Argitalpenak


2021eko uztailaren 27an

Lore-koroa neure herriari
Andolin Eguzkitza
Santurtziko Udala
39 orrialde


Andolin Eguzkitzaren olerkiak

Santurtziko udal liburutegi sareak Liburuaren Eguna ospatzeko kaleratutako liburuxka dugu Lore-koroa neure herriari, pasa den martxoaren 24an zendu zen Andolin Eguzkitza bertako semearen zenbait poema euskaraz eta gaztelaniaz eskaintzen dituen argitalpena. Andolin Eguzkitzak mundu zabaletik ibili zenean ikusitako tokien eta pertsonen gaineko poesia hauek Xabier Kintanaren hitzaurrea daramate. Olerkaria irakurlea gertaeren leku eta giroan kokatzen saiatzen den arren, berak ezagututako pertsonak ditu bereziki poesiagai, eta gizakiaren eta giza sentimenduen presentzia guztiz nabarmena da poemetan: maitasuna bezala dolua, herrimina bezala ahanztura eta are haustura, eta guztien gainetik adiskidetasuna islatzen dute.

Hegaztien migrazioak
Jon Larrañaga
Elhuyar
175 orrialde
13,52 euro

CAF-Elhuyar zientzia dibulgazio saria jasotako ikerketa

CAF enpresak eta Elhuyar Fundazioak antolatutako zientzia dibulgazioko saria eskuratu zuen Jon Larrañagak 1996an, hegaztien urteroko migrazioen zergatiak bere konplexutasunean aztertzen dituen lan honekin. 9.000 hegazti espezie inguru bizi omen dira munduan, eta horien erdiak migratu egiten du. Zein ote da horretara bultzatzen dituen arrazoi indartsua? Migrazioak ikertzeko dauden metodoak, migrazio motak, migrazio norabideak eta migrazio bideak, nola migratu, migratzeko prestatutako gorputza, bidaiarako prestakizunak, orientazioa eta nabigazioa, hegaztien sentimenak eta hegazti migratzaileen kontserbazio arazoak dauzka, zentzu zabalean eduki, Jon Larrañagaren ikerketa interesgarri honek.

Garmendia eta zaldun beltza
Kirmen Uribe, Mikel Valverde
Elkar
96 orrialde
9,35 euro


Garmendia izeneko pistolaria

Sekula inor tirokatu zuenik seguru ez bada ere, dozenaka hildako egozten zizkioten behintzat Billy mutikoa eta Jesse James pistolariak bezain ezaguna izan zen Garmendia ondarrutarrari, XIX. mendearen hondarretan, Ipar Ameriketako Mendebal Urrunean. Hala kontatzen du Kirmen Uribek, Mikel Valverdek eginiko marrazkien laguntzaz, Garmendia eta zaldun beltza liburuan. Artzain gisa ibilitako gizon kankailua zen Garmendia, ehun eta hogei kilotik gorakoa, lotsatia izateaz gain ingelesez ia ez zekiena, eta jendeak mesfidati begiratzen zion. Halako batean, artzain odolzalea zela zabaldu zen. Zorionez, lagun onak ere bazituen Garmendiak, eskuineko sorbaldan zeraman txepetxa, kasu, eta baita Amalio mexikarra eta urkabetik salbatu zuen Fanny ere.

BAT
Soziolinguis-tika aldizkaria
Batzuen artean
Euskal Soziolinguistika Institutua Sortzen
186 orrialde
10 euro

BATek dagoeneko 15 urte

Hizkuntza normalkuntza eta glotopolitika lantzen dituen BAT aldizkariak dagoeneko 15 urte bete ditu, eta jakina, pozik ageri dira bere arduradunak. Zenbaki honetan, Euskararen egoera unibertsitateetan hartu dute dosierraren gaitzat, EHUk, Mondragon Unibertsitateak, Deustukoak, Nafarroako unibertsitate publikoak eta pribatuak, Baionako unibertsitate publikoak eta Udako Euskal Unibertsitateak dauzkaten hizkuntz politikak aztertuz. Euskal unibertsitate legeaz ere badihardute, unibertsitario euskaldunen egoera zailaz bezala, eta STEE-EILAS, LAB eta ELA sindikatuetako ordezkariei egiten zaie gaiaz elkarrizketa. Gainera, Irakasle-antolakuntza propioa Euskal Unibertsitatean daukate hizpide J. Zalakain, J. R. Etxeberria eta N. Xamardo irakasle kaleratuek.


