Bigarren urtez, Iparraldekoek selektibitatea euskaraz


2021eko uztailaren 27an
Iaz, Iparraldeko hainbat ikaslek Hegoaldean egin zuen selektibitatea lehen aldiz. Horri esker, Hego Euskal Herriko unibertsitateetara sartzeko modua izan zuten. Lehenago ere bazeukaten aukera hori, noski, baina bihurgune gehiegi zuen bidean ibilita. Edozein ikasle atzerritarrek egin beharreko bidea, alegia: UNEDek »Espainiako Urrutiko Hezkuntzarako Unibertsitate Nazionala» Parisen daukan egoitzara joan, eta gaztelaniazko azterketa bat gainditu han. Jauzi handia kilometroetan neurtuta, eta askoz handiagoa hizkuntzari dagokionez. Ez da harritzekoa azterketa hura egitera inor gutxi ausartzea.

Horrek etena zekarkien ikasle-bizitza guztia euskaraz egindakoei. Hegoaldeko unibertsitateetarako bidea de facto itxita zegoen eta Frantziak erdara beste alternatibarik ez zuen »ez du» eskaintzen. Azkenik, Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailaren eta UNEDen arteko akordioak bide bat ireki zuen: azterketak Hegoaldean eta euskaraz. Iaz izan zen lehen saioa. "Hamabi ikasle etorri ziren eta zortzik gainditu zuten azterketa", azaldu du Anjeles Iztueta EAEko Hezkuntza sailburuak.

Alabaina, iaz espainiar selektibitatea gainditu zuten horietatik, guztiek ez zuten Bidasoaz bestaldeko unibertsitate batean karrera hasterik izan, talka egin zutelako bidean duten beste oztopoaren aurka: Frantziako bac azterketa, baxoa euskaldunontzat. Data bertsuetan azterketa biei aurre egin beharra da, hain justu, aurten Portugaletetik igaroko diren Iparraldeko 32 ikasleetatik hamabi baino ez etorri izana ekainean. "Egia esan, hamazortzi egon dira matrikula eginda, baina hamabi besterik ez dira agertu", diosku Patri Urkizuk. Bera da azterketak itzultzen dituen taldeko arduraduna. Zuzentzaileek Madrilen zuzenduko dituzten azterketek gaztelaniaz behar dute, balio ofiziala izango badute behintzat. Horregatik, joan-etorriko itzulpena egin behar da. Lehenik, Madrilgo UNEDek bidaltzen dituen azterketak euskaratu, eta ondoren, Iparraldekoen erantzunak gaztelaniara eraman.

Baxoa errazagoa da

Ekainaren 2an eta 3an izan ziren Portugaleten Bernat Etxepare ikastolako hamabi ikasleak »Iparraldean Batxilergoa euskaraz egiteko aukera eskaintzen duen ikastetxe bakarra da Baionakoa». Batzuk pozago ageri ziren besteak baino. Orobat, letren alorrekoak espainiar egitarauari egokitzeko zailtasun gehiago eduki izana salatu zuten, Ihintza Erremundeguy baionarrak esaterako: "Han ez da matematika hartzen azken urtean, eta gaur azterketan eduki dugu. Historian ere ez da programa berdina izan: Espainiaren historia sartu dute, eta guk ez dugu batere landu".

Zientzietako nahiz letretako, guztiek azpimarratu zuten gaztelaniazko azterketaren zailtasuna. "Ez nekien sintaxia bazela selektibitatean", zioskun Aizane Pimienta kanboarrak, "eta ez dut batere landu". Baxoan gaztelaniako proba dagoen arren, "gaztelaniazko gramatika ez dugu biziki ontsa menperatzen", zioen Baigorriko Patxi Bidartek. Ordainetan-edo, frantses azterketa ere bazen, zeharo erraza guztien aburuz. Espainiako selektibitateari Frantziako baxoari baino samurragoa iritzi zioten. Hori bai, ikasgaietako berezitasunak ikasteko oso denbora gutxirekin, eta etxetik urrun samar. Portugalete ez da Paris, baina bertatik bertara ere ez dagoz.

Anjeles Iztueta: «Herrien Europako curriculuma lantzen hasi behar da»
Anjeles Iztuetak oso garrantzitsutzat jo du Iparraldeko ikasleek selektibitatea Euskal Herrian eta euskaraz egin ahal izatea. "Urtetako eskaerari erantzun diogu, eta ez da erraza izan", dio Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza sailburuak. Haatik, eta honakoa urrats handia izanagatik, Iztuetak "egiteke geratzen dena" azpimarratu gura luke: "Oraindik ere gure curriculumak estatuen curriculumak dira gehienbat, eta proba hauek egitean agerian geratzen da hori, Geografia eta Historia bezalako ikasgaietan batez ere". Sailburuaren aburuz, Europako curriculuma lantzen hasteko pausuak egiten hasi behar da, baina ez estatuen Europakoa, herrien Europakoa baizik. "Euskal curriculumak ere leku eduki behar du", gehitu du.

