Bero-beroan


2021eko uztailaren 19an
Zarata mediatikoz beteriko garai nahasiotan, merkatu logiketatik urrun eta irakurleengandik gertu dagoen kazetaritza beharrezkoa dela uste baduzu, ARGIA bultzatzera animatu nahi zaitugu. Geroz eta gehiago gara, jarrai dezagun txikitik eragiten.

Laborategi frogak Eusko Legebiltzarrean.

Bere bizitzako tentsio unerik handienetakoa bizitzen ari da Eusko Legebiltzarra Espainiako Auzitegi Gorenak Sozialista Abertzaleen Taldea desegitea agindu ondoren. Eskumen gatazka irekia dago jada eta orain arte hirukoak gerri finez kudeatu duen egoera luzatuko dela dirudi. Bitartean, ikusi behar abian doan trenak nor harrapatzen duen; horietako bat Juan Mari Atutxa lehendakaria izan daitekeela irudikatu da, baina honen dimisioak ez luke ezer konponduko, lasaitasun pertsonala izan ezik. Abertzaletasunetik sarritan hitz egiten da gatazka demokratikoaz eta auzi honek hari hau noraino tenkatu daitekeen ikusteko aukera interesgarria eskaintzen du.


Euskarazko egunkari berriari buruzko kezka nagusia.

Hilabete besterik ez da falta, gutxi gora behera, euskarazko egunkari berriarekin gosaldu ahal izateko eta, «Berria berri» lelopean, helburu hori lortzeko kanpaina bete-betean ari da Euskal Herri osoan. Kezka ugari izaten da halakoetan, baina guztietan artean bat nabarmentzen da: berriz ixteko arriskuaren aurrean, zer egin behar da halakorik berriz gerta ez dadin? Zer har dezakete kontuan Estatutik? Zuzendaritza? Langileak? Lantokia? Akzioen erosleak?... Galdera ugari egin daiteke eta horietako ugari ateratzen ari dira kanpainan zehar. Ez dirudi, ordea, erantzun fidagarririk dagoenik; ez egunkari berriari dagokionez, baina ezta beste eragile askorentzat ere, komunikazio mundukoak izan ala ez.


Aurrera doa Mecca-cola.

Bere lehenbiziko hiru hilabeteetan Mecca-Colak 3 milioi botila saltzea lortu zituen eta berehala beste 16 milioiko eskaera asetu beharrean izan zen. Gaur egun aurrera jarraitzen du bere ekoizpenarekin, baina urte bukaerarako 500 milioi boteilara iritsiko balitz ere, Coca-colak egun batean saltzen duenaren erdira ere ez litzateke iritsiko. Kola edari hau 2002ko urrian sortu zuen Tawfik Mathlouthi tunisiar-frantziarrak eta bere esanetan bi helburu nagusi ditu: «Palestinarren alde egitea eta inperialismoaren aurkako propaganda» garatzea. Industri gizon honen esanetan, negozioaren etekinen %10 palestinar erakunde desberdinen eskuetara joango da.

Motz erantzunean

Baltasar Garzon epaileak ezker abertzaleko Udalbiltzaren aurka jo du berriz ere. Oraingoan honakoak espetxeratu ditu epaileak: Loren Arkotxa erakunde honetako lehendakaria, Imanol Esnaola euskaltzale ezaguna eta Miren Josu Aranburu, hurrenez hurren orain arte lehena Ondarroako alkate izana eta beste biak zinegotziak Lezon eta Urretxun. Halaber, jadanik espetxean diren Joseba Garmendia eta Xabier Alegria auzi honengatik ere espetxeratzea agindu zuen epaileak. ETAko kide edo laguntzaile izatea leporatzen zaie guztiei, Udalbiltza ETAren tresna delako. Ideia batzuen eta gizarte sektore batzuen kriminalizazioa gero eta ageriagoa da, egiten dena edozer dela ere. Gauza asko esan liteke, baina bat nabarmentzen ari da besteen gainetik: egoera hauek salatzen dituzten euskal instituzio eta alderdi nagusienak nabarmen geratzen dira motz egoera hauen aurrean.


