Bero-beroan


2021eko uztailaren 27an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Elkarrizketa giroa hauteskundeen biharamunerako

Egoera politikoa lupaz jarraitzeko gisakoa da. Euskal Herriko politikagintzan azken lauzpabost urteetan sekulakoak gertatu badira ere, gatazka politikoak enzefalograma bertsua erakutsi du, aldaketa hutsalekin. M-14az geroztik, mugimenduak ageri dira euskal politikaren esparruan, besterik ezean, sakonekoari baino itxurari lotuagoa bada ere. HZ legez kanpo jartzearekin, egoera bere bertsuan dela diote askok, baina HZren baliogabetzeak euskal gizartean eragindako erreakzioek, zirrikitu guztiak ez daudela itxita erakusten dute. Interpretazioak interpretazio, ETAk ere urtebete darama inor hil gabe. Ekainaren 13a hortxe da, baina hemen garrantzi handiagoa hartuko du biharamunak, eta ez emaitzengatik: ekainaren 17an Elkarrik bere bake mahaiaren proposamena utziko du Hegoaldeko bi legebiltzarretan eta uztailaren hasieran urtebete beteko da Nazio Eztabaidaguneak bere ibilbideari ekin zionetik. Aste horietan behintzat, badirudi elkarrizketa giroa nagusi izango dela euskal politikagintzan.



Otegi Antso III.aren Udalbiltzako ekitaldian

EAJk eta EAk gidatzen duten Udalbiltzak, Antso III. errege nafarraren milurtekoa ospatzeko ekitaldia egin zuen Higer lurmuturrean, Hondarribian. Bertan izandako politikarietatik, bi nabarmendu ziren, bata Ibarretxe lehendakaria, ohikoan ez delako Udalbiltzaren ekitaldietan izaten, eta bestea Arnaldo Otegi, Batasunako buruzagia, zeinaren agerpena keinu gisa hartu den.


Errepublikazaleen agerpena Espainian

Espainiako Felipe printzearen ezkontzak monarkiari emandako haizearen ondorioz, ahots errepublikazaleak ere atera dira Espainia aldean. Besteak beste, Julio Anguita IUko koordinatzaile ohiak iragarri du dagoeneko, ekainaren 19an Sevillan Errepublikaren aldeko Batasun Zibikoa mugimendua aurkeztuko dela Espainiako III. Errepublika aldarrikatzearen alde. Espainian monarkia eta errepublikaren arteko eztabaida saihestezina dela diote gero eta ahots gehiagok eta horren adierazle izan daiteke El Mundo egunkariak gai hau jorratzen duen Jesus Cachoren artikulua zentsuratu izana. Pedro Jotaren egunkaria txukun agertu da monarkiaren begietara, baina eskas bere baitan dituen irakurle liberal askoren begietara. Zentsurarekin maiz gertatzen den bezala, gainera, era honetan artikuluak oihartzun handiagoa izatea lortu du.


Lapikoa borborka, baina ez Europarekin

Egoera errepikagarria bizitzen ari gara Europako Batasuneko hauteskunde hauetan. Batetik, oraingoz behintzat, herritarrek Europako Legebiltzarrarekiko erakusten duten urruntasunagatik; bestetik, HZren zerrendaren baliogabetzearekin duela urtebeteko udal hauteskundeetan eta Espainiako orokorretan AuB eta Bergarako Ekimenaren zerrendekin gertatu zenagatik. Bilboko manifestazioak berriz erakutsi du, Europako gaiekin dagoen urruntasunari kontrajarriz, ezker abertzaleko zerrenden ilegalizazioa hurbiltasun itzelarekin jarraitzen dela Euskal Herrian, bai hauen alde edo aurka egiteko. Hoztasunari aurre egin nahian bozkatzera deitu du bero-beroan Juan Jose Ibarretxe lehendakariak, baita HZri ere, eta Balza Herrizaingo sailburuak, HZren aldeko ekitaldien aurka ez dela oldartuko aurreratu du. Iragan udal eta orokorretan ere balio zezakeen iritzi guztiak direla defendagarriak. Bizi den hitzezko giro berriaren adierazle bat gehiago.


Europako adituen bisita

Hizkuntza Gutxituen Ituna betetzen den egiaztatzeko asmoz Europako Kontseiluko aditu taldea etorri zen joan den astean. Hego Euskal Herriko euskalgintza, irakaskuntza, instituzio eta hedabideetako arduradunekin izan zituzten hizketaldiak. Espainiako Gobernuaren eskutik informazioa eskuratzen badute ere, bertatik bertara ezagutu ahal izan dute egoera orain. Lortutako informazioa Euroitunarekin alderatuko dute eta urte honen bukaera arte landuko dute bildutakoa. Ondoren, Europako batzordearen aurrean aurkeztuko dute. Adituek balorazio handirik egin ez badute ere, momentuko inpresio batzuk adierazi dituzte. Nafarroan informazio kontrajarria jaso dutela azpimarratu dute eta EAEko hizkuntza eskubideen egoera definitzea ez dela batere erraza esan dute, eredua mistoa baita.


Selektibitatea euskaraz Iparraldekoek

Iaz Iparraldeko 11 ikaslek egin zuten selektibitateko azterketa Euskal Autonomia Erkidegoan. Aurten berriz, 32 ikaslek egin dute azterketa hori Portugaleten. Ekainaren 2an eta 3an egin dituzte frogak Portugaleteko UNED-eko egoitzan. Iraileko selektibitate frogan ere Iparraldeko ikasleak izatea espero da.