Joxe Miel Iztueta Lazkao Txikirekin
Asier Legarreta
Mungiako Udala
64 orrialde
5 euro

Lazkao Txikiren azken bertso afaria

Mungiako Udala, Mungia Euskaldunduz eta Taket Mungiako Bertsolari Alkartea lagun, Asier Legarretak Lazkao Txikiren heriotzaren hamargarren urteurrenean plazaratutako lan honen izenburu zehatza Joxe Miel Iztueta ‘Lazkao Txiki’rekin. Azken afaria.(1993-I-15 Mungian) da, eta gau gogoangarri hartan Mungian tabernaz taberna eta Bataklan txokoan antolatutako bertso afarian Lazkao Txikik, Mañukortak eta Lopategik kantatutako bertsoak jasotzen ditu, bertsolarien eta entzuleen arteko giroa erakusten duten argazkiez lagundurik. Gau ahaztezina benetan, handik astebetera Lazkao Txiki ospitaleratu baitzuten eta, beraz, hau izan zen bere azken bertso afaria.

Ustez aitona
Paloma Bordons
Giltza
118 orrialde
6,30 euro

Edebé haur literatura sariko irabazlea euskaraz

Idoia Gilleneak euskaratu eta Francesc Rovirak irudiztatu duen Paloma Bordonsen Mi abuelo el Presunto idazlan umoretsu bezain samurrak irabazi zuen Edebé haur literatura saria. Bederatzitik gora urte daukaten irakurleei zuzenduta dago, eta bere bizitza osoan ezagutu ez duen aitona etxera bizitzera datorkionean neskatila baten burutik pasatzen diren susmo txar guztien berri ematen du. Neskak ukitzerik ez duen maleta beltz bat ere badu, gainera, agureak. Han ezkutatuko ote du metraileta?

Arbelaren gainean
Xabier Mendiguren Elizegi
Elkar
158 or. / 11,80 euro

Mendiguren Elizegiren amaren aldekoak

Bere aitaren familia eta Beasain Errekarteko koadernoan bezala, amaren aldekoak eta Itsasondo ditu Xabier Mendiguren Elizegik bere gogoeten eta oroimenen iturri Arbelaren gainean deituriko lanean, XX. mende osoan zehar egiten duen ibilbidean. Jexux Lete Sarasola Ibai-Ertz idazletik hasiz, bere buruaz beste egindako Lotsati olerkari gaztearekin segituz, Itsasondok meatze leku gisa izandako iraganean murgilduz aurkezten digu egileak bere amaren familia. Izan ere, arbelezkoa zen Itsasondoko lurpe gehiena, eta arbela ateratzeari ekin zitzaionean Sarasola familiaren esku zegoen hortik irabaziak ateratzen zituzten bi enpresetatik handiena. Sarasola horietakoa zen Xabier Mendiguren Elizegiren amona Maria, familiako aberastasunetik usaina baino jaso ez zuen arren. Bere senarrak silikosia harrapatu zuen besteentzat lan eginez, eta alaba ere »alegia, Mendiguren Elizegiren ama» arbelgintzan ibili zen hamalau urtetik ezkondu arte, soldata miseriazkoa kobratuz. Nolanahi ere, lehengusu asko zituen amona Mariak, haien artean 1931n Ezkion Ama Birjina ikusi zutenetako bat, askoren ustez ikuslerik sinesgarriena zena.


Azkenak
Sare sozialak
X utzita, nora joko dugu orain?

