Gure auzokide berriak

Kemal Nafarroako Ospitalearen beilatokian dago. Mul hil baita, herrikidea, duela lau bat urte Senegaletik etorria. Laketzen hasia zen Iruñean, baina biriketako min gaizto batek ustekabean eraman du. Kemali banan-banan etortzen zaizkio gogora Mulek izan dituen lan guztiak: eraikuntzan peoi, banaketari, sasoiko nekazari Erriberan… eta, azken boladan, Iruñerriko galdategi batean langile. Orain, senegaldar multzo handixkoa azken agurra ematen ari zaio. Denak gizonezkoak dira. Emakumeak eta seme-alabak sorterrian gelditzen baitira, senarra noiz itzuliko zain. Denen artean, sosa paratu dute, hilkutxa erosi eta gorpua Afrikaraino hegazkinez garraiatzeko. Han ehortziko dute, maindire zuri batean bilduta, zuzenean lurrean, hilkutxarik gabe. Iruñean ez baitago musulmanendako hilerririk.

Melania ekuadortarra kutxazain ari da supermerkatuan eta, asteburuetan, ostalaritzan. Babes ofizialeko etxebizitza erosi du Buztintxuri auzo berrian. Hasieran, bera bakarrik etorri zen, familia han utzita. Antzera jokatzen dute Ekuador, Kolonbia, Errepublika Dominikarra eta Perutik etorritako emakumezko gehienek. Behin lana aurkituta »soldata apal apaleko lanak, bidenabar erranik», lehenbizi senarra ekartzen dute eta, gero, seme-alabak. Orain arte, etxeko lanetan aritu da gehienik, eta haurrak eta zaharrak zaintzen ere bai. Igande arratsaldetan, bere herrikideak hiriko zenbait tokitan elkartzen dira kirol pisten arrimuan. Gizonezkoak "peloteoan" aritzen dira »futbolean» eta emaztekiak solasean. Ikasteko adinean dauden seme-alabak, oro har, ikastetxe publikoko gaztelerazko ereduetan ari dira eta ez dira gutxi ikastetxe erlijioso batzuetan ari direnak, uniformearen dirdirak erakarrita.

Lamia pozik dago, sekulako ahalegina egin ondoren lana aurkitu eta anaien etxetik alde egin duelako. Marokoarrak dira. Anaiek behartu zuten buruzapia jantzi eta erlijio arau estuak betetzera, eta arabiar batekin ezkonarazi nahi zuten, gainera. Orain, Lamia eta bera bezalako emakume musulmanak bi bazterketa jasaten ari dira. Arrotzak dira Iruñeko gizartearen begietan eta arrotzak ere beren kulturako jendearentzat, arau santua hausteagatik. Dena den, ez da samurragoa buruzapia daramaten emakumezkoen egoera, bereziki emakume helduena. Senarrak deituta etortzen dira Iruñera eta oso gutxitan ateratzen dira kanpora. Pare bat urte pasatuta ere, ez dira batere ongi moldatzen gazteleraz. Ez dute inongo harremanik beren girotik kanpo. Gainera, buruzapia eramatea sekulako oztopoa da lana aurkitzeko, hemengo gizarte itxiak ez baitie lanik eman nahi. Hori dela eta, Khatibari senarrak baimena eman dio, behar izanez gero, lanean buruzapia kentzeko.

Gero eta gehiago dira, oraindik ez baita bukatu berrogei urtetan gertatzen ari den bigarren etorkin olde handia. Lehenbizikoa 60ko hamarkadan izan zen. Orduko hartan Andaluzia, Extremadura eta Gaztelako jendeak Iruñea izugarri handiarazi zuen, barne migrazioak lagundurik. Baina, ez legoke gaizki gogoratzea, orain dela berrogei urte arte, jendeak samaldaka atera behar izan duela gure herrialdetik, gurean bizimodua ateratzeko modurik ez zegoelako. Beharbada, horrexek pixka batean apalaraziko du gure harrotasuna eta lagunduko digu Kamel, Mul, Melania, Lamia, Khatiba… bestela hartzera. Gure auzokide berriak baitira, iruindar berriak, alegia.


Azkenak
Bonus track: non dago saria?

