Eskola Publikoa Nafarroan: Aldarrikapenen jaia

  • Nafarroako Euskal Eskola Publikoak D ereduaren gorakada handia ospatu ahal izango du ekainaren 6ko jaian, baina euskarazko irakaskuntzak oztopo eta eraso ugariri aurre egin behar izaten die oraindik ere Foru Erkidegoan.

2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Sortzen-Ikasbatuaz Euskal Eskola Publikoaren aldeko elkarteak Nafarroako 41 ikastetxetan ordezkaritza du eta Foru Erkidegoan irakaskuntza publikoa aukeratu duten 9.000 ikasleetatik 8.000 inguru 41 ikastetxe horietan daude. Unibertsitatera bitarteko irakaskuntzan euskaraz ikasteko eskubidearen alde egitea du xede elkarteak, ahal denetan D eredua hobetsiz eta zonalde ez euskaldunean A eredua »euskaraz ikasgai bakarra duena» bultzatuz.

%34 D ereduan

Lan horren ordainetan, sekulako igoera izan du D ereduko matrikulazio kopuruak azken 15 urteetan. Duela hamar urte, adibidez, irakaskuntza publikoan %22,81ek D eredua hautatu zuten; egun, haur eta gazte nafarren %34 daude matrikulatuta euskarazko ereduan. Nafarroako gobernuak zonalde ez euskalduna bezala ezagutzen duen lekuetan ezin da euskara hutsezko eskola publikorik sortu, baina bertan, eta ikasgai guztiak gazteleraz dituen G ereduaren gainbeheran, A ereduak gehiengoa du portzentaje handi batean. «Argi dago, beraz, gizarteak zer eskatzen duen», dio Sortzen-Ikasbatuazeko Nafarroako koordinatzaile Kristina Andresek.

Baina Nafarroako gobernuak ez die eskaera horiei jaramonik egiten. Izan ere, D ereduko ikastetxeek betidanik izan dituzte oztopoak aurrera atera ahal izateko. Alde batetik, 1996ko Euskararen Legeak nafarrak hizkuntza erabileraren arabera banantzen ditu, euskaldunak diskriminatuz. Jakina denez, zonalde euskalduna, zonalde mistoa eta zonalde ez euskalduna bereizten ditu Foru Erkidegoko gobernuak eta azkeneko zonalde horretan ez du D ereduko eskola publikorik eraikitzen. Kristinaren esanetan, «legeak berak sekulako erasoa egiten digu eta ez pentsa zonalde ez euskaldunak Erribera soilik hartzen duenik; Iruñetik kale bakar batera dauden herrietan ezin da euskarazko hezkuntza publikoa jaso».

Gainera, administrazioak legea ez duela betetzen salatzen du: A ereduan, esaterako, nahiz eta legeak euskara derrigorrezko ikasgaia dela dioen, hautazkoa balitz bezala hartzen da: «Administrazioak daraman hizkuntza politikak jarrera kontrajarrietara eraman gaitu; edo euskararen alde edo euskararen kontra zaude. Egiten duen guztiak behin eta berriz gure eskubideak aldarrikatzen ibili behar izatera behartzen gaitu».

Adibide gisa, %0,9ko eskaera egonda ingelesezko aurre-eskola ireki berri dute Iruñean, euskarazkoa zabaltzeko %39ko eskaera zegoen bitartean; lehen hezkuntzatik aurrerako finantzazio publikoa «lotsagarria» dela dio Andresek; bigarren hezkuntzan ordutegi aldetik diskriminatu egin dute D eredua eta Lanbide Heziketan ez dago euskarazko irakaskuntza publikorik. Hala ere, etorkizun baikorra ikusten dio Euskal Eskola Publikoaren aldeko lanari; hori bai, UPNren gobernuaren politika ikusita, beste alderdi politikoetan dute itxaropena Sortzen-Ikasbatuazeko kideek.

Geltokiz geltoki

Iruñeko Takonera parkean ospatuko du Sortzen-Ikasbatuazek bere festa. Urtero eskola desberdin batek prestatzen du eta aurten Atarrabiako Atargi eskola arduratuko da jaiaz. Antolakuntzako kide Edurne Salinasen hitzetan, beste behin ere, «Euskal Eskola Publikoa hor dagoela aldarrikatuko dugu, Nafarroako jende kopuru handi batek aukera horren alde egin dugula jakinarazteko eta Administrazioari eskola publikoarenganako arreta handiagoa eskatzeko». Euskarari bidea eginez izango da edizio honetako leloa eta logotipoa, berriz, tren bat, euskarari bidea egiteko oraindik asko dagoelako: «Geltokiz geltoki, euskara ikasiz eta euskaraz mintzatuz, Eskola Publikoaren barruan aurrera egiten ari gara». Iaz 15.000 lagun inguru gerturatu ziren eta aurten kopuru hori errepikatzea espero dute. Jendea erakartzeko, dantza, bertsolaritza, herri kirolak, musika eta beste hamaika ekitaldi antolatu dute.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Hezkuntza
2024-07-24 | Tere Maldonado
Hezkuntza sailburuari gutun irekia I

