Ñabarduraren etorkizunaz
Bere izaeran bertan dakar oraingo gerrak lehendabiziko ondorioa: guda-oin zehatzik edo atzeragoardia garbirik ez izateak areagotu egiten ditu, arindu beharrean, gerrak berezkoen dituen tasun-keriak oro, eta, horietan lehena, mesfidantza. Ez, hainbeste behintzat, arabiar etorkinenganakoa »lehenagotik zebilen hori gurean, eta lasai asko ibili ere, ijitoen aurrean erakutsi ohi dugun jokabide berdintsuaz: "ni ez naiz arrazista, baina…"», ez eta gure arteko terroristenganakoa »bai baitakigu, besteak beste, horiek, mendebaleko burges ttipi arruntenen tankeran, ez direla batere autoinmolazio zaleak».
Ez. Oraingo gerrak dakarren mesfidantzak erro sakonagoak ditu gure kultur sisteman, eta, beraz, gure eguneroko bizimoduan: ñabarduraren amaiera iragartzen digu nagusitzera bide doan mesfidantzak. Datorkiguna ez da, alegia, zibilizazioaren antolamendu hierarkizatuak berez dakarren disidentzia eta disidentearekiko beldurrean bermatutako mesfidantza, ez eta etsaia ugaltzeari zor zaion izu guztiz gizatiarra ere.
Gaur, ekintzailea da, alde batean zein bestean, erabateko nagusia, eta ekintzaileak, jakina, garbi behar ditu gauzak, ñabardurarik gabeko gardentasunean soilik bilatzen baitu indarra soinean daraman lehergailuarekin batera lehertzeko edota Guantanamon etsai presoak gizatasuna ebatsi arte umiliarazteko. Horrelakorik egiten dituenak, pitzadurarik batere gabeko ziurtasuna behar du, eta gorrotoz begiratuko dio, ezinbestez, ñabardurarik txikiena begi aurrean jartzera ausartzen zaionari.
Zergatik, adibidez, aurkeztu nahi zaigu mendebaldarroi oraingo gerra "zibilizazioen arteko gatazka" izen apokaliptikoan bildua? Horrelako izen-izanik merezi duen talkarako prest egoteak erabateko koherentzia eskatzen du ahari talde bakoitzaren baitan, eta hori da ekintzailearen ametsa: ahari talde trinko fidela, obeditzera emanagoa, ñabardurak bilatzera baino.
Batzuetan, hala ere, gauzak ez dira ateratzen ekintzaile nagusien estrategek aldez aurretik programatu bezala. Batzuetan »Espainiako azken hauteskundeetan, adibidez», ekintzaile nagusien morroien baldarkeriak pitzadura sakon samarra eragiten du eraikuntzaren zoko batean. Gerta liteke, baita ere, ekintzaile nagusien etxea bera pitzatzea, eta, demagun, Bushek hauteskundeak galtzea… Eta, jakina, ez da inondik inora ere berdin bi adibide horietara ekarritakoak alderantziz gertatu izan(go) balira. Baina, funtsean, arazo nagusiak bere horretan dirau: segurtasunaren aldarean, ñabardura sakrifikatzen jarraitu nahi izango dute ekintzaile nagusiek. Eta gainerakook, sormenaren indar guztiak ñabarduraren alde jarri ezean, "zibilizazioen arteko gatazka" formulazioak bere baitan daraman kontraesan gaindiezina gure kultur ekimen guztietan eta bakoitzean, salatu ezean, "segurtasuna versus askatasuna" amarruaren amaraunean eroriz gero, aukera bakarra izango dugu laster begien aurrean jarri nahi izango diguten bidegurutzean: "gurutzada" markatzen duen bide zabaletik abiatzea, armak hartuta Arma intelektualak edo bestelakoak, ez baitakigu-eta nolakoa izango den ekintzaileek "gure zibilizazioaren alde" eskatuko diguten konpromisoa…
Merino 2001. urtean atxilotu zuten, eta dispertsioa jasan du, zigorraren zati handi bat Euskal Herritik kanpoko kartzelatan igaro baitzuen baldintza “zailetan”. Orain, askatasuna berreskuratu du.
