Unibertsitate elebidunak

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.
2002ko abuztuan Jakin aldizkariak ale monografikoa eskaini zion Euskal Unibertsitatea gaiari.

Eta, besteak beste, gaur egun Errektore dagoen Juan Ignazio Pérez Iglesiasek hartu zuen parte; 46 orrialdeko txosten zehatza eskainiz. Hauteskunde garaitik at, gainera.

Bagenekien guk Pérez Iglesias jauna egokiro euskaltzalea dela esan daitekeena. Eta "euskal nazioaren erakundetzean" benetako Euskal Unibertsitatea funtsezkotzat daukan pertsona bati buruz, abertzalea dela esan daiteke eta esan behar da.

Bego hori horretan gaurkoz , ordea.

«Les groupes linguistiques en contact doivent être séparés autant que possible», idatzia du Jean Laponce soziolinguista famatuak behin eta berriz.
Eta Unibertsitateari gagozkiolarik ere gauza bera errepikatu behar da. Nahiz gurean betikoek gaizki ikusia egon .

Eskarmentua duten lau herrialdetako adibideak gogoraziko ditugu.

1. Suomi-Finland: Unibertsitate guztiak dira elebakarrak. Salbuespen bakarra: Helsinki-Helsingfors, hiriburua ofizialki elebiduna delako.

Oraindik adierazgarriagoa Turku-Abo hiri elebidunean bi Unibertsitate desberdin daude. Bata suediera hutsez, 1918an sortua. Eta bestea suomiera hutsez, 1920an.

Suomitar abertzaleek ez zuten 1918koa elebidundu. Aldamenean, baina aparte, suomiera hutsezkoa, beste campus batean, eraiki baizik.

2. Suitza federala: Unibertsitate guztiak dira elebakarrak. Salbuespen bakarra: Bern-Berne-koa, hiriburukoa delako. Kantoi bakoitzak kantoiko hizkuntzaz dauka bere Unibertsitatea .

Areago. Fribourg-Freiburg kantoi elebiduneko Unibertsitatea, bikoiztuta dago; eta elebakarra da campus bakoitzean: frantsesa edo alemana.

3. Belgie-Belgique: Unibertsitate guztiak dira elebakarrak. Salbuespenik ez. Zeren-eta Bruxelles-Brussel hiriburu ofizialean ere, fakultate guztiak elebakarrak baitira.

Bi kasu famatuak. Gent-koa »Gante gaztelaniaz», Flandrian dagoenez gero, eta borroka latzak izan ondoren 30eko hamarkadan elebidundu nahi zutenen kontra, nederlandera hutsez ari da.

Bestea, jakina, Lovaina-koa. Leuven Flandrian dago; baina frantsesez ari zen betidanik. Iskanbila handiak izan ondoren (1968), bikoiztu egin zen. Eta gaur bi Unibertsitate elebakar daude: Leuvengoa nederlandera hutsez bata. Eta Walonian goitik behera eraiki den Louvain-la-Neuve frankofonoa, frantses hutsez .

4. Canada: Unibertsitate guztiak dira elebakarrak. Montreal-en bertan, Quebec-en, batzuk frantsesez ari dira: Laval, esate baterako. Eta beste batzuk, hiri berean baina campus desberdinetan, ingelesez: McGill, esate baterako.

Hirugarren zikloan, bestalde, ingelesa erabiltzeko joera dago mundu guztian.
Baina lehenengo eta bigarren zikloetan, «bertako hizkuntza nazionala» erabiltzeko.


Azkenak
2025-03-08 | ARGIA
ARGAZKI GALERIA
Mugimendu Feminista: “Faxismoaren kontra, ausardia eta aliantza feministez armaturik gaude”

Mugimendu feministak manifestazioak egin ditu goizean Donostian, Gasteizen eta Iruñean eta arratsaldean Baionan eta Bilbon. Oinarrizko irakurketa partekatu dute, eta horri gehitu diote hiri bakoitzean bertako problematika, eragile eta ekimenen erreferentzia.


