Ekaineko hostoak
Hauteskunde europarren ondoren, konstituzio bat bideratzeari ekin zaio. Nola irentsi da abstentzio izugarria? Konstituzioa izango da errealitate gordin horri bizkarra erakusteko modua? Ez dakit. Baina ez dut "Europa, nire aberria" bere orain arteko aberriaren gainetik jartzen duen politikorik ezagutzen. Agian horrek zerikusi handia du Europak oraindik sortarazten duen hoztasunarekin. "Herrien Europa izango da, ala ez da deus izango", entzuten genuen hauteskunde kanpainan. "Alferrik ari dira Espainia hausteko ahaleginean Europaren aitzakia darabiltzatenak", hori ere entzun genuen. Entzun genuen, halaber, "diruaren eta merkatuaren Europa", ez dela guk behar duguna, euroak erosleago egin gaituela, ez europarrago.
Hurbileko politikak gutxi arduratzen gaitu eta nola liluratuko gaitu urrutikoak?, izan da abstentzioa analizatu dutenen galdera usuena. Europa urruti? Ez gara ba europarrak?
Urruti ikusten da, bai, oso urruti, "Europa, nire aberria" esango dugun eguna. Urruti bezain premiagabe. Eta agian horixe da, konstituzio eta guzti ere, Europak duen arazorik larriena: ez dela abstrakzio bat baizik aberkoitasuna hurbilago sentitzen duten gure bihozñoentzat.
Euskaldunon berezitasuna
Protagonismoa
Ezin dizkiot estatuan egin dituen zirigontzi protagonismo zaleak barkatu. Baina aitor dut: Pinocheten kontrako ahalegina eskertzen diot, eta, oroz gainetik, kontu bat erakutsi izana mundu guztiari: beharrezkoa da nazio arteko justizia eta tribunal bat.
Galdera bat datorkit, ordea, haren izena entzuten dudan aldiko: zergatik ez du inolako iniziatibarik hartu Bushen kontra? Guantanamo, Irakeko inbasioa, gezurren erabilera gerra zuritzeko, torturak… Ez al dira aski motibo Bush tribunal baten aurrean esertzeko?
Bai, badakit, Amerikako Estatu Batuek ez dutela horrelakorik bidera dezakeen nazio arteko konbentziorik izenpetzen. Baina esanguratsua zatekeen horrelako neurri bat hartu izana. Testigantza moduan, badarik ere.
Baina nago, nazio arteko konbentzio eta neurriak aldeko izan balitu ere, Garzonek ez zuela mutur horretaraino eramango bere protagonismoa. Ez, ez da tontoa: tirano eroriekin soilik aplikatzen du legea.
Irizpideak
Egia da literaturaren »edo historiaren» ezagutzak ez duela etorkizuna txertatzen, literaturak ez baitu kontzientziarik, ez baitu moralezko izaerarik. Gu gara kontzientziadunak, gu gara moraldunak izanik etorkizuna batera zein bestera moldatuko dugunak.
Garaian garaikoak
» Halako batean heu ere gure artean! Bazuan garaia!
Gogoratzen
Horaziok dio:
"Baldin bizi badut zahartzaro lasaia, edo baldin kolore beltzeko Herio dama nire inguruan badabil; baldin aberatsa banaiz, edo baldin banaiz pobrea; Erroman banago nahiz atzerrian; edozein delarik ere nire egoera, idazten jarraituko dut".
Alegia, gogoratu nahian. Gogoratu, gogoan hartu. Ahaztu, gogotik kendu. Agian bi ekintzak ez dira hain kontrakoak ere. Osagarriak ere izan litezke: bi prozesuak bete behar ditugu oreka lortzeko. Zer da, ordea, oreka? Bizitzan aurrera asmatzen eta estaltzen joan garen gezur handien eta egia txikien multzoa izan daiteke.
Zahartzaroa askatasun-ekintza duin baten moduan bizi. Ederra da helburua. Baina bizi-iraupenaren luzapen askotan krudelaren garaiotan »zahartzaroak garai batean zuen itzalik gabe, zaharrez arduratzen zen estruktura familiar zabal hura gabe», zer esan nahi du zahartzaroaren duintasunak?
Demagun bi edadetu zahar-etxe batean:
PERU.- Ipurdi-bistan eta zikin jaio ginenez, duintasunez hil gaitezela behintzat.
MARIXE.- Duintasunez hil? Ez hadi barregarria izan. Esaiok, esaiok hori oxigenoaren hodiari eta sueroaren tutuari lotuta dagoenari. "Aiton-amon zaharrak ditu hiru elementu: katarroa, karkaxa eta azken ordua tormentu". Hori al da hire duintasuna?
