Herri txikietako jai handiak


2021eko uztailaren 16an
Herri eta hiri ertain eta handietako udako festetan buleria buleria eta antzeko udako kantuen erritmoak nagusi badira ere, bada beste festa zirkuitu bat non kantu latino horien artean euskal country musikak tarte handia hartzen duen. Oraindik ere musika zintetan saltzen den paraje bakanak badira. Eta euskal countrya izena ezarri diogun horri beharbada bi abizen gehitu behar genizkioke: Epelde eta Larrañaga.

Epelde eta Larrañaga gaur egungo euskal musikaren salmentetan top zerrendaren gailurreko postuetan daude. Biak ere aspaldi trikitian ala bertsotan herriz herri ari direnak dira eta, badirudi, urteak joan urteak etorri, beraien unerik gozoenean daudela. Elkarren ondoan izeneko lehendabiziko diskoarekin 5.000 ale saldu zituzten eta iazko Noiz arte bigarrenarekin 12.000 ale saltzea erdietsi zuten. Euskal giroko herri askotan, Kupela kupela dantzatuz pasa zen uda. Biak ere gaur egungo euskal musikan lortzen oso zailak diren zifrak dira. Udako agenda ere topera dute eta Euskal Herriko mendi arteko udako festen berri ondo aski dakite. Angel Larrañaga izan dugu solaskide. Solasgai, herri txikietako festak.

Altzo, Uztegi, Goiatz, Bidegain, Azkaine, Arano, Amezketa, Iturriotz, San Pelaio, Aia, Uharte, Atxondo... dira beste askoren artean Larrañagak aipatu dizkigun erromeria eta festa lekuetako batzuk. Gehienak aldapa eta sigi-saga ugariren ostean iritsi beharreko lekuak dira. Larrañagaren ustez, oro har herri txiki horietako jaien garairik txarrenak pasa dira, "herri askotan nabaritu dugu garai bateko baxualditik irteten ari direla, berriz ere jendea hurbiltzen ari dela". Izan ere, gazteak dira nagusiki beraiek taldearekin eskaintzen duten erromeriara hurbiltzen direnak. "Pozgarria da gure musikarekin hainbeste gazte jende plazan ikustea. Baxualdi luzean izan diren zenbait lekutara joan dira azkenaldian eta jendea erruz hurbildu dela ikusita, antolatzaileen esker ona ere jaso dute. "Azken urteetan herriko jaiek behera nola egiten zuten ikusi ondoren, gauzak behar bezala eskainiz gero, formularekin asmatuz gero, jendeak erantzun duela ikusi dute leku batean baino gehiagotan". Izan ere, herri txiki horietan festa giroa piztu dadin, ezinbestekotzat jotzen du Larrañagak antolatzaileen aldetik ahalegin bat egitea, jendea bildu dadin. "Gu izaten garen lekuetan herri bazkariak eta afariak izaten dira. Horiei esker herritarrek etxetik ateratzeko aitzakia dute, elkartzeko eta festa giroan elkarrekin egoteko formula ona da hori". Larrañagaren ustez, "Festa bizitzeko moduak eskaini behar zaizkio. behin hori lortuta askoz ere samurragoa da arratsalde ala gau aldera festa giroa lortzea". Epelde eta Larrañaga beren doinuekin ibiltzen diren lekuetako festa eredua ez dago orain dela 50 urteko eredutik urrun. «Herri kirolak, bertsolariak eta erromeria hor izaten dira gehienetan, orain tartean bestelakoak ere sartzen diren arren". Dena den, alderik handiena gizartearen eraldaketak ekarri du festa hauetara ere. "Garai batean gauza gutxi izaten zen, jendea festa goseak egoten zen eta auzoko denak hantxe elkartzen ziren". Orduan, ez zegoen batetik bestera mugitzeko gaur egun dagoen azpiegiturarik ere. "Urrategi, Arrate... Oinez joan eta etorri ohi ginen. Igual zapata kaxan oilasko errea sartu eta martxa! lehen festa gutxiago egiten zen urtean, ez zegoen hainbeste herrietara mugitzeko oraingo aukerarik ere eta herriko jaiak edo auzokoak zirenean hantxe, topera zukutzen genituen!". Gauza bat ba omen da gehiegi aldatu ez dena, orduan bezala orain ere "oso giro euskalduneko herriak dira gu joan ohi garen gehienak".

Gogoan ditu jai horietako batzuetan sortutako une bereziak ere, "iaz Aranon kalejira jotzen hasi ginen, tabernaz taberna, herriko kaleetan zehar. Pixkanaka, gazte jendea inguratu zitzaigun, azkenean talde handia elkartzeraino. Tabernetan nik ere bertso batzuk tartekatzen nituen eta sekulako festa giroa sortu zen. Gaur egun lortzen zaila den jai giro horietakoa izan zen".

Larrañagak ez du etorkizuna beltz ikusten. "Zenbait herritan gero eta gazte jende gehiago biltzen da, ikusten da gazteak maite dituela festa modu horiek". Horra hor, beraz, abuztuan jairik jai ibiltzeko beste giro bat, ezagutzen duenarentzat betikoa, ezagutzen ez duenarentzat, ordea, berria izan daitekeena.


Azkenak
Naziek deportaturikoen oroimena, diru-zorro batean

1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.