Hau lortzea zaila izan dela esan duzu. Zergatik? Norekin eta nolakoak izan dira honaino ailegatzeko negoziazioak?
Ikasle hauen sarbidea UNEDen eskuetan dagoenez, haiekin izan dira negoziazioak. Aurrena, Bergarako UNEDekin; sentiberatasun handia agertu zuten. Zailena Madrilekoekin etorri zen. Onartu behar izan zuten ikasle hauek ez zirela zertan espainiarrak izan ateak zabaltzeko, guk geure hizkuntza dugula eta proba hori euskaraz egin behar zela, ez zutela zertan espainola erabili. Hori ez da hain erraza izan. Bilera asko eta asko egin ondoren lortu da. Urteetako lana izan da, isilpekoa.

Iazko saioa zer moduz atera zen?
Zailagoa izan zen aurtengoa baino. Itzulpenak ez ziren oso onak izan, eta Iparraldeko gazteak ere ondo preparatu gabe etorri ziren. Aurten, berriz, urtean zehar proba honetarako preparatzen aritu dira. Aurten egonkortu da prozesua, baina hurrengo urtean gehiago egin behar dugu.

Hala ere, ikasleek eurek esan dute Espainiako programa berandu samar jaso dutela, eta alde batzuk badituela Frantziakoarekiko, letren alorrean batez ere…
Horregatik datorren ikasturtean irailean hasi nahi dugu lanean. Ohiko ikastaroez gain, selektibitaterako has daitezela. Azterketa ereduak aurrez eduki ditzatela adibidez. Egia da zientzietako gaiak errazagoak direla »berdintsuagoak diren heinean», gainerakoak baino, estatuak daudelako tartean.

Hegoaldean karrera batzuetako azken ikasturteetan, batez ere, erdara askotxo ageri da. Hori ere oztopoa al da hauentzat?
Bai, euskara ez dago oraindik bermatuta gure unibertsitatean. Alor horretan asko geratzen zaigu egiteko, eta oztopo hori badago. Gainera, Iparraldeko ikasleek, ikasketak euskal lerroan egingo badituzte ere, pentsatzen dute: "Moldatuko naiz? Kalean espainolez egin behar dut". Baina hori da gure errealitatea.

Nafarroa Garaitik Portugaleteraino, Lapurditik igarota
Denak ez ziren Iparraldekoak. Ekaina hasieran Portugaleten selektibitatea egin zuten Bernat Etxepare ikastolako hamabi ikasleetatik, bederatzi lapurtarrak ziren eta gainerako hirurak, nafarrak. Horietatik bi, alabaina, Espainiaren mendeko Nafarroakoak ziren. Bata, Urdazubikoa; bestea, Luzaidekoa. Arrazoiren batengatik ala bestearengatik, Iparraldean burutu dituzte ikasketak hegoaldetar horiek, eta orain, Estatu Espainiarreko unibertsitate batean sartu ahal izateko, Portugaleten egindako selektibitatea eta Frantziako baxoa gainditu beharko dituzte. Eta gaitzerdi. Orain urte bi, Parisera jo beharko zuketen azterketa egitera, ofizialki espainiarrak izan arren. Zenbait gauza Euskal Herrian baino ez dira gertatzen.


Azkenak
Herrialde Katalanetako herririk turistikoenak, eskuin muturraren bozen biltoki

Kataluniako azken hauteskundeetako eta Europako hauteskundeetako emaitzetatik abiatuta, presio turistiko handiena bizi duten Herrialde Katalanetako herrietan eskuin muturraren botoak nola egin duen gora aztertuko dugu.


Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu
Puigdemontek nola egin zien iskin poliziei?

