Osasungarria ere bada


2021eko uztailaren 27an

Zeinek ez du behin edo behin honelakorik esan?: «Hori baino teatrero hoberik ez dago mundu honetan!» Izan ere, norbaiten hitzak edo jarrera benetakoa iruditzen ez zaigunean, antzerkia egiten ari dela uste dugu. Antzerkia egitea, berez, gezurretan aritzea balitz bezala. Hau aldrebeskeria, nik badaramat ia hogei urte horretan eta lehen-lehenetik erakutsi zidatenetako bat, eszenatokian egiarekin lan egin behar dela izan zen »bejondeiola Stanilavskiri». Aktoreak bizi egin behar duela uneoro bere pertsonaia, sinetsi sinestarazteko, azken batean jendea bereganatzeko. Jendea geureganatu... Ikusleak lortu, zaleak sortu, antzerkia gutxi batzuen aukera izateari utzi eta behingoz herrian barneratu.

Haritik tiraz, hemen nire bigarren galdera: «Zeinek du ohitura noiz edo noiz antzerkira joateko?». Errazago jarriko dut. Zeinek ikusi du behin besterik ez bada ere antzerki lan bat? Zoritxarrez eta harrigarria bada ere, galdera hauei erantzuteko gai direnak ez dira horrenbeste ere. Urrutian begiratu gabe, nire inguruan gehiago dira, askoz ere gehiago, antzerki areto bat behin ere zapaldu ez dutenak. Edo behin egon badira, konpromiso hutsean hurbildu direnak ni neu edo beste ezagun bat agertzen zelako. Ez ditu erakartzen, ez dute haren beharrik larunbat arratsa igarotzeko. Badagoenik ere, jakingo ote dute?

Bestalde, duela gutxi plazaratu dira SAREA edo euskal antzerki zirkuituak iazko urtean eskuratu dituen ikusle eta emanaldi kopuruen datuak. Datuek arte eszenikoko programazio profesional osoa jasotzen dute, hau da, antzerkia, dantza eta lirika programazioa. Eta datu horien arabera, azken urte honetan SAREAko antzokietan 362 ikuskizun ikusi ahal izan ditugu, eta eskainitako 1.255 emanaldietara 388.018 ikusle hurbildu dira, batez beste 309 ikusle emanaldiko, alegia. Ikusleek gora egin dute, emanaldi kopuruak ere bai. Beraz, emaitzak onak direla esan daiteke. Eta egia da, pixkanaka gure profesioa duintzen ari da, lan baldintza hobeak lortzen... Baina zer dira 388.018 ikusle »umeak barne, jakina» gizarte oso batentzat? Arazoa ez da antzerkiarena bakarrik, zine ma-aretoak ere krisian daudela entzun nion duela gutxi bati. Zorionekoa haren analisia... Izan ere, zinema-aretoen krisialdiak beste nonbait du aitzakia, ez zinema ikuslegoa gutxiagotzean. Zinemak ez du ikuslegorik galdu, aretoek galdu dute, zinema telebistaz edo bideoz ikustearen alde.

Telebistak ardura handia izan du zinemaren zabalkundean. Eta antzerkiarenean? Erantzunak ez du inolako zalantza izpirik sortzen: gure telebistak behintzat, batere ez. Batere ez, horixe baita Euskal Telebistak egun behintzat ematen dien garrantzia antzerki edo edozein arte eszenikotako gertakariei. Eta 388.018 pertsona ez dira asko, baina gehiago lirateke, askoz ere gehiago, telebistak bere leihatila ireki eta behingoz beste errespetu batez hartuko balitu arte eszenikoko gertakariak. Oso noizbehinka estreinaldiren baten berri eman eta horrekin nahikoa egin dutela uste badute, akabo. Akabo nire esperantzak, nire ez hain urrutiko ezagunak edo lagunak bere planak aldatu eta larunbata arratsean antzerkira joateko erabakia hartzeko.

Gauzak horrela, telebistaren bideak huts egiten digun heinean, beste alternatiba batzuk jorratuz joan beharko dugu. Adibidez: "Antzerkia ikustea osasungarria da eta biziraupena luzatzen du". Honelakorik ikustera ailegatuko ote gara gure kaleetan? Izan ere, erakutsia dago antzerkiaren erabilera terapeutikoa dela gaixo mota ezberdinentzat, baina antzerkia ikustea?: "Antzerkia ikustea ona da zure osasunarentzat. Endokrinak askatzen laguntzen du, gozamen maila handiak lortuz. Zentzuak estimulatzen ditu. Eta ume-umetatik sormena garatzen du. Tentsioak askatzen ditu eta ondorioz, estresaren aurkako medizina ezin hobea da». Eta ez da txantxa. Kar, kar, kar... Azkenean: antzokiak pil-pilean!