Euskararen datu basea Interneten

Sei elkarteak eta Aztiker Soziologia ikerguneak Euskararen Datu Basea »EDB 1.0» sortu dute. Webgunearen sortzaileen helburua euskararen egoeraren inguruko datuak datu-base bakar batean biltzea eta Euskal Herri mailako datuak osatu eta erabili ahal izatea da. Euskararen ezagutza, erabilera eta matrikulazio datuak eta eraginkortasun indizeak bildu dituzte, mapa eta irudi grafikoen bidez bilaketa erraztuz. Helbidea: www.sortu.org/edb.


Lazarragaren eskuizkribuaren transkripzioa sarean

Duela gutxi aurkitu den Juan Perez de Lazarragaren eskuizkribua errazago irakurtzeko moduan jartzeko intentzioarekin transkribitu du Iñigo Landak. Euskaraz idatzitako bertso, kanta eta maitasun istorioen transkripzioan ez dira ageri ohar filologiko, literario eta historikoak. Helburua literaturazaleek idazkia erosoago irakurtzea izan da. Helbide honetan aurkituko duzue lana: www.armiarma.com/klasikoak/lazarraga.


Andorrako euskal etxeak urtebete

50 bazkide ditu iaz abian jarri zen Andorrako Euskal Etxeak, horietatik batzuk euskaldunak eta beste batzuk andorratarrak eta kataluniarrak. Euskarazko eskolak ere ematen dituzte eta hogei ikasle ari dira ikasten. Ikasgelan, kataluniarrak eta andorratarrak gehiago dira euskaldunak baino. Andorran 300 euskaldun bizi dira gaur egun.


Azkenak
Gure gorputza gudu zelai bat da

Azaroaren 25ean, Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Egunean, Steilas sindikatuko Idazkaritza Feministak kartel bat argitaratu du: Gure gorputza gudu zelai bat da du leloa, eta Hego Euskal Herriko ikastetxe guztiek jaso dute. Gatazka armatuetan emakumeek eta adingabeek... [+]


“Irtenbidea Polizia kopurua handitzea balitz, arazoa jadanik konponduta legoke”

Albiste izan da Gasteizko Errota auzoa azken asteetan, urriaren 8az geroztik delinkuentziaren aurkako eta segurtasunaren aldeko mobilizazioak burutzen baitituzte zenbait auzokidek asteartero, bi lonja huts okupatu zituzten gazte migratzaile batzuk jo-puntuan jarrita. Inguruan... [+]


2024-11-25 | ARGIA
A-25: mugimendu feministak gizonei dei egin die konplizitatea eta justifikazioa desagerrarazteko konpromisoa hartzera

Azaroak 25 Indarkeria Matxistaren Aurkako Nazioarteko Eguna da. Mugimendu feministak Bilbo, Iruñea, Gasteiz, Donostia eta Baionan mobilizazioak egingo ditu. Mugimenduak argitaratu duen manifestuan, 2024an Euskal Herrian eraildako bost emakumeak gogoratu dituzte. Aurtengo... [+]


Udazkena agurtzen negua besarkatzeko

Abenduak hostoen kolore marroia dauka: lurrean, intxaurrondo biluziaren azpian, geratu diren hostoena. Intxaurrondoak bukatu du bere zikloa. Atseden hartzera doa: zuztarrak indartuz, elikatuz, nutritzea du helburu. Barrura begira, barrenak osatzeko garaian dago, orain arte egin... [+]


2024-11-25 | Iñaki Sanz-Azkue
Sugandila bat “ezer ez dagoen lekuan”

Asko hitz egiten da basoaz azken aldian. Basoak berreskuratzeaz, basoak sortzeaz eta basoaren hedadura zabaltzeaz entzungo duzu sarri. Eta ekintza ona izan daiteke zalantzarik gabe, ekosistema moduan duen balioa handia delako. Baina, basoari jartzen diogun atentzio eta indar... [+]


2024-11-25 | Jakoba Errekondo
Birigarroak zirinetan heriotza

Datozen 100-150 egunak erdi lo negukatzen igaroko dituzte landare askok. Beren jakiak sortzeko nahitaezkoak dituzten hostoak askatu eta aurreko 200-250 egunetan metatutako erreserbei esker biziko dira.


2024-11-25 | Garazi Zabaleta
Gaztaina feria basaburuan
Gaztainadiak eta gaztainaren kultura protagonista

Nafarroako beste zenbait herritan bezala, duela lauzpabost urte hasi ziren Basaburuan gaztainondoen inguruko lanketarekin. “Bertako gaztain barietateei lotutako ikerketa abiatu zuen Nafarroako Gobernuak, eta orduan hasi zen hemengo herrietan ere gaztainaren historia... [+]


Funtsezkoa jendea da

Mundu-mailan antifeministak eta arrazistak diren gorroto-diskurtsoak larriki areagotzen ari diren testuinguruan bizi gara. Mundu zabalean sare sozialek zein agenda
politikoek txertatzen dituzte eskuin-muturreko narratibak. Arrazismoa eta antifeminismoa tokian tokiko... [+]


Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


Eguneraketa berriak daude