Euskal sukaldaritza ez da elitista
Aitzindarien ostean etorri ziren beste sukaldari bikain asko: Hilario Arbelaitz, Martin Berasategi, Jesus Santos Bizkaitik... Sukaldari gazte-gazteak ere hor dira. Mikel Corcuerak nabarmendu digunez txalotzekoa da belaunaldien artean hastapenetik izan den komunikazioa, elkarlana eta elkarkidetza baketsua. Sukaldarien zerrendari erreparatuta baina, aise konturatu gaitezke emakume gutxi daudela bertan. Goi mailako sukaldaritzan emakumeen presentzia urriari arrazoi historikoa bilatu dio Corcuerak: «Egia bada jatetxe herrikoietan edo familiarretan emakumeak zirela sukalde buru, goi mailako sukaldaritza, ordea, hoteletan egiten zen. Hango ezkaratzak ikatzezkoak ziren eta ikatza etengabe sartu behar zen, lanbide gogorra zen beraz, esfortzu fisiko handia eskatzen zuena, eta historikoki gizonek hartu zuten lan hori bere gain». Dena den, egoera aldatzen ari dela aitortu digu: nazioarte mailan ba omen da mugimendu interesgarri bat: Mère cuisinier delakoa. Italiarrak, frantsesak, kanadarrak eta estatubatuarrak biltzen dira bertan. Elena Arzak ere horretan dabil. Nolanahi ere, Euskal Herrian ez ei dago emakume sukaldarien mugimendurik.
Mikel Corcueraren hitzetan unerik gozoenean dago euskal sukaldaritza berria. Etorkizuna ere itxaropentsua da. Arriskuak badaude ordea: Frantzian krisia dago eta hori ere irits daiteke Euskal Herrira. Izan ere, sukaldariaren lanbidea oso sakrifikatua da (lanordu asko eta baldintza kaskarrak). «Jendeak nahiago du bulego batean zortzi orduz lan egin, egun santu osoa jatetxean eman baino. Sukaldari izateko bokazio handia behar da. Baina uste dut gurean behintzat, egongo direla horretarako prest daudenak», gehitu du Corcuerak. Bestalde, liburuaren egileak kontatu digunez, Euskal Herria erreferentea da sukaldaritza arloan. Horrela azaldu digu Corcuerak berak: «Arzaken, bertako langileen %80 atzerritarrak dira: kanadarrak, txinatarrak, andaluzak, katalanak...»
Areago, euskal sukaldaritza berriak jatetxeen muga elitista gainditzea lortu du: plater asko eta asko pintxo bihurtu dituzte, etxeetan ere jatetxeen molde horiek suma daitezke: plateren aurkezpenean, erabilitako tekniketan. Jatetxeak ez dira sukaldaritza berriaren ghettoak.
Sukaldaritza berriaren demokratizazio horretan, jendearen ahotan maiz izaten den kritika izan du hizpide Corcuerak. Izan ere, sarri jendeak dio halako jatetxeetatik gosez atera dela. Corcuerak, ordea, hori mitoa dela dio. Bi zio nagusi eman dizkigu hori argudiatzeko. Lehenik, normalean plater handietan ematen dizutela jatekoa, eta psikologikoki badirudi ahoratzen ari zaren hori gutxiago dela. Buffetetan adibidez, plater berezi bat erabiltzen dute ohikoa baino txikiagoa dena eta ematen du janari gehiago dagoela, baina ez da horrela. Eta bigarrenik, bi plater eta azkenburukoa eman beharrean, jatetxeetan plater asko dituzula dastagai; zortzi plater badituzu, normala da bakoitzean kantitate gutxiago jartzea. Garaiaren arabera aldatzen dira mitoak eta usteak, Corcuerak azaldu digunez: «Gerraostea bizi duen jendearentzat janaria soberan geratzea bazkari onaren sinonimo da, gose handia pasa dute-eta!». Gainontzekook ez ei dugu aitzakiarik, beraz, on egin!
EuskarAbentura 2025 espedizioak aukera emango die 127 gazteri zazpi lurraldeak oinez zeharkatzeko kulturan, historian eta paisaietan murgilduta. EuskarAbenturako parte-hartzaileen hautaketa ez da proiektuen kalitatean bakarrik oinarritzen, baita generoa,... [+]
.jpg)
AEBek eta Mendebaldeko aliatuek guztira 260.000 milioi dolarreko laguntza eman diote Ukrainari, gehienbat armamentuan eta laguntza militarrean, Errusiak 2022an egindako inbasioaren ostean. Nahiz eta laguntza horrek Ukrainaren defentsa indartzea helburu duen, Nazio Batuen... [+]
Elkarte memorialistek kritikatu egin dute Iruñeko Udalak Erorien Monumentua eraisteari uko egiteko hartutako erabakia. Memoria Demokratikoaren Legea “oker interpretatzea” egotzi diote Joseba Asiron alkateari, eta mobilizazio batera deitu dute urtarrilaren... [+]
Hutsaren hurrengo arreta mediatikoarekin –batez ere Ekialde Hurbileko edo Ukrainako gatazkekin alderatzen badugu; baina Sudangoaren aldean ere bai–, laugarren urtea betetze bidean da Myanmarreko gerra zibila.
-(1).jpg)
The Guardian egunkariak Épernayn (Frantzia) txanpain-industrian aritzen diren migratzaileen egoera aztertu du. Ikerketak agerian utzi ditu luxuzko xanpaina-marken mahastietan lan egiten dutenen baldintza prekarioak eta legez kanpokoak.
2024ko azarora bitarte 683 sexu eraso salatu dituzte, iaz baino %16,7 gehiago, Emakunderen arabera. Familia barruko indarkeria salatu duten emakumeen kopurua ere handitu da (975 izan dira), baita bikotekide edo bikotekide ohiek egindakoa ere (3.554).
Benito Lertxundi 60 urte iraun duen kantugintza uzten zuela jakinarazi du Durangoko azoka aitzin. 2023an Gernikan grabatu zuen kontzertu baten diskoarekin bururatuko du bere ibilbide handia bezain aberatsa. Bazuen urtea hartua zuela erabakia, ez da erraza izan horren berri... [+]
Iazko Gabonetan, hamabi ordurainoko itxaronaldiak izan ziren. Urtean 180 egunetan ezartzen ditu nolabaiteko murrizketak Osakidetzak.
Hatortxu Rock jaialdiko 29. edizioa egingo da larunbatean Atarrabian. Sarrerak jada agortuta daude, baina txandak osatzeko laguntza behar da oraindik.
"Euskalduna ez den pertsona bat –Nagore de los Rios– hautatu du EITBko zuzendaritza nagusiak Eitb.eus eta Social Media atalerako zuzendari posturako, eta, ondorioz, euskaraz ez dakien pertsona bat izendatu dute helburuen artean euskararen... [+]