Pedrosa andere agurgarria:

Zorionak, Hezkuntza sailburu izendatu zaituztelako. Ez da ardura berria zure gainean izango duzuna aurrerantzean. Ederto ezagutu behar duzu Hezkuntza Saila, lau urte sailburuorde eman ostean. Ikasturtea bukatuta, kontu batzuk gogoratu nahi nizkizuke... [+]


Emakume katedradunen kopurua nabarmen handitzea izango da EHUren helburua datozen lau urteetan

Lan kategoria altuenetan %22 dira emakume katedradunak gaur egun, eta soldata arrakala %7koa da. Berdintasunerako IV. Plana aurkeztu dute, eta Eva Ferreiro errektoreak adierazi du EHU “erreferentea” dela genero politiketan.


2024-07-10 | Bea Salaberri
Zer egin nahi duzu geroan?

Badirudi hamasei urteko semea buruhauste handirik gabe ari zaigula batxilergoaren ondotik jarraituko duen bideari buruzko gogoetak egiten. Batean, batxilergoko gai berezien hautaketari buruz hitz egiten digu, bestean, egin beharko dituen pausu administratiboei buruz, galderarik... [+]


Ikasmateriala erosteko familientzako laguntzak DBHko bigarren ziklora zabaldu ditu Jaurlaritzak

DBH 3 eta 4. mailako ikasleek datorren ikasturtean beharko dituzten ikasmaterialak diruz lagunduko ditu Eusko Jaurlaritzak lehenengo aldiz, EHIGE Euskal Herriko Ikasleen Guraso Elkartearen aldarrikapen historikoari erantzunez. Seme-alabak maila horietan dituzten familiek, beraz,... [+]


Hamar urtetan EAEko ikastetxeen %20 ixteko arriskua dagoela ohartarazi dute

EAEko ikasleen erdiak baino gehiagok eskola partikularrak jasotzen dituela eta jatorri migratzaileko ikasleak gehien segregatzen dituen Espainiako Estatuko bigarren erkidegoa EAE dela ere adierazi du Esade EcPol erakundeko Lucas Gortazarrek, EHUren udako ikastaroetan.


Gazteak teknologiaren ikuspuntu kritiko eta arduratsuan hezteko proiektuaren alde bozkatzeko azken eguna

Gazteen artean teknologia libreen ezagutza zabaltzeko “Digitalizazio arduratsua” proiektua prestatzen ari dira Baionako Etxepare Lizeoa eta Iametza. Gipuzkoako Foru Aldundiaren “Ideiak2024” aurrekontu parte-hartzaileetara aurkeztu dute egitasmoa. Gaur da [+]


2024-07-09 | UEU
Katixa Dolhare Zaldunbide
“Literatura hezkuntzaren zimendua da”

Euskara eta euskal literatura, programaketatik ikasgelara jardunaldia antolatu dute elkarlanean Seaskak eta UEUk Baionan, Udako Ikastaroen barruan, eta bertan parte hartuko du Katixa Dolhare Zaldunbidek. Ezpeletan sortu zen 1982an, Lapurdin, eta familiarekin Nafarroa Beherean... [+]


Barañaingo Alaitz BHIk Batxilergoko D ereduko bigarren lerroa izanen du datorren ikasturtean

Hezkuntzak aurreikuspena zuzendu eta onartu du institutuak Zientzia, Humanitate eta Gizarte Zientzien Batxilergoko lehen mailan bi talde izaten jarraitzea.


Hezkuntza Sailean, euskara eskubide?

Ekain amaieran, Hezkuntza Sailak ehunka irakasle funtzionario izendatu ditu: praktikaldia egitea falta dute, bai eta, irailetik aurrera, mediku-azterketa ere.

Azkeneko deialdian, mediku-azterketa azpikontratatu egin zuen Hezkuntza Sailak. Azpikontratatu zuenean,... [+]


“Haurren parte-hartzeak ezin du izan eserita eta hitzaren bidez bakarrik”

Zein egitura behar ditugu herrian, haurrek herriko erabakietan parte har dezaten edota beharren bat badute bideratzen jakin dezaten? Galderari tiraka esperientzia pilotua egin dute lau herritan eta emaitza ezberdina izan da lauretan. Prozesua gidatu duen Oinherri Herri... [+]


Lan kontuekiko (des)konexio digitala nola kudeatu irakasleek?

Irakaslea zara eta lanordutan nahiz lanorduz kanpo, berehala erantzun beharreko mezuz josten zaituzte ikasleek, haien gurasoek, ikastetxeko zuzendaritzak, lankideek? Deskonexio digitalaren beharraz gogoetatu dugu, Aitor Idigoras irakaslearekin: "Ateak ixten eta mugak... [+]


Eguneraketa berriak daude