Azkenak
Aurrera egiteko aukera

Datorren larunbaterako, urtarrilaren 11rako, Sare Herritarrak euskal presoen eskubideen aldeko manifestazioa deitu du, beste urte batez, Bilbon. Aukera paregabea da gure herriarentzat elkarbizitzaren bidean aurrera egiteko, hainbat hamarkadatan liskar bortitzetan murgilduta egon... [+]


2025-01-09 | Joan Mari Beloki
Ukrainan argitzekoak

Urtarrilaren 20rako bidea. Donald Trump urtarrilaren 20an izendatuko dute AEBetako presidente. Demokraten aldeko elite ekonomikoak hainbat aldiz saiatu dira Trump hiltzen. Lortuko al dute helburua urtarrilaren 20a baino lehen? Hortaz gain, guda fase berri garratzagora eraman... [+]


Herbehereetatik etxera

2017an Indonesiak eta Herbehereek akordio bat sinatu zuten, Europako herrialdeak hiru mendeko kolonialismoaren ondorioz lapurtutako ondarea  itzul tzeko helburuarekin. Gusti Agung Wesaka Puja itzultze prozesuaren arduradun indonesiarraren hitzetan, akordio hori... [+]


Grezia, mende erdia monarkiarik gabe

Grezia, 1975. Herrialdeak urtea errepublika gisa hasi zuen, hiru aste lehenago, 1974ko abenduaren 8ko erreferendumean, herritarrek monarkiaren amaiera erabaki ondoren.

Hamarkada bat lehenago, 1964an, Pablo I.a erregea hil zenean, Konstantino semeak hartu zuen tronua, 23 urte... [+]


2025-01-09 | Sustatu
Metaren irizpide berriak: bazterkeria libre Instagram eta Facebooken

Metak bere moderazio politikak eta irizpideak irauli ditu Donald Trump Etxe Zurira itzultzeko bezperatan. Fact checker edo egiaztatzaile zerbitzuak etengo dituzte, eta komunitatearen oharrak jarri horren ordez (X/Twitterren bezala), eta aldi berean "adierazpen... [+]


Jean-Marie Le Pen: nazismoa eta “arrazen mailakatzea” asumitzen zituen politikaria

96 urterekin hil da Jean-Marie Le Pen, eskuin-muturreko aurpegi ezaguna, Frantziako Estatuan urtez urte indartu egin den Fronte Nazionalaren sortzailea. Ahoan bilorik gabe aritu izan da beti eta beti bere ideia arrazistak zabaltzen. Ideia arrazistak ereiten, eta uztak jasotzen:... [+]


2025-01-09 | Leire Ibar
(H)ilbeltza, euskal nobela beltzaren astea izango da Baztanen

Hamaikagarrenez antolatu dute euskal nobela beltzaren astea, urtarrilaren 20tik 26ra. Ekitaldi ugari egingo dira Baztango bailarako hainbat herritan. Liburu aurkezpenak, mahai-inguruak, solasaldiak eta kultur ekitaldiak izango dira, eta ekintzetan parte hartzea doakoa izango da.


2025-01-08 | Julene Flamarique
BSH Ezkirotzeko enpresa batzordea ez da izango ostiraleko Madrilgo bileran

Espainiako Industria Ministerioak antolatu du bilera, eta langileek jakinarazi dutenez, ez dituzte gonbidatua, "gure interesak ordezkatuko dituena Nafarroako Gobernuaren ordezkaritza izango baita". Langileek elkarretaratzea egingo dute ostiralean 12:00etan enpresaren... [+]


2025-01-08 | Julene Flamarique
Urteko lehen hilketa matxista salatzeko elkarretaratzeak egin dituzte Hego Euskal Herrian

2024an beste sei hilketa egon zirela gogoratu zuten. “Nazkatuta, nekatuta eta haserre” daudela adierazi du mugimendu feministak Barakaldoko Bide Onera plazan, eta biktimei arreta eskaintzeko sistemen eraginkortasun eza salatu dute. Barakaldoz gain, herri askotan izan... [+]


2025-01-08
IPUINA
Herrizoma

“Uste dugu distopien eta orokorrean errealitate indibidualista eta etsituaren ofentsiba kulturalaren aurrean utopiak irudikatu behar ditugula, mentalki eta emozionalki indartsuagoak izateko”, erranez banatu berri ditu ipuin eta itzulpen lehiaketako sariak Sukar Horia... [+]


2025-01-08 | Leire Ibar
Hazparneko Laborantza Lizeoan hiru irakasgai euskaraz irakatsiko dituzte datorren ikasturtetik aurrera

Hazparneko Armand David laborantza lizeo pribatuko ikasleek Agro-ekipamendua, Zientzia sozial eta ekonomikoak, eta Enpresa ekonomia irakasgaiak euskaraz ikasteko aukera izango dute. Horrek formakuntzaren ia erdia hartuko duela azaldu du Bertrand Gaufryau ikastetxeko zuzendariak.


2025-01-08 | Garazi Zabaleta
Aina Socies Fiol
“Balear Uharteetako irla bakoitzean besteetan ez dagoen landare barietate asko dago”

Oporlekuekin soilik lotuko dituzte askok Balear Uharteak, baina agroekologiaren eta kontsumoaren bueltan mugimendu bizia dute Mallorca irlan: Associació de Varietats Locals de Mallorca (tokiko hazi barietateen elkartea) da horren adibide. Abenduaren hasieran, elkarte... [+]


2025-01-08 | Leire Ibar
Israelgo Maccabi saskibaloi taldearen Gasteizko partida bertan behera uztea exijitu dute

Otsailaren 7an, Maccabi Tel Aviv taldeak Baskoniaren aurkako partida jokatzeko asmoa du Gasteizen. Palestinarekin Elkartasuna Plataformak salatu du Israelek kultur eta kirol ekimenak palestinarren aurkako krimenak estaltzeko erabiltzen dituela. Aurpegi zuriketaren aurka,... [+]


Eguneraketa berriak daude