“eXodoa” gertatzen ari da egunotan sare sozialetan. Erabiltzaile ugarik X plataforma uztea erabaki –Elon Musk enpresariaren eskutik izandako eboluzio “toxikoaz” kokoteraino– eta Mastodon edota Bluesky-ra egin dute jauzi. Proiektu horiei begira... [+]


Ertzaintzaren euskarazko arreta bermatzeko eskatu dio Arartekoak Jaurlaritzari

Ertzain patruila batek hizkuntz tratu desegokia eman diela salatu dute Donostiako bi herritarrek. Isuna jaso zuten, behin eta berriz euskaraz artatuak izateko eskatu ondoren. Arartekoak kargu hartu dio Ertzaintzari.


2024-12-18 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Loa

Loti ederra eta errauskinaren irudia izan du hizpide aurtengo Feministaldian Irene Coulon-en hitzaldiak. Loaren ideia kulturalak zartatu ditu, loaldia ere maskulinizatua dugula argituta. Loaren irakaspen (kultural) asko barneratuak ditugu, eta gorputz feminizatuan edertasunaren... [+]


Teknologia
Oinak lurrean

Interneten Willow hitza bilatzerakoan oraindik txikitan ikusi nuen pelikula baten izenburua agertzen da. Fantasiaz beteriko pelikula hartan, Willow izeneko gizon txiki batek, protagonistak, mundua eraldatu zuen, erresuma zapaltzaile batetik herritarrak askatuta. Google-k Willow... [+]


Materialismo histerikoa
Zuentzat

Araiak esan dit zuei idazteko. Esan dit, utzi baino lehen (aurten egingo dut), nire testu bat eraman nahi dizuela, nik ez dizuedala inoiz eraman, eta merezi duzuela, harro sentituko zaretela nitaz. Ezin da horrelako aukera bat galtzen utzi. Ez dakit jada esan ez dizuedan zer... [+]


Kilometro zero

Berriki Pierre Carles dokumental egile engaiatuaren azken lana ikusteko aukera izan dut. Guérilla des FARC, l'avenir a une histoire (FARC gerrilla, etorkizunak historia du) du izena eta Kolonbian mende erdi baino gehiago iraun duen gatazka armatuaren kontakizun... [+]


Hitzen poetika

Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]


Jendetasun zolatik, Kittof gogoan

Kaosean sartuak gara. Hori erran digute hedabide frantsesek, legebiltzarrak gobernua erorarazi duelarik abenduaren 4an. Kaos politiko, instituzional, sozial, ekonomikoaren zirimolak infernuko sarabandan bahituko gaituelako izua zainetara isurtzen hasia zaigu denoi. Zer komedian... [+]


2024-12-18 | Jesús Rodríguez
Borroka aro berria Herrialde Katalanetan

2011. urtean M-15eko mugimendu indartsua lehertu zen, Kataluniako Gobernua ataka estuan jarri zuena. Besteak beste, orduko hartan Polizia Bartzelonako Katalunia plazako kanpaldi suminduari oldartu zitzaion, eta parlamentua setiatu zuten ekintzaileek, Artur Mas presidentearen... [+]


Izar Mendiguren. Saltsa berrietan beti
“Ni euskaraz bizitzeak ez du esan nahi beste hizkuntzei eta kulturei ateak ixtea”

Aiaraldea Komunikabidea sortu zuten lehen, eta Faktoria gero. Laudion dute egoitza, eta bertan ari da lanean
Izar Mendiguren. Kazetari, bertsolari, musikari, militante... Ipurdi batez eserleku bi ezin estali litezkeela dio esaerak, baina hori baino handiagoa da Mendigurenen... [+]


Bortxaketaren kultura epaitzeko plaza bihurtu dute Mazango auzia

Hiru hilabetez iraun du Mazango auziak, Gisèle Pelicotek irekitakoa, zeineten ikertu duten urte luzez senarrak somniferoz drogatu eta berak zein beste dozenaka gizonek 200 bat aldiz bortxatu izana. 51 gizon epaitu dituzte, eta senar ohi Dominique Pelicotentzat 20 urteko... [+]


Eguneraketa berriak daude