Ñabarduraren etorkizunaz
Bere izaeran bertan dakar oraingo gerrak lehendabiziko ondorioa: guda-oin zehatzik edo atzeragoardia garbirik ez izateak areagotu egiten ditu, arindu beharrean, gerrak berezkoen dituen tasun-keriak oro, eta, horietan lehena, mesfidantza. Ez, hainbeste behintzat, arabiar etorkinenganakoa »lehenagotik zebilen hori gurean, eta lasai asko ibili ere, ijitoen aurrean erakutsi ohi dugun jokabide berdintsuaz: "ni ez naiz arrazista, baina…"», ez eta gure arteko terroristenganakoa »bai baitakigu, besteak beste, horiek, mendebaleko burges ttipi arruntenen tankeran, ez direla batere autoinmolazio zaleak».
Ez. Oraingo gerrak dakarren mesfidantzak erro sakonagoak ditu gure kultur sisteman, eta, beraz, gure eguneroko bizimoduan: ñabarduraren amaiera iragartzen digu nagusitzera bide doan mesfidantzak. Datorkiguna ez da, alegia, zibilizazioaren antolamendu hierarkizatuak berez dakarren disidentzia eta disidentearekiko beldurrean bermatutako mesfidantza, ez eta etsaia ugaltzeari zor zaion izu guztiz gizatiarra ere.
Gaur, ekintzailea da, alde batean zein bestean, erabateko nagusia, eta ekintzaileak, jakina, garbi behar ditu gauzak, ñabardurarik gabeko gardentasunean soilik bilatzen baitu indarra soinean daraman lehergailuarekin batera lehertzeko edota Guantanamon etsai presoak gizatasuna ebatsi arte umiliarazteko. Horrelakorik egiten dituenak, pitzadurarik batere gabeko ziurtasuna behar du, eta gorrotoz begiratuko dio, ezinbestez, ñabardurarik txikiena begi aurrean jartzera ausartzen zaionari.
Zergatik, adibidez, aurkeztu nahi zaigu mendebaldarroi oraingo gerra "zibilizazioen arteko gatazka" izen apokaliptikoan bildua? Horrelako izen-izanik merezi duen talkarako prest egoteak erabateko koherentzia eskatzen du ahari talde bakoitzaren baitan, eta hori da ekintzailearen ametsa: ahari talde trinko fidela, obeditzera emanagoa, ñabardurak bilatzera baino.
Batzuetan, hala ere, gauzak ez dira ateratzen ekintzaile nagusien estrategek aldez aurretik programatu bezala. Batzuetan »Espainiako azken hauteskundeetan, adibidez», ekintzaile nagusien morroien baldarkeriak pitzadura sakon samarra eragiten du eraikuntzaren zoko batean. Gerta liteke, baita ere, ekintzaile nagusien etxea bera pitzatzea, eta, demagun, Bushek hauteskundeak galtzea… Eta, jakina, ez da inondik inora ere berdin bi adibide horietara ekarritakoak alderantziz gertatu izan(go) balira. Baina, funtsean, arazo nagusiak bere horretan dirau: segurtasunaren aldarean, ñabardura sakrifikatzen jarraitu nahi izango dute ekintzaile nagusiek. Eta gainerakook, sormenaren indar guztiak ñabarduraren alde jarri ezean, "zibilizazioen arteko gatazka" formulazioak bere baitan daraman kontraesan gaindiezina gure kultur ekimen guztietan eta bakoitzean, salatu ezean, "segurtasuna versus askatasuna" amarruaren amaraunean eroriz gero, aukera bakarra izango dugu laster begien aurrean jarri nahi izango diguten bidegurutzean: "gurutzada" markatzen duen bide zabaletik abiatzea, armak hartuta Arma intelektualak edo bestelakoak, ez baitakigu-eta nolakoa izango den ekintzaileek "gure zibilizazioaren alde" eskatuko diguten konpromisoa…
Hamas, Iran eta beste hainbat eragilek Israeli egotzi diote erasoa, baina oraingoz ez du egiletza onartu. Horrez gain, Hezbollahko agintari garrantzitsu bat hil du Israelek asteazkenean Beiruten, eta ostegunean Israelgo Armadak ziurtatu du Hamaseko buru militarra hil zuela Gazan... [+]
“Haiengana zuzentzen da eta haiei soilik apuntatzen die”, informatu du Irutxuloko Hitzak. Astearte gaueko 21:30etan atxilotu zuten gizona, Eusko Jaurlaritzaren Segurtasun Sailak jakinarazi duenez.
Emmanuel Macron Frantziako presidenteak Marokoko Mohamed VI erregeari gutun bat bidali dio babesa adierazteko. Pedro Sanchezek ere duela bi urte eman zion babesa Marokoren autonomia planari. Macronek deia egin du alde guztiak biltzeko konponbide politiko bat emateko gatazkari.
Abuztuaren 5ean emango dio domina zentroari Gasteizko Udalak, eta abuztuaren 2rako elkarretaratzea eta prentsaurrekoa deitu du Memoria Osoa plataformak. Martxoak 3 elkarteak salatu du “planteamendu diskriminatzailea” eta “irakurketa partziala” egiten... [+]
Elon Musken proiektuen artean bada adimen artifizialeko bat ere, Grok, eta horretarako Musken jabetzako X edo Twittereeko erabiltzaileen jarduna ari dira baliatzen, LLM edo hizkuntza eredua handitzeko eta entrenatzeko. Izatez, Twitterreko zure ezarpenetan sistema hori... [+]
Bederatzi militar sionista atxilotu dituzte, Sde Teimango kartzelan preso palestinar bati egindako torturengatik; besteak beste, metalezko barrak sartu zizkioten ipurtestetik. Kolono "zibilen" eta soldaduen protestak piztu dira torturatzaileekin elkartasunez, eta... [+]
Eraso LGTBI+fobiko eta matxistak espazio publikoan ematen direla gehien adierazi dute mugimendu hauek urtero ateratzen dituzten txostenen arabera. Gasteizko Mugimendu Feministak eta Lumagorri elkarteak guztien plazera erdigunean jarriko duen jai eredu bat nahi dute, eta neurri... [+]
AEBetako hauteskunde presidentzialetarako hautagaiek Israeli babesa berretsi diote Netanyahuk herrialdera egindako bisita baliatuta, Alderdi Demokratarena barne. Demokraten hautesle ugarik, ordea, genozidioaren inguruko jarrera jarri dute bozka emateko baldintza gisa.
Muturreko lehorteak eta euriteak dira beroketa globalak Pakistanen duen inpaktuaren alde agerikoena. Ez dira hain ezagunak, ordea, hondamendiek piztu eta bizkortzen dituzten gaitz sozialak, eta zenbat eta nola oztopatzen duten azken horiek Asiako herrialdearen garapen oso eta... [+]
Aragoiko Asabón errekak zeharkatzen duen lurraldeak hainbat ustekabe eder gordetzen ditu. Ez naiz historialaria, eta, hortaz, ez dut halako kronika historiko bat eginen. Bereziki mendizale gisa mintzatuko naiz, aspaldi honetan nire gogoak –nire senak– halako... [+]
ARGIAko erredakzioaren eskutik, sei irakurgai proposamen.
Aspaldidanik Saran bizi den arren, goiza Bidasoaren ibarrean pasa behar zuenez gero, Hondarribiko parte zaharrean zitatu gaitu Ruper Ordorikak (Oñati, 1958). Goiz eguzkitsuan, puntual eta irribarretsu agertu da maldan gora, konsistorioaren parera, turista gazte kuadrilla... [+]