Elena Barrena, irakasle eta historialarien erreferentea

Gipuzkoako sorrera prozesuari buruzko bere doktore tesia aitzindaria izan zen, lurralde historikoen bilakaera ulertzeko. Deustuko Unibertsitateko irakaslea, historialari askorentzat eredu izan da bere lan egiteko eta irakasteko modua. Igande honetan hil da Elena Barrena Osoro... [+]


Gernikako gaztetxe zaharra hartu dute berriro, itxi eta hamar urtera

Gernikako "gazte langileen interes eta beharrei" erantzungo dien proiektu bat martxan jarriko duela adierazi du Egurre Gazte Asanbladak. Eraikina duela hamar urte itxi zuten, eta salatu dute Gernikako Udalak hiru legegintzaldi daramatzala esanez liburutegi bat jarriko... [+]


Mario Vargas Llosa idazlea eta Literaturaren Nobel sariduna zendu da

89 urterekin hil da, Liman, eta idazle perutarraren seme-alabek eman dute haren heriotzaren berri. Gaztelaniazko literaturaren egilerik ospetsuenetakoa izan zen, eta 1960ko eta 1970eko hamarkadetan Latinoamerikan literaturak izan zuen loraldian paper garrantzitsua jokatu zuen... [+]


2025-04-14 | ARGIA
Gabriel Arestiren “izaera komunista” azpimarratu dute, bere heriotzaren 50. urteurrena kari

Euskal Herriko Kontseilu Sozialistak (EHKS) antolatuta, egun osoko jardunaldia egin dute igandean, Bilboko Campos Eliseos antzokian. Hainbat hitzaldik osatu dute egitaraua, eta jardnualdia amaitzeko Bigarrenez Aresti etorkizunaren aurrean antzezlana estreinatu dute.


Daniel Noboa eskuindarra gailendu da Ekuadorko hauteskundeetan, eta oposizioak iruzurra salatu du

Bozen lehen itzulian pare-parean geratu ostean, inkesta gehienek aurreikusten zutena baino tarte handiagoa atera dio egungo presidenteak Luisa González hautagai correistari. Oposizioak "iruzurra" salatu eta botoak berriz zenbatzea eskatu du.


Analisia
Balantzaka gerrarantz

Gure amak beti esaten du: “Ez dut sekula ulertu zergatik gertatu zen Lehen Mundu Gerra”. Ez dio batere zentzurik harrapatzen. Ez du ulertzen zergatik inplikatu ziren Europako potentzia zaharrak halako basakeria batean eta ez zaio buruan sartzen nola konbentzitu... [+]


‘Oztopoen gainetik askatasunera’: Ernaik manifestaziora deitu du apirilaren 17an

Adierazpen askatasuna aldarrikatzeko eta "eskuin erreakzionarioaren ofentsibari aurre egiteko" batuko dira. Egun horretarako Euskal Preso Politikoen alde antolatua zuten hitzaldia eta ekitaldia salatu du UPNk, eta hura zelatatzeko agindu du Espainiako Audientzia... [+]


Lau maki, 1947 eta 1948 urteetan Donostian erailak

Maki gerrillari antifrankistek Euskal Herrian ez zuten presentzia bereziki nabarmena izan, baina batzuk pasatu ziren, baita erregimenaren errepresio bortitza pairatu ere. Guardia Zibilak hiru hil zituen Ibaetan 1947an eta bat Zubietan 1948an, ahaztuta badaude ere.


2025-04-14 | Uriola.eus
Gerra finantzatzeari uko egiteko zerga desobedientziaren ekimena abian da

Ekimenak bakea eta justizia soziala sustatzeko proiektuak finantzatzea du helburu. Sustatzaile diren gizarte mugimenduek mezu argi bat bidali diete gobernuei eta armagintza industriari: "Ez dugu gerraren konplize izan nahi".


Jardin bat zuretzat, Hipatia

Hainbat lorpen kolektiboan soilik egin daitezkeela esaten denean, lerro artean joan ohi da behin kolektiboan pentsatu, gogoetatu eta eztabaidatu ondotik heldu ohi direla, heltzekotan. Baina zerbait lortzeko, ezinbestekoa da pentsatzen jartzea. Ez baitira gauzak besterik gabe... [+]


Analisia
Mikrofonoak antzokietan

"Eskatu txanda eta egingo dugu bat zurekin", esan dio estudioetatik ari den esatari prestu eta animatuak Bilboko kaleetan dabilen berriemaile gazteari. Aurkezlea entzuleei zuzendu zaie segituan. "Bien bitartean, Iruñera goaz...". Han zabaldu dute linea... [+]


Euskal armagintza industria eztabaidagai (I)
Industria militarrari buruz Jaurlaritzak eta Zedarriak enpresari foroak planteatutako eztabaida irekitzen

Urtearen hasieran, Zedarriak taldeak "defentsaren" industriari buruzko "eztabaida irekitzearen" alde egin zuen publikoki (baita nuklearrari buruz ere), eta Eusko Jaurlaritzak berehala egin du bat horrekin. Lehenik, Mikel Torres lehendakariorde eta Ekonomia... [+]


Gu ere lugorri

Sendabelarrak non bildu galdetuz idazten didate eta bide bazterrei erreparatzeko esan ohi diet. Erromantizismoak kalte egin digu bizitzako esparru askotan eta hemen ere bai, sendabelarrak ez baitaude mendi tontorretik gertu dauden bide zidorretan (bakarrik), ezta kostatik bertan... [+]


Eguneraketa berriak daude