hamar mila jendetaraino zenbatu dute egunkariek. Une xoragarriak!

Baina, honek ez du iraunen, etxerat itzultzeko unea hurbilduko da eta betiko errealitatearekin elkartuko gara, hor ere migrazioa. Lantzen ari garen SCOT delakoan, »Lapurdi Hegoaldeko lurralde antolaketarako eskema», 24 eta 59 urte arteko jendearen %46a, erran nahi baita lan egiteko adina duena, departamendutik kanpo sortua da, ondorioz argi da gure gazteak kanpora doazela lan egitera. Hau migrazio kezkagarria!


Azkenak
2024-10-02 | Leire Ibar
Emakumeenganako diskriminazio sexista %18,5 igo da azken bi urteetan

Honakoa dio Arartekoak argitaratu duen ikerlanak. Jarrera matxisten inguruko azterketak Euskadiko nerabe eta gazteetan jarri du fokua. Diskriminazio gehien gertatzen diren espazioak kalea eta sare sozialak dira.

 

 


Montse Borda. Pinturaren artisaua kobazuloan
“25 urtez astebururo fabrikan ari naiz, baina horrek astegunetan tailerrean egotea ahalbidetzen dit”

Iruñeko Arrosadia auzotik pasatzen naizen aldiro sartzen dut burua Santa Marta kaleko tailerrean. Hor da Montse normalean: potetxoan pintzela sartu, trapu batean ia pintura dena kendu eta pintzela mihisean igurzten, begiztan. Bere espazio-denboran sartu naiz gaur eta... [+]


2024-10-02 | Julene Flamarique
Lan-baldintza “miserableak” salatu zituzten langileak kaleratu ditu The Champions Burgerrek

Iruñerriko Laneko Autodefentsa Sareak The Champions Burger jardunaldian langileek pairatzen dituzten lan-baldintza kaxkarrak salatu zituen aurreko astean The Champions Bugerrek langileak esplotatzen ditu lelopean.


2024-10-02 | Inma Errea Cleix
Ez da sexua

Aldarri eta kanpaina, lege, arau, plan eta aurrekontu, babes-mekanismo eta zigor-makinaria oro gorabehera, etenik gabe jarraitzen dute kasu gogorrek eta jokabide zitalek betetzen albistegiak, tantaka zein zaparradan, eta gizon-desmasiak salatzeko protesta-ekintzek,... [+]


2024-10-02 | Itxaro Borda
Tupperware

Ikasi berri dugu Earl Tupper jaunak Floridako Orlandon, 1947an, sortu zuen mila koloretako ontzi enpresa peko errekara doala, desagertzeko zorian dela, preseski. Badirudi plastikoak konkurrente larriak dituela, adibidez, linean egiten diren salerosketena edo erabilpen bakarreko... [+]


2024-10-02 | Hiruki Larroxa
Gizonen anaidia akabatzeko premia

Gisèle Pélicot-en kasuak bortxaketetatik haratago dagoen arazo bat erakusten du: gizonezkoon konplizitatea indarkeria matxistaren aurrean. Kezkagarria ez da soilik erasoa, baizik eta, gertatutakoa jakinda, egoera ez salatzea erabaki zuten gizonen isiltasuna... [+]


2024-10-02 | Cira Crespo
Euskaldunen eraztuna

Gaur egun, gure munduan eraiki diren hierarkia guztiak mundu mailako kolonizazio prozesu baten emaitza dira. Menderatze-hierarkia global horiek elkarren artean txirikordaturiko beste hierarkia zehatzagoek osatzen dituzte, hau da, klasekoek, etnikoek, estetikoek, eta baita... [+]


2024-10-02 | Jesús Rodríguez
Amerika Kopa eta elefantea gela erdian

Directa-ren ikerketa batetik abiatuta ezagutu dugu iruzurra. Bartzelonan egiten ari den belako Amerika Koparen antolatzaileek argitaratutako audientzia eta bisitari kopuruak faltsuak dira. Gaia garrantzi sozial eta politiko nabarmena izaten ari da, faltsututako datu horiek izan... [+]


Enarak beti itzultzen dira

Maule, 1892. Zaraitzu ibarreko zortzi emakume espartingile Zuberoako hiriburutik etxera abiatu ziren, baina bidean, Larrainen, elurteak harrapatuta, hotzak hil omen zituen denak. Zortzietatik zazpiren izenak iritsi zaizkigu: Felicia Juanko, Felipce Landa, Dolores Arbe, Justa... [+]


Gorputz hotsak
“Lehen, itsuak etxean gorderik zituzten”

Sortzez Hazparnekoak (Lapurdi) ez badira ere, berrogei urte baino gehiago daramatzate Étienne Arburua haltsuarrak eta Cathy Arrotcarena hoztarrak Hazparnen bizitzen, eta urteak dira elkar ezagutzen dutela. Itsuak dira biak, eta larunbatero Angelura (Lapurdi) joaten dira... [+]


Eta klimaren konponbidea baso eta paduretan ere balego?

Urriaren amaieran Calin (Kolonbia) egingo den Biodibertsitateari buruzko COP16 biltzarra mugarri izan daiteke, lehen aldiz ekosistemen galera jarri nahi delako CO2 isurien eta berotze globalaren arazoen mailan. Baina noiz utzi zion horrela izateari?


2024-10-02 | Moon of Alabama
Gerra hurrengo fasera iritsi da

Irailaren 17ko astean, Israelgo lehen ministro Benjamin Netanyahuk erabaki zuen Hezbollah-rekin Libanon zuen misil trukea beste maila batera eskalatzea, eta erabateko gerra hastea.


2024-10-02 | Jonathan Cook
Israelgo tortura zentroak ez dira berriak, urriaren 7ko indarkeria eragin zutenak dira

Ez bazara gai ikusteko palestinarren belaunaldi ugariri Israelek egindako gehiegikerien eta Hamasen krimenen arteko lotura kausala, ez duzu arrastorik ere giza izaerari buruz.


Eguneraketa berriak daude