2013.urtea da. Pello eta Ane pantaila zabal baten aurrean daude, erosi berri duten etxeko egongelan. Igandero bezala, futbola ikusten ari dira. Aneri ez zaio gehiegi gustatzen, baina azken asteetan dirua irabazi ere irabazi dute, urrutiko agintearen bidez telebistako kinieletan parte hartuz. Gaur ere agian, zortea izango dute, pentsatzen du Anek. Beraz, Pello Reala-Athletic derbya ikusten ari den bitartean, gainontzeko partiduen emaitzak kontsultatu ditu, eserlekutik altxa gabe. A ze zoritxarra! Gaurkoan ez dute bat bera ere asmatu. Tira, Realak irabaziz gero konformatuko da, nahiz eta ondoren Pelloren umore txarraren ondorioak pairatu beharko dituen aste osoan zehar.

Pello eta Ane, Europako gainontzeko herrialdeetako beste hainbat familia bezala, telebista digitalaren onurez baliatzen dira informatzeko, entretenitzeko, jolasteko... Hori guztia ahalbidetuko baitu telebista digitalak: interaktibotasuna, funtzioetan aniztasuna, kalitate handiagoa… Hala, aurrerantzean telebista adimenduna izango da, eta aukera emango du lehiaketa batean denbora errealean parte hartzeko, Interneten nabigatzeko, norberaren gustuko bideoak aukeratzeko edo erosketak egiteko. Hori guztia egongelako eserlekutik altxa gabe eta kalitate handiko irudiekin. Bestalde, gure etxean seinalea ahul jasotzen badugu, telebista digitala izan daiteke irtenbidea. Digitala denez, nahikoa baita kalitatearen %5 iristea, irudia garbi eta interferentziarik gabe ikusteko. Mugimenduan dauden aparailuetarako ere primerakoa da, seinalea ongi jasotzen baitu mugimenduan egonda ere.
Dudarik gabe, kolorezko telebista sortu zenetik ezagutu dugun aldaketarik garrantzitsuena da telebista digitala. Horregatik, irudiaren eta soinuaren iraultza elektroniko gisa definitu dute batzuek.

Etorkizunean, ordenagailu eta telebistarekin antzerako gauzak egin ahal izango direla diote gehienek. Baina telebista familia guztiarentzat izango den bitartean, ordenagailuak pertsonala izaten jarraituko duela dio Gerard Campanera, Bartzelonako Unibertsitate Politeknikoko irakasle eta injineruak. Joan Majó TechFoundries enpresako presidenteak dio ordenagailuak bereganatu ezin duen gehiegizko informazio multimedia dagoela eta, bestalde, Internetek ez dakiela edukiak kobratzen. Horregatik, telebista etxeko gune multimedia dela dio Majók. Hala ere, bada oraindik Interneteko orriak telebistan ikusteko arazorik. Esaterako, gaur egungo webgunerik gehienak ez daude telebistaren neurrira prestatuak. Era honetako froga pilotuak egiten hasi da SPRI Hondarribia, Getxo eta Agurainen, zenbait etxetan deskodetzailea jarri eta Internet telebista aparailuetan nola jasotzen den ikusteko. Joseba Lopezortega, Suministros de Imagen enpresako zuzendariak dio gaur egun edozein ordenagailuk telebista aparailu arrunt batek baino kalitate handiagoa eskaintzen duela eta, beraz, ez duela zentzu handirik Internet telebistan ikusteak.


Orain arte batik bat Lurreko Telebista Digitalari (LTD) egin diogu aipamen. Hau da, aire bidez emititzen denari. Baina telebistaren seinale digitala jasotzeko modu gehiago ere badira: ADSL, satelitea eta kablea, eta bakoitzak bere ezaugarriak ditu.

Guztiek teknikoki kalitate handia eskaintzen dute, baina kablea da interaktibotasun gehien ahalbidetzen duena, bere seinaleak bi norabideko transmisioa ahalbidetzen duelako. Sateliteak eta ADSLak, berriz, bigarren kanal bat behar dute horretarako: telefonoa.

ADSL eta LTD dira, dudarik gabe, etxeetan sartzeko errazenak. ADSLa sartzeko, etxeetan dagoen telefono linea nahikoa da eta LTDari dagokionez, funtsean gaur egungo instalazioak balio du. Aldiz, kableak eskatzen du hiriak eta herriak azpiegituraz hornitzea.


Satelite bidezko eskaintza da agian ezagunena, hasiera batean Espainian Via Digital eta Canal Satelite Digitalek emana, eta bat-egin ondoren, Digital Plus bihurtu dena.

