Manipulazioa

Manipulazioa. Horixe da hitza eta horixe bera dugu gaitza. Hedabide "orobaliodun"en erresuma ero bezain mundialean gaude galduta, gero eta sentsazio beltzago batek jota. Aitortu behar dut, zinez, nazka eragiten didala informazioaren gaineko manipulazioak. Eta eguneroko egiaztapenak aholkatzen dit hobe nukeela erabateko muzina egingo banie hainbat komunikabideri. Osasunez irabaziko nuke, bederen.

Aukeraketa librean sinesten dut eta ongi eta gaizkiaren artean bereizten banekiela suposatzen nuen. Inozoegi, zalantzarik gabe. M-11 baino lehen iturri askotatik ur lohia iristen zitzaigula garbi zegoen eta hautaketan genuen salba ohola. Horregatik demokraziaren joko arauek erabateko kutsadura hilgarritik libratu gintuzten eta ostera frogatu zen hura dela akatsik gutxien duen sistema politikoa. Bota genuen »zuten» boteretik manipulatzailea. Orain, hurrengo jokaldi maltzurra zein izango ote zain geratu gara. Etorri... etorri egingo dira eta!

Denbora gutxiko beste ustekabe galanta Mirentxu Purroyk eman zidan, ETBko erreportaje batekin. Nire inozotasunean, berriz azpimarratzen dut, sinetsia nengoen lehen astronauta ilargira iritsi zeneko une gogoangarriak zuzen-zuzenean ikusi nituela. Orain zeharo ezabatu didate sentsazio hura, ia-ia heroi iparramerikarrekin batera gure satelitera heldu izanekoa. Eta Mirentxuk, bere etxeko magiarekin, zas!... hura guztia muntaia zinematografiko bat zela kontatu zigun. Agintari iparramerikarren inbentoa izan zen dena! Zenbait gaizkileren asmakuntza propioa, mundua engainatzeko. Urte batzuk geroago, soldadu Ryan emakume-bertsioarekin egin ziguten bezalaxe, Iraken.

Hirugarren kate maila Zumalde "El Cabra"k ekarri dit. Gutariko nork ez zekien oñatiarra mundu pribilegiatu batzuetan aritu dela azken urteotan? Orain, beste esparru berriak jorratu nahian nonbait museistikaren ildoetatik barrena egin bide du, eta berak ongi ezagutu zuen talde armatuaren gaineko erakusketa egonkorra antolatu du, yogurra nonbaitetik atera behar baita. Eskubide guztia du... Baina manipulazioa, gaia dela eta telebistako erreportajea prestatzen lagundu dion Antena 3k eskaini digu. Oraingoan ez didatela ziria sartu esan behar dut aldez aurretik, inozo ez ezik ergel ere banaizela inork pentsa ez dezan.

Antena 3koek ibilaldi bat filmatu zuten Gipuzkoako mendi batzuetan... eta Zumaldek gidatuta: "Es la primera vez que cámaras de TV entran en un zulo, utilizado por 'El Cabra', y en el que nadie ha estado hasta ahora en los últimos treinta años" irudiak eskaini zizkiguten. Lehen planoan, bat batean, Egin egunkariko ale batzuk. Harrapazak! Zero zenbakiak izango ote ziren? Ezen, nik dakidalarik, Egin 1977an jaio zen... Ala ez? Nork erabili du nor? Biek erabili al gaituzte?

Iluntasuna ez da hitz egokia, hedabide askoren erabilera gaiztoa mugatzeko. Ez. Motz geratzen zaigu. Beldurra, txantajea, zaintza inkontrolatu bezain ilegala, isiltasun lazgarria... Dena da erabilgarri kritikei ekiditeko eta boterearen probetxua elikatzeko. Ez dakit berriro itzuli behar ote dugun gizakia izaki gaiztoa dela defendatzen duen teoria jorratzera. Baina errebelatu egiten naiz posibilitate horren aurrean. Nahiago nuke pentsatzea, gaiztoa komunikazioak atzematen dituena dela, komunikabideak bere interesetara maneiatzen dituena, doktrinaren ortodoxia gizartearen txoko guztietara hedatu nahi duena, estatuaren egonkortasuna herrien gogoaren gainetik pasarazten duena, ohiko moral ustelaz hiritar arrunton jantzia prestatzen duena...

"Chi piu sa meno crede" dio italiar errefrau batek, jakitea eta sinistea alderantziz proportzionalak direla adierazteko. Nik ez dakit lehen baino gehiago ote dakidan. Sinetsi, ordea, askoz gutxiago egiten dut. Tamalez. Eta nire ezgaitasun progresiboa, inguratzen gaituzten erreferentzien gaineko manipulazioak eragin du, ziur.


Azkenak
Oscar Terolek parte hartu zuen txirigota negazionista bati txistu egin diote Cadizko inauterietan

Terolek barkamena eskatu du eman zuten "ikuskizun lotsagarriagatik", baina aitortu du bat egiten duela bertan esandako ideia "batzuekin".


Mikel Urabaien (Paris 365): “Erakundeek erantzukizuna aldamenekoari pasatzen diote”

Paris 365 jantokiak ez ditu martxora arte aurrez aurreko afariak emango eta erakundeei inplikazioa eskatu die konponbidea lortzeko.

