Izenak salgai


2007ko otsailaren 21ean
Domeinuak web orriak identifikatzeko erabiltzen diren zeinu bereizgarriak dira. Izen horiek pertsona fisiko edo juridikoen izena edo produktu edo zerbitzuen izendapena eraman ohi dute. Urrutira joan gabe, ARGIAren kasua dugu adibide: www.argia.eus. Helbideen erabilera-eskubideen esklusibotasuna babesteko, ezinbestekoa da titulartasuna erregistratzea. Eskainitako zerbitzuen araberako kontratu baldintzak onartu eta erakunde pribatuetan erregistratzen dira.

Domeinu izen mota ugari daude. Kode bereizgarriek web guneen erabilerari lotutako jarduera motari edo eremu geografikoari egiten diote erreferentzia. Alde batetik domeinu izen generikoak daude, esaterako, .com, .net, .org, .info, .biz, .coop, .edu, .gov, .museum edo .name. Bestetik, estatu mailako domeinu izenak daude, herrialdeei dagozkienak alegia. Espainiaren kasuan, .es da kodea. Herrialdeen kodea daramaten domeinuak erregistratzeko baldintza zorrotzagoak eskatzen dira. Zientzia eta Teknologia Ministerioak zehaztutako araudiaren arabera, .es domeinua esleitzeko eskatzaileak espainiarra izan behar du edota bertan bizi behar du. Horrez gain, sintaxi-arau jakin batzuk bete, debeku batzuk kontuan hartu eta eskatutako domeinu izena erabiltzeko eskubidea arrazoitu behar du. Domeinu generikoen kasuan, aldiz, izen hori beste titular baten izenean ez badago behintzat, ez da aparteko baldintzarik bete behar. Zehazki, izena sintaxi eta karaktere parametro jakin batera egokitu, titularra identifikatzeko datuak eta harremanetarako datuak eman, domeinuaren jabetza lortzeko tarifa ordaindu eta ondoren aldian behin berritzeko beste tarifa batzuk ordaindu behar dira.


Izapideak on line

Erakunde erregistratzaile horietako baten bidez domeinu izena lortzeko prozedura on line egin daiteke. Espainian, "ES-NIC" izeneko erregistro delegatua arduratzen da .es domeinuak esleitzeaz. Erakunde horrek domeinu izenak on line eskuratzeko aukera eskaintzen du bere web gunean, www.nic.es helbidean. Adibidez, www.argia.es domeinua urtebeterako erregistratu nahiko bagenu, 110 euro ordaindu beharko genituzke. 48 ordutan gure eskuetan izango genuke domeinua eta urtebete igaro ostean titulartasuna mantentzen jarraitu nahi izanez gero, beste 100 euro ordaindu beharko genituzke. Badira ordea beste maila bateko .es domeinuak, hain zuzen ere .com.es, .nom.es, .org.es, .edu.es eta .gob.es. Hirugarren mailako domeinu horiek merkeagoak dira. Lehenengo hirurek 25 euro balio dute eta azkeneko biek, berriz, 60 euro.

Domeinu generikoak erregistratzeko aukera, berriz, enpresa eta erakunde ugarik eskaintzen dute. Interneteko Izenak eta Zenbakiak Esleitzeko Erakundeak domeinuak erregistratzeko akreditatutako direktorioak www.icann.org/registrars/accredited-list.html helbidean dira kontsultagai. www.interdominio.com zerrenda horretan agertzen den direktorioetako bat da. Jo dezagun, beraz, web gune horretara www.argia.eus domeinua eskuratzera. Whois edo bilaketa egin ostean, sistemak domeinua hartuta dagoela ohartarazten digu. Libre egon izan balitz, urtebeterako titulartasuna lortzeko aukera izango genukeen 18 euro ordainduz. .org, .net, .info eta .biz domeinuak ere prezio bera dute.


Titulartasuna berreskuratzeko prozedurak

Arazo ohikoena enpresa baten izena partikular baten eskuetan egotea da. Normalean kasu horietan, domeinuaren titularrak eskatzaileari diru kopuru bat ordaintzeko eskatzen dio. Akordio batera iritsi ezean, domeinu izena berreskuratzen saiatzeko bidea jurisdikzio zibil arruntaren aurrean egintzak gauzatzea da.