Eu Thanatos, grezieraz eta, euskaraz, heriotza ona. Zientzia medikoaren garapena bizi-iraupena luzatzen ari da, horrek dituen ondorio guztiekin, tartean muga-mugako gaixoen ugaritzea. Traza guztien arabera, muga-mugako gaixo horien heriotza onaren auzia izango da datozen urteetako debate etikoen izarra.
Inportantea
Inportantziarik ez balu bezala ari gara hizkuntzari ostikada inportanteak ematen.
Botoiari sakatzen
Haur-jolas bat, lotsaren patioan.
Bost urte bete dira Zaldibarren 800.000 tona zabor maldan behera amildu eta Joaquín Beltrán eta Alberto Sololuze langileak aurrean eraman zituenetik. Ikerketa judiziala amaitu gabe dago oraindik, Verter Recycling enpresak ez du ezer ordaindu zigilatze lanengatik,... [+]
Ni ez dut nahi nire alaba ijitoz mozorrotzea kaldederoetan. Nik ez dut nahi nire alabaren eskolako haur ijitoak ijitoz mozorrotzea kaldederoetan. Ijito izatea ez delako mozorro bat. Ijito izatea ez delako urtean behin egiten den festa bat, arropa exotikoekin eta aurpegia ikatzez... [+]
Lazkaon 1960-70ko hamarkadan galdu ziren inauteriak berreskuratzeko asmotan dabiltzala irakurri dugu azken asteetan. Festa haietatik abiatuta herriko hainbat talde elkartu eta otsailaren 28an plazaratuko dira inauteriak ospatzera. Xehetasun gehiago jakin nahian Oin Arin dantza... [+]
Israelgo Estatuko saskibaloi taldeak ostiralean jokatuko du Gasteizen, eta mobilizatzera deitu du Palestinarekin Elkartasunak.
Abenduaren 20an Eusko Jaurlaritzak planaren behin-behineko bertsioa onartu zuen eta gaitasun “baxu eta ertaineko” eremu ugari gaitasun “ertain eta altukoak” bezala ageri dira orain.
Auzoak behar asko dituela nabarmendu dute eta Kristobaldegik beharrei erantzun ahal diela: auzo baratzeak, biltegia, kultur etxea, zaharren egoitza, eta abar.
Zerbait egin beharra izan liteke aurtengo Argia Sarietan garaikurra jaso berri dutenen oinarria. Zapalkuntzaren, bazterkeriaren, ahanzturaren aurrean antolatzearen erabakia hartu izana. Edo ilunetik argia ateratzea, zirrikituak bilatzea eta komunitateari eskaintzea. Balio... [+]
Inkestatuen %45,6k alarde parekide bakarra nahiago du herriarentzat eta %65ak baino gehiagok alardearen gatazka konpontzeko herritarrek gai horren inguruko hitzaldi eta tailerretan parte hartu behar dutela adierazi dute.
Bidea pausoka egiten da, eta hasiak egina dirudiela ikasi nuen aspaldi xamar. Baina jendeak esaldi hori edukiz betetzen ere ikasi nahi du. Bakarrik ezer gutxi lor genezake, hasi orduko etsi, akaso. Sekulako jendetza biltzeak ere antolaketa zaildu eta ikusi beharrekoa gandutu... [+]
Ez zuen egoki jokatu, neurriak hartu behar ziren, bestela, ez dugu ikasten. Itxuraz, ez zen ohartzen egindakoaren inpaktuaz, normal jarraitzen zuen, batzuetan, ingurukoek baino itxura zoriontsuagoz. Gainera, altuegi hitz egiten du, hori ez zaio inori gustatzen. Darabiltzan... [+]
Hezkuntza Sailak ez ei du ulertzen publikoko langileak zergatik joan garen grebara. LAB sindikatuari galdetzea dauka. Sindikatu horrek akordioa sinatu zuen sailarekin, 2023ko apirilean. Urte bi geroago grebara deitu dute haiek ere, aurrekoetan ez bezala, Hezkuntza Sailak... [+]
Aurretik bistaz ezagutzen banuen ere, musikaren munduak hurbildu gaitu Julen Goldarazena eta biok. Segituan ezagutu nuen Flako Chill Mafiak erakusten zuen irudi horretatik harago eta horrek baldintzatu dizkit, hein handi batean, proiektuarekiko harremana eta iritzia. Lauzpabost... [+]
Haur Hezkuntzatik hasi eta Derrigorrezko Bigarren Hezkuntza amaieraraino, ikastetxeetan mugikorra debekatzea du helburu Kataluniako Generalitateko Hezkuntza kontseilariak. 6 urtera arteko haurren ikasgeletan material teknologikorik ez egotea eta eskolen digitalizazioa aztertzea... [+]