 


Kontziliatzeko, haur-eskolak arratsalde eta gauez irekitzea: Espainiako ministroaren proposamenak hautsak harrotu ditu

Arratsaldez eta gauez lan egiten duen jendea dagoela argudiatuta, 0-3 urteko umeentzat 24 orduz zabalik egongo diren haur-eskolen beharra planteatu du Espainiako Enplegu ministroak. Erreakzio-katea berehalakoa izan da eta agerian utzi du nola ulertzen dugun kontziliazioa, zeren... [+]


Paralelismoak eta distantziak

Orain gutxi Txantreako Irakurle Eskolan Gael Faye idazlearen Ene herri txikia eleberria irakurri genuen, Irati Bereauk euskarara itzulitako bertsioan. Liburuak Gabrielen –Burundin jaiotako haur bat– historia kontatzen du. Aita frantsesa du eta ama Ruandatik ihes... [+]


Martxoak 23 talde armatuak aldebakarreko su etena iragarri du Kongon

Gobernuarekin negoziatu gabe iragarri du erabakia talde armatuak, "arrazoi humanitarioengatik" dela argudiatuta. Joan den astean herrialdeko Goma hiria bereganatu zuten matxinoek, eta, Nazio Batuen Erakundearen arabera, 900 hildako baino gehiago eragin dituzte hiri... [+]


Zaldibarko zabortegian hildako Beltran eta Sololuze omenduko dituzte igandean, hondamendiaren bosgarren urtemugan

Zaldibar Argitu ekimenak adierazi du "gogaituta" dagoela instrukzio fasearen iraupenarekin, bost urte igarota, oraindik ez baitira kaleratu auziaren ondorioak.


Auzi eta erronka ugari izango dituzte gogoetagai Amikuzeko Otsail Ostegunetan

Otsailaren 6an hasi eta 27ra bitarte, lau ekitaldi antolatu dituzte Donapaleun. Lehena herriko etxean iraganen da, eta ondokoak Bideak gunean.


Erorien Monumentua eraistearen aldeko plataformak EH Bilduren, PSNren eta Gero Bairen jarrera salatu du

Plataformak ostegunerako Iruñeko udaletxe plazan elkarretaratzea deitu du 18:30erako, hiru alderdiek eraikinarekin izandako jarrera salatu eta eraistearen aldeko hautuan berresteko.


Muga-zergen mehatxuarekin, Trumpen esanetara ipini dira Mexiko eta Kanada

Muga-zergak ez ipintzearen truke, AEBen eskakizunak konplitzeko konpromisoa hartu dute: bakoitzak 10.000 soldadu ipiniko ditu mugan, AEBen segurtasunaren izenean.


Lamiakoko ibaipeko autobidearen aurkako manifestazioa egingo dute otsailaren 8an, Bilbon

Subflubiala EZ! plataformak salatu du proiektuak ez diela "herritarren benetako beharrei" erantzuten, eta ingurumenean, gizartean eta ekonomian "inpaktu larriak" eragiten dituela.


2025-02-04 | Mikel Aramendi
ANALISIA
Su hartuko ote du Txinak eraiki nahi duen munduko presarik handienak?

Iazko azken hatsean Txinako gobernuak Yarlung Zangbo ibaiaren behe-arroan proiektu hidroelektriko handia abian jarriko duela iragarri izanak, urak harrotu ez, sutan jarri dituela dirudi gure artean. Esan dezakegu alarmaren eskala osoa kurritu dutela iruzkinek: munduko handiena... [+]


ANALISIA
Trumpismoa Espainian

Proces-aren aurkako epai gogorra 2019ko urrian atera zen eta horrek Bartzelona sutan jarri zuen. Testuinguru horretan, Espainiako Estatuan bolo-bolo irakurri zen eskuineko prentsan jaregindako esaldi hau: “Espainiaren on beharrez, 50 urtero Bartzelona bonbardatu beharko... [+]


Nafarroako Gobernuak salatu du migratzaileentzako arreta bulegoan pintaketa faxistak agertu direla

Gobernuak adierazi du ez duela beste aldera begiratuko "nazioarteko erasoaldi faxistaren eta ultraren aurrean", eta ez dituela onartuko "gorrotoarekin lotutako" eraso gehiago.


Muturreko beroak 2,3 milioi hildako eragingo lituzke Europan mende bukaerarako

Nature Medicine aldizkarian publikatutako artikuluaren arabera, berotegi efektuaren ondorioz handiagoa izango da beroak eragindako heriotzen igoera hotzak eragiten duen heriotza jaitsiera baino. Gainera, beroarekiko egokitze onenak ere ez luke arazoa guztiz konponduko.


2025-02-04 | Estitxu Eizagirre
"Trantsizio energetikoa eztabaidan"
Mikel Otero eta Aitziber Saroberen arteko mahai-ingurua asteazkenean Donostian

Otsailaren 5ean Donostian "Trantsizio energetikoa eztabaidan: aukerak eta arriskuak" izenburua duen mahai-inguruan parte hartuko dute Mikel Otero EH Bilduko trantsizio ekologikorako arduradunak eta Aitziber Sarobe natur kontserbazionistak. Ekitaldi hau lau talde... [+]


Eguneraketa berriak daude