Cajavital eta BBVAren kasuak

Domeinu izenaren titularra izateko kontratatutako denbora epea ahitzera doanean, erakunde erregistratzaileak domeinua mantentzen jarraitzeko ordaindu egin behar duela ohartarazi ohi dio titularrari. Ordainketa garaiz ez egitearen ondorioz, arazoak izan ditzake erabiltzaileak, enpresak edo entitateak. Izan ere, domeinua libre geratzen den momentuan edozein erabiltzaileren eskuetan eror daiteke. Horixe gertatu zaio orain gutxi Caja Vital-i Cajavital.com, Cajavital.net eta Cajavital.org domeinuen titulartasuna ez erregistratzeagatik. Internet erabiltzaile batek gune pornografiko bilakatu ditu orain gutxi bankuaren izena daramaten web orriak. Gertuko adibideekin jarraituz, BBVAren kasua dugu. Jabetasun Intelektualerako Elkarteak (OMPI) www.bbvaespana.com domeinuaren titulartasuna esleitu berri dio bankuari, erakundearen aburuz, egungo jabeak domeinua erabiltzen jarraitzeko beharrezko baldintzak ez baitzituen betetzen. Lehen ere bankuak www.bbva.com domeinua errekuperatzeko laguntza eskatu zion OMPI elkarteari.


Doako web guneak

Dirurik gastatu nahi ez duenak ere badu web gune propioa edukitzeko aukera, hostatzeko aukera ematen duten web guneetan domeinua erregistratuta. Doako zerbitzu hori atari askok eskaintzen dute, www.webgune.net, www.lycos.es, www.wanadoo.es, www.galeon.com eta www.gratisweb.com guneek esaterako. Hala, erabiltzaileak azpidomeinu bat lortzeko aukera du, http://argia.webgune.net adibidez.


Euskal domeinurik ez

Domeinu izenen gaineko erabakiak ICANN (Internet Corporation for Assigned Names and Numbers: www.icann.org) erakundeak hartzen ditu. Herrialdeentzako domeinu izenak berriz, IANA (Internet Assigned Numbers Authority: www.iana.org) erakundeak proposatzen ditu. Euskal Herriarentzat oraindik kode bereizgarririk zehaztu ez duten arren, .eh domeinua izateko ahaleginak egin dira. Domeinu hori ordea, sahararren esku dago egun. Katalunian berriz, bertako kulturaren gaineko informazioa jasotzeko .cat domeinua sortzea aztertzen ari dira. ICAAN erakundeak hilabeteren buruan emango du erabakiaren berri. Euskaldunok bitartean, geure txanda noiz iritsiko zain jarraitu beharko dugu.

Domeinu izenen kode bereizgarriak

Domeinu generikoak // Generic top level domains (GTLD)

.com Merkatal guneak
.biz Erakundeen eta negozioen guneak
.edu Hezkuntzari zuzendutako guneak
.info Zabaltze askea duten goi mailako domeinuen guneak
.mil Dependentzia militar ofizialen guneak
.name Gune pertsonalak
.net Sistema eta sareei zuzendutako guneak
.org Erakundeen guneak
.int Nazioarteko erakundeen guneak
.aero Bidaia agentzien guneak
.museum Museoen guneak
.pro Profesionalen guneak
.coop Kooperatiben guneak
Herrialdeentzako domeinuak // Country code top level domains (CCTDL)
.es Espainiari dagokion domeinua
.eu Europari dagokion domeinua


Azkenak
Frantziako Estatu Kontseiluak Palestinak irabaziko du Kolektiboaren desegitea onartu du

Okzitaniako Tolosako elkartea da aipatu kolektiboa eta Frantziako Gobernuak dekretuz desegin zuen 2022an. Orain Estatu Kontseilua gobernuaren erabakia egokia dela berretsi du.


Izan, badira salbuespen legeak, bai horixe!