Soziolinguistika Klusterra sortu da

Urtetako ahaleginen eta prestaketen ondoren aurkeztu berri dute Soziolinguistika Klusterra. Elkarte honen helburu nagusia euskararen berreskurapen eta normalizaziorako soziolinguistika ezagutza garatzea da. Garapen horretarako azpiegitura funtzional, fisiko eta organizatiboak eskaini nahi ditu. Besteren artean, ikerketa, formazio eta argitalpenetan dauden beharrei erantzuteko proiektuak bultzatuko dituzte. Hauek dira elkarte berriko erakunde sustatzaileak: EHU, Mondragon Unibertsitatea, Nafarroako Unibertsitate Publikoa, Udako Euskal Unibertsitatea, SEI elkartea, Nafarroako Euskara Teknikarien Lanbide Elkartea, Elhuyar Aholkularitza, EMUN Kooperatiba eta Eusko Ikaskuntza.


Behatokiak Ruiz Piñeiroren izendapena helegin du

Madrilgo Auzitegi Gorenean helegitea jarri du Hizkuntz Eskubideen Behatokiak Fernando Ruiz Piñeiroren izendapenaren aurka. Piñeiro epailea Euskadiko Goi Auzitegiko Buru izendatu zuten hiru hautagaietan epaile euskaldun bat egon arren. Espainiak Euroitunaren testuinguruan jokatu behar duela gogorarazi du Behatokiak eta hizkuntza gutxituen eskubideen aldeko jarrera hobetsi. Bide berean, Bizkaiko Abokatuen Kolegioak Espainiako justizia alorrak euskararekiko duen begirune urria salatu du Europako Batasunean.


Euskaltzaindiak euskalkien erabilera zehazten duen Adierazpena onartu du

Euskaltzaindiaren osoko batzarrak iritzi asko jaso ondoren euskalkiak erabiltzeko moduak zehaztu ditu. Hiru alorretan jorratu dute gaia: irakaskuntza, komunikabideak eta administrazioa. Pascual Rekalde eta Andres Urrutia euskaltzainek euskalkiak erabiltzearen aitzakian badaezpadako euskara erabiltzearen arriskua dagoela salatu dute.


Gasteizko Euskara Plana onartzeke

Gasteizko talde euskaltzaleek erakutsitako kezkei esker Gasteizko Euskara Planaren abiapuntu dokumentua onartu gabe geratu da. Ziurrenik maiatzean egingo dute bilera udal arduradunek talde euskaltzaleekin. Euskararen Aholku Batzordeak bi kezka argi adierazi dizkio Gasteizko Udalari. Batetik, aurrekontua 200.000 eurotik 40.000ra jaistea eta bestetik, 2004rako egutegia betetzeko gogo gutxi izatea. Bestalde, Euskharan elkarteari egindako diru murrizketak puntualak izan direla adierazi du Garmendia zinegotziak.




Azkenak
Lanbroa

Askotan gertatu izan zait etxetik lanbroari so egon ostean, blai bukatuko dudala jakin arren, aterkirik ez hartzea. Zergatik ote? Beharbada, aterkia hartzeko gogorik eza? Beharbada, bustiko ez naizen itxaropena? Kontuak kontu, ondorioa beti berbera izan da. Esaerak dio, euri... [+]


Euskaraz bizitzeko, Euskararen Errepublika

Gogoan daukat, 16 urterekin, Bergarako epaitegi aurrean egindako euskararen aldeko elkarretaratze batean identifikatu ninduela Ertzaintzak lehen aldiz. Euskal Herrian epaitegiak euskalduntzeko aldarria zilegi zela pentsatzen genuen, baina, orduan ere, faltako zen baimenen bat,... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Amillubi proiektuak lehen urtea ospatuko du abenduaren 1ean

Zestoako Iraeta auzoko Amilibia baserria eta lurra kolektibizatzeko 100.000 euro batzea falta du Amillubi proiektuak, lehen urte honetan 290.000 euro eskuratu baititu. Biolurrek abiatutako proiektu agroekologiko honek dagoeneko jarri du lurra martxan, sektorearen beharrei... [+]


Gazako %36 guztiz suntsitu dute, base militarrekin lurraldearen kontrola segurtatzeko

Forensic Architecture erakundearen ondorioetakoa da hori, ikusita Israelgo Armadak nola antolatu duen Gazaren egungo kontrola. Suntsiketa maila hori bakarrik litzateke Gazaren kontrola segurtatzeko, zeren eta, berez, txikitze maila askoz handiagoa da lurraldearen gainerako... [+]


2024-11-22 | Andoni Burguete
Etekin egarriak itotzen duenean

Tanta hotzak Valentzian eragindako hondamendiak irudi lazgarriak utzi dizkigu; batetik, izan dituen berehalako ondorioengatik, eta, bestetik, nolako etorkizuna datorkigun aurreratu digulako: halako fenomeno klimatiko muturrekoak gero eta ugariagoak eta larriagoak izango direla,... [+]


Planifikatzen ez duen Nafarroako Energia Planaren kontra alegatu dugu

Nafarroako Energia Planaren eguneraketa oharkabean igaro da. Nafarroako Gobernuak jendaurrean jarri zuen, eta, alegazioak aurkezteko epea amaituta, gobernuko arduradun bakar batek ere ez digu azaldu herritarroi zertan oinarritzen diren bere proposamenak.