Urte berriaren hasierarekin, hainbat zerbitzu eta produkturen prezioetan igoerak izango dira. Elikagaietan, energia fakturetan, udal-zergetan eta etxebizitza gastuetan garestitze nabariak atzemango dira.
Euskal Herria nazio dela aldarrikatzeko ekitaldia egingo dute Donostiako Kursaalean. Astebeteko ekitaldi sorta izango da.
Euskaltzale eta militante gasteiztarra abenduaren 30ean hil da. Gontzal Fontaneda Orille (1943-2024) 1960ko hamarkadan euskarak Gasteizen egin zuen bidearen lekuko eta bidelagun izan zen. 15 urterekin hasi zen euskara ikasten. Euskara ikasteko metodo bat asmatu zuen eta euskara... [+]
Ander Magallon, Mikel Irure eta Xabier Jauregi Metropoli Forala saioan egon dira maskulinitate berrien inguruan mintzatzen.
Getariako etxebizitza batean egin dio eraso, Segurtasun Sailaren arabera. Emakumea astero joaten zen terapia naturaleko kontsultara, eta Ertzaintza ikertzen ari da ea antzeko ekintzen biktima gehiago dauden.
Media.cat-ek egindako azken ikerketak agerian utzi du emakume kazetariek Katalunian jasaten duten sexu-diskriminazioa. Inkestatutako emakumeen %54,4k sexu-jazarpena jasan dutela eta %55,1ek sexu-generoaren araberako jazarpena izan dutela adierazi dute.
Sexu erasoak 1998an hasi ziren, biktimak 13 urte zituenean. 2003an kluba utzi bazuen ere, emakumeak iaz salatu zituen sexu erasoak, Mario Lopezek taldeko entrenatzaile gisa jarraitzen zuela. Orain 18 urteko espetxe-zigorra eskatzen du akusazioak, fiskaltzak baino lau urte... [+]
Hussam Abu Safiya medikua askatzeko eskatu du Osasunaren Mundu Erakundeak, eta bere aldeko kanpaina ere abiatu dute sareetan. Abu Safiya medikua ez da edonor; nazioartean erreferente bihurtu da, berak zuzentzen zuen ospitalearen aurka egindako erasoak kontatzen zituelako.
Garai aproposa izaten da urteburua iraganeko lorpenak goraipatzeko eta, are gehiago, etorkizuneko asmo-usteak aldarrikatzeko. Eta halatsu da Txinan ere, alafede. Bide batez, ez da harrigarria abenduko azken orduetan, aurreikusitako planari aurrea hartuz, Xinjiangeko Urumqi-Yuli... [+]
Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko... [+]
Suhiltzaileek beste sute bat itzali behar izan zuten abenduaren 27an Zubietako erraustegian.
Badira, garun distiratsua izanik, "zehaztasun gutxiko" definizioekin, gauza bera, beste era batera esanda, aldatzen eta itxuraldatzen adituak direnak. Berea zen, eta hainbat hamarkadatan errepikatu den proiektu in eternum bat izan da. Hasiera batean hori zen hegemoniko... [+]
Bizilagunekin plataformak gogor kritikatu du Donostia 2030eko munduko futbol txapelketaren egoitzetako bat izatea, Marokok, Portugalek eta Espainiak antolatuko duten edizioan. “Hiria munduko mapan kokatzea” eta “lehen mailako kirol ikuskizuna herritarrei... [+]
Nazioarteko ordainpeko streaming plataformetan, Amazon Prime Video eta Netflix izan ziren lehenak euskarazko edukiak eskaintzen, eta orain Max gehitu zaie (2024 arte HBO edo HBO Max izan dena). Pantailak Euskaraz-ek azpidatziak moldatu ditu, eta EITBk bikoizketak eskaini, eta... [+]