ADSLari dagokionez, Telefonica Imagenio zerbitzua hasi da eskaintzen Madrilen, Bartzelonan eta Alacanten. Hala, ohiko telefono sarea erabilita eta ADSL teknologiak eskaintzen dituen aukerez baliaturik, banda zabalera handiko Internet sarbidea, telebistako hogeita bi kate tematiko eta bideoklub zerbitzua ematen ditu. Baina ADSLaren bidez irudiek kalitate ona izan dezaten segundoko 6 Mb-eko informazio fluxua izan behar da. Gaur egun Internetera sarbidea ahalbidetzen duen ADSL ohiko zerbitzuak segundoko 256 Kb-eko fluxua eskaintzen du. Zentzu horretan Juan Carlos Loroño ETBko produkzio zentroetako buruak zenbait galdera egiten du: "Konexioa fidagarria izango ote da? Etenik gabea?"

Euskaltelek ematen du EAEn kable bidezko eskaintza. 1998an hasi zen telebista digitalaren arloa jorratzen eta bere eskaintza 150.000 etxetara iristen da dagoeneko. Aurten, ordea, beste aurrerapauso bat eman du eta telebista digital interaktiboa hasiko da eskaintzen irailetik aurrera. Oraingoz ekimen pilotuak baino ez dituzte abiarazi. Zerbitzu honi esker besteak beste, posta elektronikoa telebista aparailuaren bidez kontsultatzeko aukera izango da eta etorkizunean jokoen kanal interaktibo bat gehituko da, baita bankuko edukiak eta egunkari digitalak ere.

Lurreko Telebista Digitalari dagokionez, Antena 3, Tele 5, Canal+ eta TVEko bi kateak 2002ko apirilaren 3an hasi ziren digitalean emititzen, Espainiako Gobernuak hala aginduta. Urte bereko ekainaren 18an, berriz, Veo Televisión eta Net TV kate berrien eskaintza jarri zen martxan, baina inork gutxik jakin du horretaz. Besteak beste, ez zeukaten banda zabalera nahikorik zerbitzu interaktiboak eta multimediak eskaintzeko, lehenengo bostek kanal bera (multiplex) partekatzen baizuten. ETBri dagokionez, bi urte daramatza ETB-1, ETB-2, Canal Vasco (Amerika) eta ETB Sat (Europa) kateetako programazio digitala frogetan emititzen.


Gaur egun indarrean dagoen legediaren arabera, Autonomia erkidego bakoitzak multiplex edo kanal bat du telebista digitala emititzeko. Esan bezala, EAEn multiplex hori ETBren lau kateek hartu dute. Nafarroan, berriz, Canal 4 eta Canal 6 kateei eman zaie telebista digitalaren kontzesioa, baina Canal 4ko Carlos Mangadok argitu digunez, oraindik ez dute kontraturik sinatu.

Herri telebistei dagokionez, Espainiako Gobernuak martxoaren 12an onartu zuen digitalizatzeko plana. Plan horren arabera, probintzia bakoitzean mugaketa desberdinak daude eta horietako bakoitzak lau katerentzako multiplex bat dauka.

ETBko Juan Carlos Loroñok argitzen duenez, multiplex bakarrak ez die ahalbidetzen probintzia bakoitzerako konexio bereziak egitea. Horregatik, Espainiako Gobernu berriarekin arautegia aldatzea espero dute. Bestalde, Loroñoren aburuz, "analogikoak eta digitalak zenbat eta denbora gehiagoz elkarrekin biziraun, orduan eta zailagoa izango da digitala zabaltzea, analogikoak seinalea emititzeko espektroa kentzen baitio digitalari".


Espainiako Gobernua 1998an hasi zen telebista digitalaren arloan lehen pausoak ematen eta erabakiak hartzen. Orduan telebista digitalaren egokitzapen prozesuan Europako bigarrena zen, Ingalaterraren atzetik. Gaur egun, ordea, zortzi edo bederatzigarren lekuan dago. Suedia, Finlandia, Norvegia, Danimarka edo Portugal, Ingalaterra eta Espainiaren aurretik doaz. Zenbait ikerketek diote 2007an Europako etxeen %40k telebista digitala izango duela eta 2008rako kopuru hori %80ra igoko dela »gaur egun etxeen %20 inguruk du». Baina telebista digitala ez da espero zen emaitzak ematen ari. Quiero TVren porrota gogoratu besterik ez dago. 2001ean sortu eta 2002ko ekainaren 30ean itxi zituen ateak, 400 milioi euro inguruko galerekin.

Europako Batasunak 2012ra arteko epea ezarri du aro analogikoari amaiera emateko. Ordurako Europako herrialde guztiek aro digitalera egokitu beharko dituzte euren telebista eta irrati sistema guztiak. Zenbait herrialdek epe hori aurreratzea nahi dute. Baina ikus-entzunezko sektoreak ez du lortu oraindik beharrezkoa duen garapen-hasiera. Eduki hornitzaileak ez dira ausartzen apustu handiak egiten, ikusle merkaturik ez dagoen bitartean. Telebista aparailu ekoizleek ere ez dute beren produktu eskaintza zabaltzen, edukirik ez dagoelako eta ondorioz, ikusleen eskaera falta.

www.tdtcat.net eta www.itvdictionary.com helbideetan, gai honi buruzko informazio gehiago