Makina bat kontu

Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Karbono 14, antzinatasunaren erakusle

Saclay-ko CEAn masa-espektrometriako aparatu berezi bat instalatu berri dute, Artemis izenekoa. Honekin urtero 4500 lagin baino gehiago aztertzea itxaron da, karbono 14 deituriko sistemaren bidez.
Jakina denez, karbono 14an oinarritutako sistemak milaka urteko antzinatasuna duten fosilak datatzeko erabiltzen dira. Karbonoa oso ugaria da Lurrean, bai zoluan baita atmosferan ere; gehiena oso egonkorra den karbono 12 eran dago eta portzentaia txiki bat karbono 14 moduan. Izaki bat hiltzen denean izakiak eta inguruak izaten duten gas-trukaketa eten egiten da eta izakian metatuta dagoen karbono 14a ez da berritzen.
Williard Willard Franck Libby Libby-k 1940an karbono 14aren desintegrazio-abiadura neurtu zuen eta 5730 urtean kopuruaren %50 desintegratzen zela frogatu zuen. Beraz, fosiletan topatzen den karbono 14aren kantitatea neurtuta jakin daiteke zenbat desintegratu den eta, ondorioz, noizkoa den.
Guztia ongi badoa Artemisek eguneko 24 ordutan eta asteko zazpi egunetan lan egiterik izango du.


Sudur elektronikoak usaintzeko

...... .. .. ....
Demagun jatetxe batera joan nahi duzula eta Internetetik jatetxekoek prestatutako plater batzuen argazki bat bidaltzen dizutela. Eta argazkia ikusteaz gain, prestatutako jakia usaintzeko aukerarik balego...
Alberta-ko unibertsitateko bi ikerlari usaina elektronikoki aztertzen ari dira eta jada lortu berri dute lehen sudur elektronikoa. Sudur honek hamar usain desberdin ezagutu ditzake une honetan eta oso usain desberdinak gainera, hala nola frutak, kafea, gasak eta espezieak.
Sudur elektronikoa PC bati konektatzen zaio eta honek interpretatzen du sudurrak usaindutakoa. Orain arte hainbat usain-detektagailu erabili dira industrian, batez ere arrain ustela topatzeko edo pertsonentzat arriskutsuak izan daitezkeen gasak detektatzeko. Hala ere, detektagailu hauek oso garestiak izateaz gain ez daude ingurune multimedia batean erabiltzeko diseinatuta.
Mandal eta Castro ikerlariek sortutako sudurraren osagai elektronikoak merkeak dira eta elektronikako edozein dendatan topa daitezke. Dena den, honek ez du esan nahi sistema erraza denik; giza begiak kolorearentzako hiru hargailu dituen bitartean, giza sudurrak gutxienez mila hargailu desberdin ditu usainak detektatzeko, beraz, sudur elektroniko batek ere mila hargailu desberdin beharko lituzke usainak ongi detektatzeko.
Aipatu ikelariek hainbat eragozpenekin topo egin zuten beren ikerketan, batzuk gainera espero ez zitezkeenak. Adibidez, irudietan edota audio-seinaleetan ez da behar molekulak higitzea, baina usaintzeko bai eta gainera molekula horiek itsatsita gera daitezke sudur elektronikoan arazoak sortuz. Arazo honi aurre egiteko garbiketa-sistema berezi bat sortu behar izan zen. Une honetan ikerlariak analizatu eta kodifikatutako usaina birsortzeko sistema ari dira aztertzen. Hau da, sistemak ulertzen du usaina baina jatetxeak guri bidalitako e-maila zabaltzean sistemak usaina sortu egin behar du.
Oinarrizko ikerketak bizpairu urtetan amaitzea itxaron bada, produktu komertziala ez da bost urte baino lehenago ez da lortuko.


Azkenak
2024-11-27 | Julene Flamarique
Espetxe zigorra ezarri dio Turkiak Beritan Canözer kazetari kurdu feministari

Urtebete eta hamar hilabeteko zigorra ezarri diote PKK Kurdistango Langileen Alderdiaren aldeko "propaganda2 egitea leporatuta. Canözerrek hamar urte daramatza kazetari lanetan. Tarte horretan sei bider aldiz miatu du bere etxea Turkiako Poliziak, bost aldiz atxilotu... [+]


2024-11-27 | Leire Ibar
Ertzaintzak komisarian jipoitu zuen emakume arrazializatuaren kasua itxi dute prokuradoreak helegitea aurkeztea “ahaztu” eta gero

2018ko maiatzean Getxoko Ertzaintzaren komisarian jipoitu zuten Silvia emakume migratu eta arrazializatua, bidegabeki atxilotu ostean. Epaiketan zigor arinak ezarri zizkioten ertzain bati, baina emakumea ere zigortu zuten desobedientzia leporatuta. Silviak Espainiako Epaitegi... [+]


Black Friday-aren kontrako egitasmoak, hitzaldiak eta mahainguruak, Nafarroako GKE-en eskutik

Kontsumismoaren kontrako bizikleta martxa Setem GKE-aren eta Masa Kritikoaren artean antolatu da ostiral honetarako.