Sare Herritarrak antolatuta, pasa den urtarrilaren 11n Bilboko kaleak bete zituen manifestazio jendetsuaren ondoren, berriz sortu da eztabaida, euskal presoei salbuespen legeriarik aplikatzen ote zaion. Gure iritzia azaltzen saiatuko gara.

Espetxe politikan aldaketa nabarmena... [+]


Zedarriak, armagintza, zoru etikoa eta langileok

Duela gutxi think tank izateko jaioa omen den Zedarriak bere 6. txostena aurkeztu zuen. Beren web orrialdean azaltzen dutenaren arabera, zedarriak ebidentea ez den bidea topatzeko erreferentziak dira. Hots, hiru probintzietako jendarteari bidea markatzeko ekimena. Agerraldi... [+]


Eskoziako Lur Garaietan otsoa sartzea klima-larrialdirako onuragarria izango dela iradoki dute

Eskoziako Lur Garaietara otsoak itzularazteak basoak bere onera ekartzen lagunduko lukeela adierazi dute Leeds unibertsitateko ikertzaileek.. Horrek, era berean, klima-larrialdiari aurre egiteko balioko lukeela baieztatu dute, basoek atmosferako karbono-dioxidoa xurgatuko... [+]


Ágredok dioenez, zortzi bat ordu eman zituen ziegako zoruan etzanda Ertzaintzak ospitalera eraman aurretik

Karen Daniela Ágredok dioenez, atxilotu zutenean berak ez zuen ertzainik zauritu, haiek lurrera bota zuten eta konortea galdu zuen. Ondoren, Ertzaintzaren komisariaren zoruan iratzartu zen eta handik ospitalera eraman zuten.


Hiuzz + Bloñ + Adur
Lete ravero bat Iruñean

Hiuzz + Bloñ + Adur
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Iruñeko Aitzina tabernan (Egun Motelak kolektiboa).

--------------------------------------------

Larunbat goiza Iruñean. Neguko eguzkitan lanera doazen gizon –eta ez gizon– bakarti batzuk... [+]


Lorpen baten berri: Nafarroako Museoan Irulegiko Eskua euskaraz bisitatu daiteke

Hizkuntz Eskubideen Behatokiak jaso ditu kexak: bisita gidatuak gaztelania hutsean, eta sarrerako zerbitzuetan ere bai. Bitxia da kontua: baskoien mintzairaren hitzak dituela uste den brontzezko objektua ikustera joan... eta azalpenak gaztelaniaz. Kexek eragina izan dute, eta... [+]


Bideojokoen erabilera handitu egin da helduen artean, Ipsosen arabera

Julen Linazaroso Macsonrisas-eko kideak azaldu duenez, sari-bolek, harrapakin-kutxek eta enparauek bideojokoetan ordu gehiago jokatzea dute helburu. 35 eta 64 urteko pertsonen artean bideojokoen erabilerak gora egin du 2023tik 2024ra, Ipsosek emandako datuen arabera.


2025-02-21 | Euskal Irratiak
Boliviako laborari talde bat sustengatuko dute Xiberoatik

Zubiak eraiki Xiberoa eta Boliviaren artean. Badu jadanik 16 urte Boliviaren aldeko elkartea sortu zela Xiberoan. Azken urteetan, La Paz hiriko El Alto auzoko eskola bat, emazteen etxe baten sortzea, dendarien dinamikak edota tokiko irrati bat sustengatu dituzte.


Osasunbidean 11 medikuk 17.000 euro irabazten dituzte hilero

Ostegunean egoera hori ikertzeko eta zuzentzeko eskatu dio EH Bilduk Nafarroako Gobernuari legebiltzarreko osoko bilkuran. UPNk eta PPk bat egin dute eskaerarekin, eta Osasun Departamentuak urtebete du ikerketa gauzatzeko.


“Oldarraldi faxistari” galga jartzeko deia Errenterian

Oldarraldi faxistaren aurrean askatasuna leloarekin manifestaziora deitu dute dozenaka herritarrek. Ostiralean —hilak 21— 19:00etan Herriko Plazatik abiatuko da protesta, eta ahalik eta jendetsuena izatea nahi dute deitzaileek, faxismoaren oldarraldiari galga... [+]


Eguneraketa berriak daude