Carles Puigdemonten ihesaldiaren bertsio bat kontatu du La Vanguardiako kazetari Mayka Navarrok, "iturri ofizialetatik lortua". Lastozko txapelak, gurpildun aulki bat eta hiru ibilgailu erabili zituzten mossoak nahasteko. Puigdemontek “gaur edo bihar” hitz... [+]


2024-08-09 | Euskal Irratiak
Baionako Euskal Museoak ehun urte bete ditu aurten

Mende batean, Baionako Euskal Museoak izan duen bilakaeraz erakusketa berezia sortu dute. Argazki, tindu edo objektuak ikusgai dira. 1924an William Boissel Bordaleko militarrak bultzatu zuen museoaren sorrera, "euskal herri tradizionalaren" ondarea babesteko... [+]


Sustantziarik gabea

Egia esan, pena ematen dit kritika honi izenburu hau ipintzea. Bizeten Carmen oso opera ederra da, sentimendu unibertsalak jorratzen dituena, hala nola pasioa, jeloskortasuna, maitatuaren posesioa, independentzia... Eta hori guztia musika-lan bikaina oinarri hartuta. Baina... [+]


Gasteizko jaietan izandako bi bortxaketak salatu dituzte

Bi bortxaketa eta beste sei erasoren salaketa zuzenak jaso ditu Gasteizko Mugimendu Feministak. Elkarretaratzea egin du erasoak salatzeko txosna gunean, ostegunean. Gasteizko Udalak elkarretaratzea ostiralean 11:00etan egin du. Erasoen harira ez dute inor atzeman, momentuz.


Euskal Herriko ikurrak kendu dituzte Atarrabiako pilotalekuan, Nafarroakoa izan ezik

Martxoaren 5ean zabaldutako auto batek armarria “kentzea edo ezabatzea” agindu zuen, “jarrera politiko baten aldeko posizionamendua” dela eta “neutraltasun politikoaren aurka” egiten duelako. UPNk jarri zuen salaketa, eta Atarrabiako alkate... [+]


Lodifobia eta patologizazioa Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean

Bizkaiko e28 koordinadorak salatu du kide trans lodi batek eraso lodifoboa pairatu duela Gurutzetako ospitaleko Genero Identitatearen Unitatean.


2024-08-09 | ARGIA
Uda honetan irakurtzea merezi duten sei liburu

ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.


2024-08-09 | Axier Lopez
UPNk eta PSNk ez dute lortu Raimundo el Canastero zentsuratzea Tafallan

UPNk mozioa aurkeztu du Tafallako udalbatzan gobernu taldeari eskatzeko bertan behera utz dezala Raimundo el Canastero musika taldearekin zuen kontratua jaietan kontzertu bat egiteko. Lizarrako jaietan izandako polemikaren ondoren etorri da zentsura eskaera. PSN batu zaio... [+]


2024-08-09 | Axier Lopez
Beste milioi bat euro eman die Jaurlaritzak erdarazko hedabideei

Kultura eta Hizkuntza Politikako sailak nagusiki gaztelania darabilten hedabideetan "euskarazko albisteak areagotzeagatik" diru-laguntzak banatu ditu beste urte batez. Ia milioi bat euro banatu dute Noticias, Gara eta Vocento hedabide taldeen artean, artikulu batzuk... [+]


Ertzain bat atxilotu dute homizidio saiakera egotzita, lan orduetatik kanpo hiru pertsonari tiro egiteagatik

Ertzaintzak ertzain bat atxilotu du, hiru pertsona hiltzen saiatzea egotzita. Agentea lan orduetatik kanpo zegoen, eta deklaratu zuen bere buruaren defentsan egin ziela tiro furgonetan zihoazen ustezko hiru lapurri. Ertzaintzaren ikerketaren arabera, gezurra da deklaratu duena.


Sardiniak ezetz esan dio kolonizazio energetikoari

Haize-erroten eta eguzki-plaken ezarpen zabalarekin kezkatuta, populazioa "espekulazio energetiko" gisa kalifikatzen duen joera bati aurre egiten ari da.


2024-08-08 | ARGIA
Venezuelako Askapenaren brigada
“Herriak eta gobernuak ez dute atzerapausorik onartuko”

Venezuelan dauden Askapena talde internazionalistaren brigadistekin hitz egin du ARGIAk, hauteskundeen osteko egoeraz eta etorkizunaz.


2024-08-08 | ARGIA
Puigdemont Kataluniara itzuli da zazpi urteren ondoren, eta berriz ere desagertu da

Carles Puigdemont erbestetik itzuli da Kataluniara zazpi urteren ondoren. Salvador Illaren inbestidura saiora joan baino lehen, Bartzelonako Garaipenaren Arkuan hitzaldi labur bat eman du milaka lagunen aurrean. Poliziak Puigdemont atxilotzeko agindua du, baina ez du lortu... [+]


2024-08-08 | Sustatu
Twitterren alternatiben analisia: Bluesky, Mastodon eta Threads

Elon Musk-en jarrera ultra eta toxikoak egunetik egunera agerikoago izanik, X/Twitter noren eskutan dagoen edozeinek ikusten du. Berriz ere egunotan sare horretatik alde egiteko deiak eta agurrak ikusten ari gara, eta horren harira artikulu interesgarria irakurri dugu Electronic... [+]


Eguneraketa berriak daude