Iruñean, ilargiaren pasabidean aurkitu ditugu Team Rockers taldeko kide batzuk, grabitateari desafioka. Pasaeran, jende dena begira geratzen da, harrituta, eta komentarioekin jokoan sartzen da. Hala ere, Patxi Cía «Soker», Carlos Alocer «Khawo» eta Jon Eneriz ez dira publikoarekin batere kikiltzen, ezta kamerarekin ere. Astirik duten aldiro biltzen dira, taldeko beste bi kideak diren Pablo García «Polini» eta Diego Picamillsekin batera. Txandaka irteten dute pasabidearen erdira, eta bakoitzak pauso edo posturaren batzuk egiten ditu. Besteek esango diote noiz egin duen ondoen. Elkarrengandik ikasten dute: «Nola arraio egiten duzu hori? Ezker edo eskuin eskua jartzen duzu lurrean lehendabizi?».

Kaleko bizitzan egiten denez, breakdance-a sarri lotzen da kaleko beste aktibitateekin, graffiti eta musikarekin, alegia. Patxi Cíak, Euskal Herriko breaker edo dantzari onenetakoak kontatzen duenez: «Ni graffitiak eginez hasi nintzen, eta horrela ezagutu nuen breaka dantzatu eta rapa kantatzen zuen jendea. Lehen denok egiten genuen denetik, baina orain bakoitza gauza batean zentratuta dago». Edozer musikarekin aritzen dira, ez hip-hoparekin bakarrik: 70eko funkyarekin dantzatzen da, houserekin ere bai...


Donostiako Intxaurdanza kultur taldea, graffiti, breakdance eta errimadoreen mugimendua lantzen eta forma ematen ahalegintzen da. Antolatzen dituzten graffiti festak dira horren adibide: «Graffitiak duen kutsu negatiboa izanda, eta egiten diren zirriborro pila ikusita, festa bat antolatzen dugu guk, jendeak graffitiak marrazten ikasteko aukera izan dezan, erakusteko arte bat dela eta ez bandalismo hutsa. Marrazten hasi aurretik hitzaldi bat ematen diegu, gazteek jakin dezaten zer den graffitia, nola egiten den, zer gerta dakiekeen harrapatzen badituzte». dio Intxaurdanzako kide Marta Olaldek. Graffiti festan panelak eta sprayak jartzen dituzte, girotzeko musika ere bai, eta bitartean errimak inprobisatzen eta breaka dantzatzen aritzen dira.

Guztiz espontaneoa edo antolatuagoa izan, zuzenean kalean aritzea esperientzia bizia dela ziurtatzen du Olaldek: «Ni eszenategien mundutik nator, eta kalean dantzatzea gogorra egiten zait. Adrenalina igotzen da, eta publikoa bertatik bertara dugu. Beraz, publikoaren erreakzioek zuzenean eragiten digute».

Intxaurdanza kultur taldearen barruan dago Intxaurbreak taldea, eta bertako kide Diego Picamillsek kalearen alderik txarrena nabarmendu du: «Toki batetik eta bestetik bota egiten gaituzte». Negu gorrian kaleko baldosen gainean aritzea ere, ez da txantxetako kontua. Kalean hasi eta hezi ziren breaker hauei orain aretoetatik ere deitzen diete. Gaztetxe, gazteleku eta dantzalekuetatik, besteak beste.

Kaleko bizitza bezala, breakdancea ere aldiro da desberdina. Olalderen hitzetan, «beti dantza akademikoan aritu nintzenez, Breakdancean hasi nintzenean gehien kosta zitzaidana inprobisatzea izan zen». Txapelketetan gutxiago inprobisatzen dela aitortzen du Iruñeko Patxi Cíak: «Batzuek nahiago dute dena prestatuta eramatea, eta beste batzuek libreago ateratzea. Guk biak uztartzen ditugu: oinarri bat prestatuta eramaten dugu, baina gustatzen zaigu momentukoa atera dadin».


Kaleko joko horretan sartzen da probokazioa eta erronka. Borobilean bilduta, bat erdira ateratzen da, eta beste norbaiti erronka botatzen dio, begiradarekin. Pauso bat egiten du, eta besteak pikea hartzen badu, erdira atera eta pausoa hobetzen saiatuko da. Esaterako, besteak baino buelta gehiago emanda.

Olalderen hitzetan: «Borobil horietan asko ikasten da. Lehendik ezagutzen ez genuen jendea ateratzen da eta gauza berriak ikusten dira. Hor sortzen dira breakerren arteko harremanak. Edozein lekutan hasten gara dantzan, biziatuak gara».

Txapelketetan ere izaten dira buruz-buruko erronkak, eta baita taldeko koreografiak ere, antolatzailearen irudimenaren esku dago. Taldea eta norbanakoa elkartzen dira breakean, Patxi Cíak azaltzen duenez: «Talde bat gara, baina nahiko dantza indibiduala ere bada. Bakoitzak gehien gustatzen zaizkion mugimenduak egiten ditu, eta taldean denak lotzen dira, dantzari bakoitzari leku bat egiten zaio».

Iruñeko eta Donostiako breakerrek oraindik oso presente dute orain dela gutxi Bilbon, Europako talde onenek parte hartu duten Break on stage lehiaketa. Sumatzen da gazteen artean gero eta zabalduago den kaleko kulturak beste eszenategi eta baliabide batzuk ere eskatzen dituela.