Gobernuak aurkeztu... [+]


2024-11-22 | ARGIA
Languneko zuzendari Lohitzune Txarola
“Hizkuntza gutxituen pisu ekonomiko eta estrategikoa aldarrikatu nahi du Langunek”

Azaroaren 26an eta 27an, Langune Euskal Herriko Hizkuntza Industrien Elkarteak eta FUEN Federal Union of European Nationalities erakundeak antolatuta, ‘Hizkuntzen irabazia. Benefits of language industry in the economy’ kongresua egingo da Donostiako Kursaalean. Han... [+]


2024-11-22 | Estitxu Eizagirre
Biriatuko Arbolaren Besta hemen da

Azaroaren 23an egingo dute tokiko arbola, fruitondo eta landare ekoizleen azoka. Horrez gain, egitarau oso indartsua prestatu dute 22 arratsaldetik hasita 23 iluntzera arte: bioaniztasunari buruzko mahai-ingurua, sagarrari buruzko mintzaldia, "Nor dabil basoan?"... [+]


Euskarazko testuak ahots bihurtzen dituen patrikako gailu inteligentea merkaturatu dute

Lup izeneko gailuak testuak ahots bihurtzen ditu adimen artifizialari esker. Hainbat hizkuntza bihurtzeko gaitasuna dauka. Teknologia gutxiko gailua da, hain zuzen aurrerapen teknologikoetatik urrun dagoen jendeari balio diezaion. Ikusmen arazoak dituztenentzat sortu eta... [+]


2024-11-22 | Antxeta Irratia
“Feministon aurkako oldarraldia” gelditzeko indarrak batu dituzte Lizuniagan

Udan izandako indarkeria kasuen gorakada batetik, eta hainbat gizonezkok mugimendu feministak antolaturiko ekitaldiak boikotatu dituztela bestetik, Bortziriak, Xareta, Azkain, Bertizarana, Malerreka eta Baztango mugimendu feministek, erakunde publikoen konpromiso irmoa exijitu... [+]


2024-11-22 | Gedar
Espainiako Gobernuak ez ditu harremanak apurtu Elbit Systems armagintza-enpresa sionistarekin

Espainiako Defentsa Ministerioaren 6 milioi euroko esleipen publikoak jaso ditu aurten enpresak. Margarita Robles ministroaren arabera, urriaren 7tik ez diote "armarik saldu edo erosi Israelgo Estatuari", baina indarrean zeuden kontratuei eutsi diete. Elbit Systemsek... [+]


2024-11-22 | Joan Mari Beloki
Errusofobia lehen eta orain (II)

Sobietar Batasuna desagertu zenetik errusofobia handituz joan da. NBEko Segurtasun Kontseiluaren 2002ko segurtasun kontzeptua oso argia da, eta planetaren segurtasun eta egonkortasunak AEBei erronka egiteko asmorik ez duen estatuen menpe egon behar dutela adierazten du. AEBei... [+]


Gemma Piérola
“Historiak ezin du ezikusiarena egin gu protagonista garen eguneroko arazo horien aurrean”

Duela 40 urte sortu zen Geronimo Uztariz Institutua, Nafarroako Historia beste era batera ikertzeko eta zabaltzeko helburuarekin. Jende anitza bildu du lau hamarkada hauetan, eta gai ugari ikertu ditu denbora horretan. Historialari gazteak ere batu zaizkie. Zahar eta berriaren... [+]


Añube
Elkar besarkatzeko musika

Aspaldi ezagutu genuen gaur gaurkoz Añube taldeko abeslari den Aitor Bedia Hans. Garai berean adiskidetu ginen egun Añube taldeko gitarra jotzaile ohia den Beñat Gonzalezekin. Unibertsitateko garaian izan zen, Debagoienako bi gazteak musika zainetan... [+]


Eguneraketa berriak daude