 


2024-11-26 | Julene Flamarique
"Euskara ez den hizkuntza bat” erabili du Barakaldoko Udalak kanpaina batean

Barakaldoko Udalak euskararen erabilera “umiliagarria” egin duela salatu du Sasiburu euskara elkarteak. Salaketa argitaratu ostean kanpainaren euskarazko bertsioa ezabatu du udalak. Halakorik berriz gerta ez dadin arduradunen barkamen publikoa eta behar diren... [+]


2024-11-26 | Leire Ibar
Kutsadura akustikoa egotzita isuna jarri diote Barakaldoko Oxinorte enpresari

Barakaldoko Udalak 11.800 euroko isuna ordaintzea eta gauez hiru hilabetez ixtea exijitu dio Bizkaiko enpresari. Abuztuaren amaieratik txistu etengabe, desatsegin eta jasangaitza igortzen du inguru zabalean entzuten dena.


Laguntza humanitarioa, etenda: 130.000 haur elikagai eta botikarik gabe

Save the Children erakundearen esanetan, Gaza iparraldeko 130.000 haur artatu gabe daude 50 egunez, gutxienez.


2024-11-26 | Leire Ibar
Nafarroako Musika Kontserbatorioko hiru irakasle salatu dituzte indarkeria matxistagatik

Hainbat ikaslek egin dituzte salaketak. Irakasleetako bat sare sozialen bidez ikasleei egindako jazarpenagatik eta sexu proposamenengatik salatu dute. Bigarrena, berriz, ikasgelan izandako jarrera desegokiengatik eta iruzkin sexistengatik. Hirugarrenari dagokionez, ikasleen... [+]


2024-11-26 | Iñigo Satrustegi
Lorategiak eta lorezainak zaintzeaz

RR
Nork: Maialen Lujanbiok
Noiz: azaroaren 21ean.
Non: Katakraken (Iruñea) plazan.

----------------------------------------------

Hementxe gaude, Katrakakeko aulki guztiak beteta, hementxe. Erorien monumentua eta Landaben hizpide, hasi da koplaka emanaldia edo... [+]


2024-11-26 | EHU Palestina
EHUn Israelen genozidioa eta apartheidarekin harreman oro aztertu eta eteteko batzordearen alde

Palestinan genozidio bat burutzen ari den Israelgo estatu eta berarekin batera diharduten enpresa eta erakunde guztiekin eteteko asmoz sortu zen EHU Palestina. Israelen inpunitatea Europan eta Estatu Batuetan dituen harreman politiko, militar, ekonomiko, zientifiko zein... [+]


DBHko ikasleak literaturzaletzea helburu duen irakurketa-lehiaketa aurkeztu dute

Esloveniako eskoletan izan duen arrakastari tiraka, Alberdania argitaletxeak Euskal Herriko ikastetxeetara ekarri du Joko Ona Denontzat irakurketa-lehiaketa: DBHko ikasleek “kalitate handiko liburuak” irakurriko dituzte taldeka, eta avatarra aukeratuta, horiei... [+]


2024-11-26 | Mikel Aramendi
India, Trump 2.0 aldirako kontuak ateratzen

Ari da mundu guztia kontuak ateratzen Trump 2.0 aldian norberari gerta dakiokeenaren eta munduan gerta daitekeenaren inguruan. Subjektuaren mudakortasuna ezagututa, ziur samartzat eman daitekeen aurreikuspen bakanetakoa da Estatu Batuen Txinarekiko harremanak, ekonomikoak... [+]


2024-11-26 | ARGIA
Indarkeria matxistaren aurkako egunean, gizonei mezua: “Konponbidea ez bazarete, arazoa zarete”

Milaka lagun bildu dute Indarkeria Matxistaren Kontrako Egunean deitutako manifestazio eta elkarretaratzeek. Gizon, hedabide eta erakundeei zuzendu zaie Mugimendu Feminista.


Guraso bileran hizkuntzak nola kudeatu ez badakizu, gida honek lagunduko dizu

Zenbat komunikazio egoeratan ateratzen da galtzaile euskara? Arduradunak ez duelako aurrez pentsatu hizkuntzak nola kudeatu, erresistentziak egoten direlako eta haiei erantzuteko argudioak prest ez daudelako… Soziolinguistika Klusterrak jendaurrean.eus gida ipini du... [+]


2024-11-26 | Sustatu
Kabi@ 2024 Durangoko Azokan: Eremu digitala pentsatzen eta garatzen

Durangoko Azokaren alor digitala da Kabi@ espazioa eta egitaraua. Aurtengo edizioan, abenduaren 5ean eta 6an izango dira Kabi@ko ekitaldiak, Azokaren lehen bi egunetan (gero 8ra bitartean iraungo du). Ekitaldiak banatuko dira Durangoko Bizenta Migel Liburutegiaren eta Landako... [+]


2024-11-26 | Ahotsa.info
Paris 365
15 urte pobreziari aurre egiten Iruñerrian, eta inoiz baino beharrezkoagoa

Paris 365 elkarteak 15 urteurrena ospatu zuen larunbatean Geltokin. 15 urte gosariak, bazkariak eta afariak egunean euro baten truke zerbitzatzen urteko 365 egunetan horren beharra duten guztiei. “Atsedenik gabe”, azpimarratu nahi izan zuten bezala. Horrez gain,... [+]


Eguneraketa berriak daude