2025-03-08 | ARGIA
Bilgune Feminista
“Feminismoa da heldulekurik argiena desio dugun Euskal Herrirako”

Bilgune Feministak Heldulekuak argi, Euskal Herria feminista leloa baliatu du M8an, azpimarratzeko feminismoak ematen dituela “datorrenari aurre egiteko tresnak”, eta gogorarazteko faxismoaren gorakadaren testuinguru hau helduleku horretatik irakurri eta borrokatu... [+]


Iruña-Veleia: epaiketatik bost urtera

Otsailean bost urte bete dira Iruña-Veleiako epaiketatik, baina oraindik hainbat pasarte ezezagunak dira.

11 urteko gurutze-bidea. Arabako Foru Aldundiak (AFA) kereila jarri zuenetik epaiketa burutzera 11 urte luze pasa ziren. Luzatzen den justizia ez dela justizia, dio... [+]


Superwoman

MAITE: (biharko eguna antolatzen bere buruaren baitan) Jaiki, gosaldu, bazkaria prestatu, arropa garbitu, etxea garbitu, gizon hori jaiki, seme-alabak jaiki, hiru horien gosaria prestatu, haiek agurtu, erosketak egin, lanera joan, seme-alabak eskolatik jaso, merienda eman,... [+]


Espainiako Sustapen Ministerioa: “Ez dakigu Ezkioko lotunea oso bideragarria den”

Josu Estarrona EH Bilduko Arabako senatariak egindako galderari erantzun dio Espainiako Sustapen Ministerioak, eta hor berretsi du Ezkioko aukera zailtasunez beteta dagoela.


2025-03-07 | Laia Alduntzin
Hezkuntza gotorleku

Matxismoa normalizatzen ari da, eskuin muturreko alderdien nahiz sare sozialetako pertsonaien eskutik, ideia matxistak zabaltzen eta egonkortzen ari baitira gizarte osoan. Egoera larria da, eta are larriagoa izan daiteke, ideia zein jarrera matxistei eta erreakzionarioei ateak... [+]


Mazónek ez du lortu bere misioa: Valentziako gurasoek katalanaren alde egin dute

“Askatasunaren” izenean, ikastetxean zein oinarrizko hizkuntza nahi duten galdetu diete guraso valentziarrei. Helburua katalana zokoratzea zen. PPren eta Voxen gobernuak ez du lortu. 33 eskualdeetatik 22tan katalana gailendu da. Emaitzarekin oso pozik agertu dira... [+]


800.000 euro gastatuko ditu EBk errusiar inbasioaren mamuari aurre egiteko

Europar Kontseiluak onartu du Ursula Von der Leyenek gastu militarrean proposatu duen 800.000 milioi euroko gastuarekin aurrera egitea. Horretarako bi arrazoi nagusi argudiatu ditu: Errusiari aurrea egitea eta Europar Batasunak aurrerantzean bere burua AEBen babes militarrik... [+]


Gizakunde
Badator, esnatu da

Gizakunde (Inauteriak)
Noiz: otsailaren 15ean.
Non: Arizkun eta Erratzun. plazan.

------------------------------------------------

Amaitu dira inauteriak, sutan erre ditugu gaiztoak, gaizkiak, sardinak eta panpinak. Baina xomorroak esnatu dira eta badator... [+]


Kontzertuak, hitzaldiak, antzerkiak, dantzak, bertso-saioak... M8ko ekitaldi kulturalen bilduma

Festa egiteko musika eta kontzertu eskaintza ez ezik, erakusketak, hitzaldiak, zine eta antzerki ikuskizunak eta zientoka ekintza kultural antolatu dituzte eragile ugarik Martxoaren 8aren bueltarako. Artikulu honetan, bilduma moduan, zokorrak gisa miatuko ditugu Euskal Herriko... [+]


Bizi testamentua: aurretiazko borondateen agiriaren gakoak

Soco Lizarraga mediku eta Nafarroako Duintasunez Hiltzeko Eskubidea elkarteko kidearen ustez bizi testamentuak heriotza duin bat eskaini eta familiari gauzak errazten dizkio.


“Topaketa antiinperialistak” egingo ditu Askapenak martxoaren 15 eta 16an Bilbon

Karmela espazio autogestionastuan egingo ditu, eta Euskal Herriko zein nazioarteko gonbidatuak egongo dira bertan. "Koiuntura analisi orokorretik abiatu eta Euskal Herriko borroka internazionalistaren gakoetarainoko bidea" egingo dutela adierazi du Askapenak... [+]


Eguneraketa berriak daude