Jan-edanean zeuden denak, itxuraz alai, baina baten bat urduri zebilen aperitibo eta aperitifa artean. Bigarrenez jasoko zuen saria, baina eskuetan edukiko zuen lehenbizikoa izango zen. Eta urduri zegoen, oroigarriak bulegora heldu beharra zeukalako, joder. ARGIA Sariak ez dira,... [+]


Argia Sarien kronika
Galga azkartasunari

Gauzak bizi eta azkar aldatzen badira ere, zenbait kontu ez dira aldatzen: Argia Sarien ekitaldia da horietako bat. Horixe esan dio kronikagile honi beharrera etorri den kanpoko kazetari batek, ARGIA asko aldatu dela esatearekin batera, sari-banaketa hasi aurretik. Onerako ari... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Ikus-entzunezko Argia Saria: EITB Kultura

EITB Kultura telebista saioak jaso du Argia Saria euskal kulturgileen lana bistaratzeagatik, Euskal Herriko txoko guztietako proiektuak telebista publikora ekartzeagatik, eta egiten duten kalitatezko ikus-entzunezkoagatik. Saria Leire Ikaranek eta Kerman Diazek jaso dute, Berde... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Prentsako Argia Saria: Irutxuloko Hitza

Prentsako Argia Saria Irutxuloko Hitza-rentzat izan da, eskuin muturraren igoerari egindako jarraipenagatik eta talde erreakzionarioen benetako aurpegia erakusteko kalean hor egoteagatik. Aurten 20 urte beteko ditu Donostiako hedabideak. Aizpea Aizpurua, Andrea Bosch,... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Entzunezko Argia Saria: BaDA!bil podcasta

Entzunezko Argia Saria BaDA!bil podcastak jaso du, Hiru Damatxo ekoiztetxeak ekoitzitakoa, eta Gerediaga elkarteak eta EITBk finantzatutakoa. Podcastak kulturgintzan dabiltzan lau mahaikidez osaturiko bost mahai inguru jaso ditu Durangoko Azokaren bueltan. Saria jaso dute Amets... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Merezimenduzko Argia Saria: Ene Kantak

Hamabost urteotan gazteenen artean euskara sustatzeko egindako lanagatik eta lortutako arrakastagatik,  Merezimenduzko Argia Saria Ene Kantak proiektuarentzat izan da. Saria Nerea Urbizu, Fermin Sarasa eta Jesus Irujok jaso dute.


2025-01-31 | ARGIA
Urteko kanpaina onenaren Argia Saria: Altxa Burua

Seme-alabek lehen mugikorra izateko adina atzeratzeko eskolaz eskola egindako lanagatik eta lortutako emaitzengatik, ikastetxeak mugikorrik gabeko arnasgune izateko borrokagatik, kanpaina onenaren Argia Saria guraso elkarteek osaturiko Altxa Burua ekimenarentzat izan da... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Interneteko Argia Saria: Oroibidea

Galtzaileen herri ondarea sarean jartzeko erakunde publiko batetik egindako ahaleginagatik, ahots gabeen ahotsa entzuteko aukera emateagatik, eta batez ere, Nafarroak aitzindari izaten segi dezan oroimen historikoa berreskuratzeko bidean, Interneteko Argia Saria Nafarroako... [+]


2025-01-31 | ARGIA
ARGIAko lantaldearen mezua: Mundu ilunean, ARGIA gehiago

Onintza Irureta Azkunek egin du hitzartzea ARGIAko lantaldearen izenean:

"ARGIAko komunitatea osatzen duten milaka lagunetako batek berriki adierazi digu batzuetan ARGIA iluna dela, barruak mugiarazten dizkion albiste gogorrak daudela. Lan ona egiten dugula, baina... [+]


2025-01-31 | ARGIA
Banatu ditugu euskarazko komunikazioaren 2025eko Argia Sariak

Sei sari banatu ditugu aurten: ikus-entzunezko saria EITB Kultura telebista saioari eman zaio, prentsako saria Irutxuloko Hitza Donostiako hedabideari, entzunezko saria BaDa!bil podcastari, interneteko saria Oroibidea bilatzaileari eta komunikazio kanpaina onenaren saria Altxa... [+]


Calexit, Kaliforniaren independentzia bilatzen duen ekimena

Ekimenak erreferendum eskaera egin du eta Shirley Weber estatu idazkariak onartu. Orain, prozesuari jarraipena emateko, 546.000 sinadura lortu behar dituzte datorren uztailerako. Marcus Evansek egin du eskaera.


Estatuaren biktimek Chivite lehendakariari eskatu diote egon dadila euren aitortza ekitaldian otsailaren 13an

Estatuaren biolentziaren biktima gisa onartzeko 125 eskaera egin zaizkio Nafarroako Gobernuari 2023an eta 2024an. Horietatik 41 onartu dira. Egiari Zor eta Torturatuen Elkarteak ongi baloratu dute egiten ari den bidea.


'Arizona' antzezlana
Muturrekoa, muturreraino eramanda

Arizona
Aktoreak: Aitziber Garmendia eta Jon Plazaola..
NOIZ: urtarrilaren 26an.
NON: Berrizko Kultur Etxean. plazan.

-------------------------------------------

Arizona eta Mexiko banatzen dituen muga zaintzera abiatu da Idahotik Margaret (Aitziber Garmendia) eta George (Jon... [+]


Eguneraketa berriak daude