Makina bat kontu
Sumendia Hego Poloan
Lanak Laurence M. Gould itsasontzian burutu dira eta AEBetako eta Kanadako ikerlariek parte hartu dute. Aurkikuntza ausazkoa izan zen, orain urte batzuk Larsen B deituriko izotz-plaka zergatik erori zen aztertzen ari baitziren.
Esku artean ditugun datuen arabera, sumendiak 700 metroko altuera du »itsas hondoko erreferentzia hartuz», eta itsas maila baino 275 metro beherago dago. Sumendiaren konoak 1,5 kilometro kubiko harkaitz dituela kalkulatzen da. Sumendiaren lehenengo arrastoak hainbat itsas marineli esker lortu ziren, haiek itsasoko urak zuen kolore arraroa hainbatetan aipatu baitzuten. Dena den, 2002ko urtarrilean sonarraren bidez irudikatutako mapetan, glaziarren joan-etorria oztopatzen ez zuen egitura zentrukide eta simetriko baten berri eman zen. Hortaz, geologia egitura berri baten aurrean gaudela uste da.
2004ko apirilean zientzialariek bideokamerak, tenperatura-zundak eta harkaitzak ateratzeko sistemak erabiliz, sumendiaren gainazala hainbat espeziek kolonizatu duela ikusi da. Hala ere, harkaitz beltza azaltzen den lekuetan espezierik ez dagoela ere ikusi da eta honen arabera laba ez oso aspaldi isurtzen zela frogatu ahal izan da.
Harkaitzak dragatzeko sistemen bidez harkaitz basaltikoak hartu dira eta tenperatura zunden bidez puntu bero asko detektatu izan da.
Datu hau Energiaren Nazioarteko Agentziak (ENA) eman du eta kezkagarriagoa dena ere bai, hots, energia berriztagarrien kontsumoa 1970. urtean % 4,6 zen bitartean, 2001ean %5,5 baino ez da izan. Beraz, oso gutxi hazi da aipatu urte-tartean eta horren errua estatuek egindako inbertsioei egotzi diete: 1987tik. gaurdaino estatuek ikerketa-gaietan inbertitutakoaren % 7,7 baino ez da izan energia berriztagarriei dagokiena. Emandako datuak ez dira homogeneoak estatu guztietan. Adibidez, Alemania da, alde handiz, energia berriztagarrien arloan aurreratuen dagoena eta gainerako herrialde aurreratuak batezbestekotik behera daudenez, Bonn-en aurkeztutako gogo onak estatuen borondatepean geratu dira.
"Pictura est laicorum literatura", utzi zuen Umberto Ecok idatzita, Il nome della rosa eleberrian. Irudien bidez mintzatzen da herria, hitzez baino maizago. Artearen funtzio narratiboa nabarmena da Erdi Aroko irudietan, egungo begiekin zail gerta daitekeen arren haiek... [+]
“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]
Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.
Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]
Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]
Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]
Valentziako tanta hotzaren kudeaketa txarrak aldaketa ekarri du muturreko eguraldiagatik izan daitezkeen alerten inguruan, “neguko” lehenengo denboraldian agerian geratu den bezala. Hego Euskal Herrian ibaiek gainezka egingo zutelako mehatxuaren aurrean, hainbat... [+]
Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]
2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]
Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]